VELİ BABA DERGAHI İLE İLGİLİ BELGELER - 11 (Son)

• 6 Ağustos 2022 Cumartesi 12:56:47

Dr. İbrahim KARAER

ÖZET

Isparta ili Senirkent ilçesi Uluğbey köyündeki Veli Baba Dergahı ile ilgili Öztoprak Ailesi Arşivindeki belgelerin okumasının sonuna geldik. Bu bölümde, Veli Baba Değirmeninin vakıf mütevellisi Takiyüddin Efendiye tesliminden sonra Senirkentli Hacı Mehmet oğullarının tekrar değirmeni gasp etmeleri üzerine Takiyüddin Efendinin Sadaret Makamına müracaatı, Evkaf-ı Hümayun Nazırı, Konya Valisi, Hamidabad Mutasarıfı ve Uluborlu Kaymakamlığı arasında değirmenin Takiyüddin Efendiye teslim edilmesi hakkında yapılan yazışmalarla sıkça karşılaştık. Önceki bölümlerde olduğu gibi İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Zaviyesine tahsisiyle ilgili Takiyüddin Efendinin resmi kurumlara değişik tarihlerde verdiği dilekçeler ve bu dilekçelere verilen cevaplar ile Mahkeme-i Teftiş ve Şurayı Devlet kararları ile de sıkça karşılaştık. Senirkentli Canıgürzade Rüştü Efendinin Veli Baba Dergahı için yazdığı Arapça şiir ve şiirin altında Veli Babanın büyük dedelerinden Hasan Gazinin, Battal Gazinin babası Hüseyin Gazi ile kardeş oldukları; Veli Babanın babası Hüseyin Velinin Cezayir’de şehit düştüğüne dair verdiği bilgi ile Takiyüddin Efendiye tevcih edilen Veli Baba Dergahı Vakfına ait menkul ve gayri menkullerin yazılı olduğu berat-ı alişan da dikkat çekicidir.

Not: Önceki bölümlerde belirttiğimiz gibi Öztoprak Ailesi Arşivindeki belgeleri flaş diskteki fotoğraflardan okuyoruz. Kaliteli çekim yapabilmek için genellikle her belgeden birden fazla fotoğraf çekilmiştir. Belgelere erişim için, bu fotoğrafların numaralarına atıf yapılmıştır.

791-793 numaralı fotoğraflar; Takiyüddin Efendinin oğlu İbrahim Hakkı Efendiye verdiği 2 Muharrem 1335 (29 Ekim 1916) tarihli vekaletnamedir. Bu belge daha önce okundu (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.791).

794 numaralı fotoğraf; pul üzerinde 19 Eylül 1333 (19 Eylül 1917) yazan pusuladır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.794).

795 numaralı fotoğraf; üzerinde “sulb-i kebir oğlu İbrahim Hakkı Efendiye vekalet cihetidir yazan pusuladır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.795).

796-797 numaralı fotoğraflar; Hamidabad Evkaf İdaresinde mahfuz olunan ve 25 Rabiul-evvel 1315 24 Ağustos 1897) tarihinde tasdik edilen Veli Baba Zaviyesi vakfiye suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.796-797).

798 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeninin vakıf mütevellisi Mehmet Takiyüddin Efendiye teslimi hakkında Uluborlu Kazası İdare Meclisi tarafından Hamidabad Mutasarrıflığına yazılan 1894 yılına ait 45 ve 48 numaralı mazbata suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.798).

799 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeninin Vakıf Mütevelllisi Takiyüddin Efendiye tesliminden sonra Mehmet Ali oğulları ve akrabaları tarafından yeniden zapt edildiği; Takiyüddin Efendinin Sadarete müracaat etmesi üzerine, Sadaret’ten Dahiliye’ye, Dahiliye’den Maliye ve Evkaf-ı Hümayun Nezaretlerine yazışmalar yapıldığına dair bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.799).

800 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeninin vakıf mütevellisi Takiyüddin Efendiye teslimi hakkında Konya Valisi Ali Kemal imzalı Sadaret Makamına verilen 9 Şubat 1310 (21 Şubat 1895) tarihli cevabın suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.800).

801 numaralı fotoğraf; Takiyüddin Efendi ile Senirkentli Hacı Mehmet oğulları arasında yaşanan Veli Baba Değirmeni ile ilgili anlaşmazlığın mahalli mahkemede çözülmesi hakkında 9 Şubat 1310 (21 Şubat 1895) tarihli Konya Valisi Ali Kemal’e ait olduğunu tahmin ettiğimiz yazı sureti (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.801).

802 numaralı fotoğraf; Senirkentli Hacı Mehmet oğulları Hacı Ali, Hacı Mehmet ve Mustafa tarafından müdahale ve zapt edilen Veli Baba Dergahına ait değirmen hakkında Evkaf-ı Hümayun Nazırı Seyyid Ali Galip imzalı Konya Vilayeti Evkaf Muhasebeciliğine yazılan 29 Temmuz 1311 (10 Ağustos 1895) tarihli yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.802).

803 numaralı fotoğraf; Veli Baba Zaviyesine ait değirmene Senirkentli Hacı Mehmet oğulları tarafından yapılan müdahalenin önlenmesi ve vakıf mütevellisi Mehmet Takiyüddin Efendiye teslimi için 5 Teşrin-i sani 1312 (17 Kasım 1896) tarihinde Konya vilayetinden Hamidabad mutasarrıflığına; Hamidabad Mutasarrıflığından 20 Teşrin-i sani 1312 (2 Aralık 1896) tarihinde Uluborlu Kaymakamlığı ile Hamidabad Tabur Ağalığına yazılan yazı suretleridir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.803).

804 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni hakkında bilgi notudur. Evrak yıpranmış olduğundan dolayı tam okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.804).

805 numaralı fotoğraf; Senirkentli Hacı Mehmet oğulları tarafından mülkiyet iddia edilen Veli Baba Değirmeninin vakıf mütevellisi Mehmet Takiyüddin Efendiye teslimi hakkında Konya Valisi Ali Kemal imzalı Hamidadabad Sancağına yazılmış 5 Teşrin-i sani 1312 (17 Kasım 1896) tarihli yazı suretidir. Hamidabad Sancağı İdare Meclisi 22 Teşrin-i evvel 1312 (3 Kasım 1896) tarihinde değirmenin Takiyüddin Efendiye teslimine karar vermiştir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.805).

806 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeninin vakıf mütevellisi Mehmet Takiyüddin Efendiye teslim edilmesi için Uluborlu Kaymakamlığından Hamidabad Mutasarrıflığına yazılan 10 Teşrin-i sani 1312 (22 Kasım 1892) tarihli ve Hamidabad Mutasarrıflığından Uluborlu kazasında bulunan Tabur Ağalına yazılan 13 Teşrin-i sani 1312 (25 Kasım 1892) tarihli yazı suretleridir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.806).

807 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeninin vakıf mütevellisi Mehmet Takiyüddin Efendiye teslim edilmesi için 13 Teşrin-i sani 1312 (25 Kasım 1892) tarihli Uluborlu Kaymakamı, 16 Teşrin-i sani 1312 (28 Kasım 1896) tarihli Hamidabad Mutasarrıfı Mehmet Ali Paşa ve 15 Teşrin-i sani 1312 (27 Kasım 1896) tarihli Tabur Ağası Raşit imzalı yazı suretleridir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.807).

808 numaralı fotoğraf; Senirkentli Hacı Mehmet oğlu Mustafa mülkiyetindeki değirmenin zorla elinden alınarak Veli Baba Dergahı Mütevellisi Mehmet Takiyüddin Efendiye verildiğine dair; Mustafa’nın Vekili Mustafa Nuri imzasıyla Konya İstinaf Mahkemesine verilen 15 Haziran 1311 (27 Haziran 1895) tarihli dilekçe suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.808).

809 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni hakkında Hamidabad Mutasarrıfı imzalı 3 Temmuz 1311 (15 Temmuz 1895) tarihli yazı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.809).

810 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni hakkında Konya Hakimi Esat Efendinin Isparta Mutasarrıfı Mehmet Ali Beye verdiği 6 Nisan 1312 (18 Nisan 1896) tarihli tavsiyenin suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.810).

811-812 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Değirmeninin kiralanması ve masrafları hakkında 1 Kanun-ı Evvel 1310 (13 Aralık 1894) tarihli yazı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.811-812).

813 numaralı fotoğraf; Mehmet Takiyüddin Efendinin Meşihat makamına verdiği 6 Mart 1326 (19 Mart 1910) tarihli dilekçedir. Takiyüddin Efendi söz konusu dilekçesinde; İlegüb köyünün Veli Baba Dergahı vakfı olduğuna dair Tetkikat-ı Şer’iye kararının tasdikli suretini talep etmiştir. Dilekçenin altında Tetkikat-ı Şer’iyenin tasdikli karar sureti mevcuttur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.813).

814 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına ait olduğuna dair 1325-1329 (1909-1913) tarihleri arasında yapılan yazışmalar hakkında bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.814).

815-817 numaralı fotoğraflar; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisine dair Şurayı Devlet Mülkiye ve Maarif Dairesinin 11 Haziran 1329 (24 Haziran 1913) ve 463 numaralı mazbata suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.815-816).

818 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisine dair Şurayı Devlet Heyet-i Umumiyesinin 19 Kanun-ı evvel 1328 (1 Ocak 1913) tarih ve 1506 numaralı mazbata suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.818).

819-821 numaralı fotoğraflar; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Şurayı Devlet Heyet-i Umumiyesinde tanzim olunan 10 Nisan 1327 (23 Nisan 1911) tarih ve 1569 numaralı mazbata suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.818-820).

822 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Şurayı Devlet Mülkiye Dairesinin 6 Muharrem 1329 (7 Ocak 1911) tarihli karar suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.822).

823-824 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Dergahı Mütevellisi Mehmet Takiyüddin Efendinin 6 Mart 1326 (19 Mart 1910) tarihli Meşihat Makamına verdiği dilekçe suretidir. Takiyüddin Efendi söz konusu dilekçesinde, Şurayı Devlet Mülkiye Dairesinin İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Zaviyesine tahsisi ile ilgili meşihatın görüşüne başvurduğunu belirterek Tetkikat-ı Şer’iyenin kararından tasdikli bir suret talep etmiştir. Dilekçenin altında söz konusu karar yer almıştır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.823-824).

825 numaralı fotoğraf; Mehmet Takiyüddin Efendinin İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisiyle ilgili Şurayı Devlet (Danıştay) Başkanlığına verdiği 7 Safer 1328 (18 Şubat 1910) tarihli dilekçe suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.825).

826 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisiyle ilgili Maliye Nezareti Tetkik-i Arazi-i Mevkufe Komisyonunun 2 Kanun-ı sani 1325 (15 Ocak 1910) tarihli tasdikli karar suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.826).

827-828 numaralı fotoğraflar; Takiyüddin Efendinin Maliye Nezaretine verdiği 10 Mayıs 1325 tarihli dilekçe suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.827-828).

831-832 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Dergahına hicri 1208 tarihinden itibaren tevliyet ve zaviyedarlık tevcihi hakkında 9 Teşrin-i evvel 1311 (21 Ekim 1895) tarihli yazı suretidir. Aynı yazının altında Evkaf-ı Hümayun Nazırının Maliye nezaretine verdiği 4 Mayıs 1325 (17 Mayıs 1909) tarihli yazıda; Mahkeme-i Teftişin yaptığı tetkikat neticesinde aylık beş yüz guruş taamiye ile 15 Safer 1312 (26 Şubat 1910) tarihinde Mehmet Takiyüddin Efendiye tevliyetin tevcih edildiği bildirilmiştir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.831).

833-834 numaralı fotoğraflar; Mehmet Takiyüddin Efendinin Maliye Nezaretine verdiği 21 Mart 1325 (3 Nisan 1909) tarihli dilekçe suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.833-834).

835 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Maliye Nezaretinden Evkaf-ı Hümayun Nezaretine yazılan 2 Teşrin-i sani 1324 (15 Kasım 1908) tarih ve 292 numaralı yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.835).

836 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Maliye Nezaretinden Konya vilayetine yazılan 2 Nisan 1324 (15 Nisan 1908) tarih ve 68 numaralı yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.836).

837 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Evkaf-ı Hümayun Nezaretinden Konya Vilayeti Evkaf Muhasebeciliğine yazılan yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.837).

838 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Sadaret Makamı, Maliye ve ve Evkaf-ı Hümayun Nezaretleri arasında yapılan yazışmalar hakkında bilgi notu (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.835).

839 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Cihat İdaresinin Mahkeme-i Teftiş’e verdiği 29 Eylül 1324 (12 Ekim 1908) tarihli cevap yazısı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.839).

840 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Cihat İdaresinin 17 Şubat 1324 tarihli derkenarı ve Divan-ı Hümayunun 18 Eylül 1324 (1 Ekim 1908) tarihli derkenar suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.840).

841 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Şurayı Devlet Mülkiye Dairesinin 1 Kanun-ı sani 1322 (14 Ocak 1907) tarih ve 608 numaralı mazbata suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.841).

842 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Şurayı Devlet Mülkiye Dairesinin 26 Rabiul-evvel 1325 (9 Mayıs 1907) tarihli mazbata suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.842).

843 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında 12 Şaban 1326 (9 Eylül 1908) tarihli tezkire-i maruza suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.843).

844 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında 13 Şaban 1326 (10 Eylül 1908) tarihli irade-i seniye-i cenab-ı hilafet-penahi ve buyruldu suretleridir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.844).

845 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında 11 Ramazan 1326 (7 Ekim 1908) tarihli yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.845).

846 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında 13 Şaban 1326 (10 Eylül 1908) tarihli Serkatip Hazreti Şehriyari Ali Cevat’ın ve kimin hangi makama yazdığı belli olmayan 13 Şaban 1326 (10 Eylül 1908) tarihli yazı suretleridir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.846).

847 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Evkaf-ı Hümayun Muhasebesinin 13 Ağustos 1324 26 Ağustos 1908) tarihli yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.847).

848 numaralı fotoğraf; şeceredir. Görüntü net olmadığı için okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.848).

849-850 numaralı fotoğraflar; daha önce okuduğumuz değirmen bozuğu ve tamiri için harcanan para ile değirmenin gelir ve gideri hakkında Takiyüddin Efendiye arz edildiğini tahmin ettiğimiz 1 Şubat 1320 (14 Şubat 1905) tarihli bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.849-850).

851-852 numaralı fotoğraflar; kimin hangi makama, hangi tarihte belli olmayan yazı suretidir. Yazının içeriğinden Takiyüddin Efendiye ait bir dilekçe olma ihtimali kuvvetlidir. Doğudan batıya, kuzeyden güneye İlegüb köyü sınırlarını belirleyen yerler sayılmış, daha sonra Yassıviran köyü sınırları dahilinde bulunan Veli Baba Değirmeni ile iki kazan, iki sofra sahanı, misafirhane, aşhanesiyle Veli Baba Dergahına vakıf edildiğini; Senirkentli Mehmet Ali oğulları tarafından zapt edilen değirmenin vakfa iade edilmesi, tevliyet meselesi ve İlegüb köyü a’şarının vakfa ait olduğuna dair yazı suretidir. (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.851-852).

853 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Takiyüddin Efendinin Şurayı Devlet Başkanlığına verdiği 20 Kanun-ı sani 1326 (2 Şubat 1911) tarihli dilekçe suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.853).

854 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni davasıyla ilgili Himmetzade Mustafa, Hacı Mehmet ve Ali’nin 29 Nisan 1325 tarihli mahkemede verdikleri ifade suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.854).

855 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni davasıyla ilgili Senirkent nahiyesinde Çeşme-i Kebir Mahallesinden Mezid oğlu 55 yaşında Mustafa Ağanın 26 Haziran 1316 (9 Temmuz 1900) tarihinde Nahiye Meclisinde verdiği ifadedir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.855).

856-858 numaralı fotoğraflar; Senirkentli Himmet oğullarının Veli Baba Değirmenine müdahaleleri hakkında kimin, hangi makama, ne zaman yazdığı belirsiz uzun bir belgedir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.856-858).

859-860 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığıyla ilgili Veli Baba Dergahı Mütevellisi Mehmet Takiyüddin Efendinin Meşihat makamına yazdığı 2 Şubat 1313 (14 Şubat 1898) tarihli dilekçe suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.859).

861-863 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni davasında Mehmet Takiyüddin Efendinin aleyhine çıkan mahkeme kararının temyiz dilekçesi suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.861-863).

864 numaralı fotoğraf; Uluborlu mahkemesinde görülen Veli Baba Değirmeni davasıyla ilgili 1318 (1902/1903) yıllarına ait yazışmalar (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.864).

865 numaralı fotoğraf; üzerinde “muhakemenin alelusul yapıldığına dair Uluborlu mahkemesinin karar suretidir” yazan bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.865).

866 numaralı fotoğraf; Senirkentli Hacı Mehmet oğulları tarafından gasp edilen Veli Baba Değirmeninin vakıf mütevellisi Takiyüddin Efendiye teslimi hakkında Uluborlu kazası idare meclisinin Meşihat makamına yazdığı 4 Ağustos 1325 (16 Ağustos 1899) tarihli mazbata suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.866).

867 numaralı fotoğraf; “14 Recep 1327 (1 Ağustos 1909) tarihli yazıya” dair bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.867).

868 numaralı fotoğraf çekimi net olmadığı için okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.868).

869 numaralı fotoğraf; İlgüb köyü halkından yirmi altı kişi tarafından altına mühür basılan 15 Nisan 1327 (28 Nisan 1911) tarihli belgede; Veli Baba Dergahının gelip geçenlere açık olduğu, Veli Baba evladından Seyyid Takiyüddin Efendinin oğlu Hakkı Efendi tarafından her gün sabah-akşam yemek verildiği; Takiyüddin Efendi ile aralarında sınır anlaşmazlığı olan Senirkent ve Uluborlu halkından bazıları tarafından gasp edilen değirmenin dört yıldır vakıf adına çalıştığı; meşrutiyetin ilanından sonra hükümetin gözü önünde tekrar gasp edildiği, Takiyüddin Efendinin fuzuli yere divan-ı örfide yargılanıp berat ettiği, “tekke kapalıdır, gelip gidene itam-ı taam etmiyorlar” diye şikayet edildiği için, haksız yere ta’amiyenin kesildiği; gelip gidenlerin yedirilip içirilmekle meşhur olduklarını; durumun Evkaf-ı Hümayun Nezaretine arz edilmek üzere işbu ilmühaberin Mehmet Takiyüddin Efendiye verildiği belirtilmiştir. Bu belge daha önce okundu (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.869).

870-872 numaralı fotoğraflar; “Huzur-ı Nezaret-penahilerine” hitabıyla başlayan, üzerinde imza ve tarih bulunmayan yazı, Senirkentli Hacı Mehmet oğulları tarafından gasp edilen Veli Baba Değirmenine müdahalenin önlenmesi hakkındadır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.870-872).

873 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığıyla ilgili Uluborlu kazası idare meclisince Hamidabad Sancağı Mutasarrıflığına yazılan 19 Mart 1314 (31 Mart 1898) tarih / 45 numaralı ve 7 Recep 1312 (4 Ocak 1895) tarih / 48 numaralı mazbata suretleridir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.873).

874 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni hakkında Konya Valisi Ali Kemal imzalı Sadaret makamına yazılan 9 Şubat 1310 (21 Şubat 1895) tarih ve 7469 numaralı yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.874).

875 numaralı fotoğraf; Ispartalı Müderris Mehmet Takiyüddin Efendinin R.1322 /1906) senesi iptidasından itibaren 38 guruş zamla maaşının şehri 596 guruşa yükseltildiğine dair Şeyhülislam imzalı Bab-ı Fetva yazısıdır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.875).

876 numaralı fotoğraf; Bab-ı Fetva’nın 15 Safer 1300 (26 Aralık 1882) tarih ve 369 numaralı yazısıdır. Söz konusu yazı; hazreti padişahiden sudur olan irade-i seniye-i hükm-i celili üzere 18 Teşrin-i evvel 1298 (30 Ekim 1882) tarihinden itibaren Ispartalı Mehmet Takiyüddin Efendiye tedris-i mahsus olarak müceddiden aylık 100 guruş tahsis olunduğu hakkındadır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.876).

877 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi, Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığı ve ödenmeyen taamiye bedelleri hakkında Şurayı Devlet Mülkiye ve Maarif Dairesinin 26 Mart 1331 (8 Nisan 1915) tarih ve 105 numaralı mazbatası suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.877).

878 numaralı fotoğraf; Dahiliyeden değirmen hakkında 8 Nisan 1331 (21 Nisan 1915) tarihinde Konya vilayetine yazı yazıldığı; taamiye hakkında Evkaf-ı Hümayun’dan 18 Nisan 1331 (1 Mayıs 1915) tarihinde Konya Evkaf Müdürlüğüne yazı yazıldığı; İlegüb köyü a’şarının Maliye Nezaretinden alınarak Meşihat’e vaki Kadıaskerliğe verilmesine dair 20 Nisan 1331 (3 Mayıs 1915) tarihinde Konya Defterdarlığına bildirildiği hakkında bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.878).

879-882 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığıyla ilgili 23 Mayıs 1317 (5 Haziran 1901) tarihli mahkeme kararıdır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.879-882).

883-890 numaralı fotoğrafların başı ve sonu belli olmayan dini bir yazma esere ait olduğunu düşünüyoruz (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.883-890).

891-892 numaralı fotoğraflar; Uluğbey ve Tatarlı köylüleri arasında Arızoğlu arazisi anlaşmazlığıyla ilgili 13 Ağustos 1321 (26 Ağustos 1905) tarihli Uluborlu kazasına verilen dilekçe suretidir. Bu belge daha önce okundu (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.891).

893-894 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında Şurayı Devlet Mülkiye Dairesinin 2 Muharrem 1329 (3 Ocak 1911) tarihli mazbata suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.893).

895 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeninin vakfa teslimi için Veli Baba Dergahı Mütevelli ve Zaviyedarı Mehmet Takiyüddin Efendinin 2 Safer 1329 (2 Şubat 1911) tarihli Evkaf-ı Hümayun Nezaretine verdiği dilekçe suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.895).

896 numaralı fotoğraf; kiralık yerin, kiracısı tarafından mülküne geçirilmesinin uygun olup olmadığına dair fetva örneği suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.896).

897 numaralı fotoğraf; görüntü net olmadığı için okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.897).

898 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkında 13 Mayıs 1324 (26 Myıs 1908) tarihli Şurayı Devlet Mülkiye Dairesi karar suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.898).

899 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığıyla ilgili müsvedde yazıdır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.899).

900 numaralı fotoğraf; Uluborlu Kazası Mahkemelerine verilen H.1315 (1897/1898) yılına ait dilekçe suretleridir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.900).

901 numaralı fotoğraf; Takiyüddin Efendinin hasımları elinde bulunan fetva, mahkeme kararı ve ferman suretleridir. Bu belge daha önce okundu (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.901).

902 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığıyla ilgili Senirkent nahiyesi Turgutlar Mahallesi halkından Hacı Mehmet, Hacı Ali ve Mustafa’nın 1 Kanun-ı Evvel 1311 (13 Aralık 1895) tarihli dilekçe suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.902).

903-905 numaralı fotoğraflar; görüntü net olmadığı için okunamadı. Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığıyla ilgilidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.903-905).

906-907 numaralı fotoğraflar; görüntü net olmadığı için okunamadı. Şurayı Devlete yazılmış dilekçe suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.906-907).

908 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığıyla ilgili Meşihat makamına yazılan yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.908).

909 numaralı fotoğraf; daha önce okuduğumuz Sicil-i Osmani’den naklen; Veli Baba Cami-i Şerifinin Hacı Mehmet Ağa tarafından tamamlandığına dair bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.909).

910-911 numaralı fotoğraflar; daha önce okuduğumuz dua metnidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.910).

912 numaralı fotoğraf; Ispartalı Müderris Takiyüddin Efendinin maaşına 7 Ağustos 1317 (20 Ağustos 1901) tarihinden itibaren şehr-i 140,5 guruş zam yapıldığına dair 29 Rabiul-ahir 1318 (26 Ağustos 1900) tarihli ve Şeyhülislam imzalı Bab-ı Fetva yazısıdır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.912).

913 numaralı fotoğraf; Mehmet Takiyüddin Efendinin Evkaf-ı Hümayun Nezaretine yazdığı dilekçe suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.913).

914 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni hakkında Meşihat makamına yazılan yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.914).

915-916 numaralı fotoğraflar; Mehmet Takiyüddin Efendinin Mecid Nişanı ile ödüllendirilmesiyle ilgili olarak Kadıasker İsmet Efendiye yazılan yazı suretidir. Daha önce okundu (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.915-916).

917-918 numaralı fotoğraflar; Mehmet Takiyüddin Efendinin Mecid Nişanı ile ödüllendirilmesiyle ilgili olarak Şeyhülislam Mustafa Efendiye yazılan yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.917-918).

919-920 numaralı fotoğraf; Mehmet Takiyüddin Efendinin Mecid Nişanı ile ödüllendirilmesiyle ilgili olarak Şarih-i Menar Yusuf Efendiye yazılan yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.919-920).

921-933 numaralı fotoğraflar; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisi hakkındadır, önceden okundu (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.921-923).

934 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığıyla ilgili mahkemenin Uluborlu kazasında devam ettiğine dair 9 Mayıs 1317 (22 Mayıs 1901) tarihli bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.934).

935 numaralı fotoğraf; fetva örneği suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.935).

936 numaralı fotoğraf; Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığıyla ilgili Uluborlu Kazası Bidayet Mahkemesi Başkanlığına verilen dilekçedir. Dilekçe sahibinin adı ve tarihi okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.936).

937 numaralı fotoğraf; Alimşahzade tarafından Takiyüddin Efendiye yazıldığını tahmin ettiğimiz Uluğbey ve Tatarlı köylüleri arasındaki Arızoğlu arazisi anlaşmazlığı hakkında 8 Ağustos 1321 (21 Ağustos 1905) tarihli mektup suretidir, daha önce okundu (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.937).

938 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Zaviyesine tahsisi hakkında yapılan yazışmalarla ilgili bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.938).

939 numaralı fotoğraf; önceden okuduğumuz Osmanzade’nin kız kardeşine yazdığı 24 Temmuz 1324 (6 Ağustos 1908) tarihli mektup suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.939).

940-941 numaralı fotoğraflar; önceden okuduğumuz Veli Baba Değirmeni anlaşmazlığıyla ilgili belgelerin mahşer gününe kadar saklanması vasiyet edilen 3 Eylül 1333 (3 Eylül 1917) tarihli belgedir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.940-941).

942-943 numaralı fotoğraflar; fetva örneği suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.942-943).

944-946 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Dergahı taamiye bedeli ve İlegüb köyü a’şar geliri hakkında bilgi notudur. 1321 senesi sonuna kadar Veli Baba Dergahı taamiyesinin aylık dört yüz elli guruştan yedi yıllık tutarının 40.500 guruş olduğu hesaplanmıştır. Ayrıca İlegüb köyü a’şarının yıllık 17.270 guruş olan bedeli ile birlikte 108.770 guruş gelir hesaplanmıştır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.944-946).

947-949 numaralı fotoğraflar; şahitlikle ilgili hususlarla ilgili bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.947-949).

950-951 numaralı fotoğraflar; evrak pusulasıdır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.950-951).

952-953 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Değirmeni davasıyla ilgili Sadaret makamına müracaat eden Mehmet Takiyüddin Efendiye ait dilekçenin gereği için, Sadaret Makamından Meşihat makamına yazılan 8 Ramazan 1321 (28 Kasım 1903) tarihli yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.952).

954-956 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Dergahı tevliyeti hakkında Safi oğlu Ramazan’ın dilekçesi üzerine Uluborlu mahkemesinin verdiği (..) Recep 1312 (Aralık/Ocak 1894/1895) tarihli karar suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.954).

957-958 numaralı fotoğraflar; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına tahsisine dair 13 Mayıs 1324 tarih (26 Myıs 1908) ve 521 numaralı Şurayı Devlet Mülkiye Dairesinin karar müsveddesidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.957-958).

959-961 numaralı fotoğraflar; Yassıviran hududu dahilinde bulunan Veli Baba Değirmenine müdahale eden Senirkentli Hacı Mehmet oğullarının müdahalesinin önlenmesi hakkında dilekçe suretidir. Dilekçe sahibi ve tarihi belli değildir. Yazının içeriğinden dilekçenin Takiyüddin Efendi tarafından yazılmış olma ihtimali kuvvetlidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.959-961).

962-963 numaralı fotoğraflar; Yassıviran hududu dahilinde bulunan Veli Baba Değirmenine müdahale eden Senirkentli Hacı Mehmet oğullarının müdahalesinin önlenmesi hakkında Mehmet Takiyüddin Efendinin Evkaf-ı Hümayun Nezaretine verdiği dilekçe suretidir. (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.962-963).

964 numaralı fotoğraf; fetva örneğidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.964).

965 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Dergahına vakıf ve tahsis buyrulduğuna dair Cihat Kaleminden yazılan ilmühaberin 21 Teşrin-i evvel 1324 (3 Kasım 1908) tarihinde Konya Evkaf Muhasebeciliğine gönderildiğine dair bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.965).

966 numaralı fotoğraf; İlegüb köyü a’şar bedeli olarak 1329 (1913) yılında 22.264 guruş olmak üzere 1331 (1915) ve 1332 (1916) yıllarında toplam 69.074 guruş tahsil edilmesi gerekirken bunun 29.540 guruşunun 1332 (1916) yılı borcuna vaz olunduğuna dair bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.966).

967 numaralı fotoğraf; Veli Baba Dergahına ait değirmene yapılan tecavüzün önlenmesi için Dahiliye Nezaretinden 6 Kanun-ı Evvel 1326 (19 Aralık 1910) tarih ve 556 numaralı yazının Konya vilayetine yazıldığına dair bilgi notudur (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.967).

968 numaralı fotoğraf; boş sayfadır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.968).

969-1077 numaralı fotoğraflar; daha önce okuduğumuz Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığında bulunan belgelerdir.

1078-1081 numaralı fotoğraflar; muhtemelen Bayram Ürekli veya başka bir basılı kaynaktan alınmış şeceredir.

1082-1090 numaralı fotoğraflar; Osmanlı Arşivinde bulunan evraklara aittir.

1091-1094 numaralı fotoğraflar; muhtemelen Bayram Ürekli veya başka bir basılı kaynaktan alınmış belgelerdir.

1095-1098 numaralı fotoğraflar; Osmanlı Arşivinde bulunan belgelere aittir.

1099-1103 numaralı fotoğraflar; muhtemelen Bayram Ürekli veya başka bir basılı kaynaktan alınmış belgelerdir.

1104-1107 numaralı fotoğraflar; Osmanlı Arşivinde bulunan belgelere aittir.

1108-1110,1113 numaralı fotoğraflar; muhtemelen Bayram Ürekli veya başka bir basılı kaynaktan alınmış belgelerdir.

1111-1112, 1114-1117 numaralı fotoğraflar; Osmanlı Arşivinde bulunan belgelere aittir.

1118-1120 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Menakıbına ait yazma esere aittir.

1121-1125 numaralı fotoğraflar; Osmanlı Arşivinde bulunan belgelere aittir.

1126-1130,1133 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Menakıbına ait yazma esere aittir.

1131-1132, 1134-1210 numaralı fotoğraflar; Osmanlı Arşivinde bulunan belgelere aittir.

1211-1232 numaralı fotoğraflar; Senirkentli Canıgürzadenin yazdığı Arapça şiir ve şiirin altına düşülen Türkçe bilgi notudur. Senirkentli Canıgürzade Rüşdi’nin şiiri okunamadı. Şiirin altına düşülen not önemine binaen okunarak belge 1’de sunuldu (Belge-1 Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1211-1232).

1234-1238 numaralı fotoğraflar; bir yazma esere ait olmalıdır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1233-1238).

1239 numaralı fotoğraf; görüntü net olmadığı için bir kısmı okunamadı Hz. Muhammed ve on iki imamları öven şiirdir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1019).

1240 numaralı fotoğraf; basılı bir esere ait olduğunu tahmin ettiğimiz iki sayfadır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1240).

1241-1242 numaralı fotoğraflar; Senirkentli Hacı Mehmet oğullarının Veli Baba Değirmenine müdahalelerinin önlenmesi hakkında 25 Teşrin-i sani 1311 (7 Aralık 1895) tarihli yazı suretidir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1241-1242).

1243-1245 numaralı fotoğraflar; berat-ı alişan suretidir. Yazının sonunda berat-ı alişan yazmanın bedelinin on guruş olduğu belirtilmiştir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1243-1245).

1246-1247 numaralı fotoğraflar; Arap harfleri ile yazılmış duvar levhasıdır, okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1246-1247).

1248-1249 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Dergahı Mütevelli ve Postnişini Mehmet Takiyüddin Efendinin talebi üzerine yeniden düzenlenen 10 Temmuz 1916 tarihli berat-ı alişanda Veli Baba Zaviyesinin mal varlığı kayıt altına alınmıştır. Söz konusu varlıkların kaynağı da ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Veli Baba Zaviyesi Vakfına aylık beş yüz guruş ta’amiye ile bervechi meşrut tevliyet ve zaviyedarlığı bin üç yüz on iki Saferinin on beşinci günü (18 Ağustos 1894) Mehmet Takiyüddin Efendi uhdesinde mevcud olub karye-i mezkure a’şarının kemafissabık zaviye-i mezbureye tahsis edilerek bin üç yüz yirmi dokuz senesi Temmuzunun üçüncü gününde (16 Temmuz 1913) ilm ü haber verildiği kayden Veli Baba Sultan ibni Hüseyin Gazinin bin kırk yedi (1637) tarihiyle müverrah ve bin üç yüz otuz iki tarihli mukayyed vakfiyesinden medine-i Uluborlu tevabinden İlegüb nam karyede kain lede’l-ahali ve’l-ciran ma’lumetil-hudud mülki mahzı ve hakk-ı sarfı olan Kadı Evi demekle maruf menzil cemi-i tevabi mahluli hak? (levahik?) taraik ve merafıkı ile ve iki kıta bağları eşcar-ı müsmire ve gayri müsmiresiyle ve misafirhane aşhanesiyle ve üç kazgan ve iki sofra sahanı ve yine medine-i mezbure tevabinden Yassıviran sınırı dahilinde vaki Oluklu Değirmeni demekle maruf mülk-i değirmeni karye-i mezkure a’şar bedeli olarak on yedi bin iki yüz yetmiş guruşla mevkufe-i saire-i mezkurenin Veli Baba Zaviyesine meşrut olunduğu” belirtilmiştir (Belg-2 Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1248-1249).

1250 numaralı fotoğraf okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1250).

1251-1287 numaralı fotoğraflar; taş duvar motifleri ve kitabeleridir, okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1251-1287).

1288-1291 numaralı fotoğraflar; Veli Baba Türbesi iç mekan resimleridir (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1288-1291).

1292-1298 numaralı fotoğraflar; taş kitabeler, okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1292-1298).

1299 numaralı fotoğraf okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1299).

1300 numaralı fotoğraf şecere, okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1300).

1301-1302,1304 numaralı fotoğraflar; taş kitabeler okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1251).

1306 numaralı fotoğraf; 1248-1249. sırada okuduğumuz berat-ı alişandır (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1306).

1305,1307-1308 numaralı fotoğraflar okunamadı (Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1305,1307-1308).

SONUÇ

Öztoprak ailesine ait arşiv belgelerinin okunması burada sona erdi. Öztoprak ailesinin yıllardır titizlikle koruduğu ve günümüze ulaştırdığı belgelerin mahiyeti, yıllarca merak konusu olmuştu. Bunların gün ışığına çıkarılması konusunda gayret gösterenleri ve aileyi tebrik ediyoruz.

Bu araştırmamızda İlegüb köyü a’şarının Veli Baba Zaviyesi Vakfına tahsisiyle ilgili 19 Ramazam 1053 (1 Aralık 1643), evasıt-ı Rbiul-evvel 1057 (Nisan 1647) ve 12 Şaban 1068 (15 Mayıs) 1658 tarihli ait ferman suretlerine ulaştık. Aynı konuda Evahir-i Şaban 1227 (Eylül 1812) tarihli İlegüb köyünün Veli Baba Zaviyesi Vakfına tahsis edildiğine dair fermanla karşılaştık. 1870 yılında Seyyid Musa Kazım Efendinin Veli Baba Dergahına mütevelli ve postnişin olarak atanmasından sonra, elden çıkan Veli Baba Dergahı Vakfına ait gayrimenkullerin ve İlegüb köyü a’şarının geri alınması için mücadele başlatılmıştır. 18 Ağustos 1894 tarihinde mütevelli ve postnişin olarak atanan ve 1918 yılına kadar bu görevi sürdüren Seyyid Mehmet Takiyüddin Efendi zamanında bu mücadele daha ısrarlı bir hal almıştır. Bu arada Musa Kazım Efendinin son zamanlarında 1894 yılında Veli Baba Dergahına gelip geçenlere yiyecek ikram etmek için aylık 500 guruş taamiye bağlanmıştır. Mehmet Takiyüddin Efendi uzun bir mücadeleden sonra 16 Temmuz 1913 tarihinde İlegüb köyü a’şarının (yıllık 17.270 guruş) dergaha tahsisini sağlamıştır. Veli Baba Değirmeni dergah ile Senirkentli Hacı Mehmet oğulları arasında birkaç kez el değiştirmiş; değirmenin dergaha teslimi için araya bakanlar, saray görevlileri girmiş, ancak kesin bir sonuca bağlanmamıştır. Değirmen davasının bu kadar uzamasında Senirkentli Hacı Mehmet oğullarının gücünü de dikkate almak gerekir. Senirkentli Hacı Kibar Efendi ile ilgili arşiv belgelerinde, Hacı Mehmet’in toplumda hatırı sayılır bir varlığa sahip olduğu anlaşılmaktadır.

Mehmet Takiyüddin Efendinin ifadesiyle 1821 yılında Hüseyin Pehlivan’ın şehiden vefatıyla 1870 yılına kadar, Veli Baba Dergahı mütevellileri berat almadan görev yapmışlardır. 1870 yılında Seyyid Musa Kazım Efendiye ve onun vefatıyla büyük oğlu Seyyid Mehmet Takiyüddin Efendiye berat tevcih edilmiş; Safi oğulları buna itiraz etmişlerdir. Bu itirazların zaman zaman karşılıklı suçlamalara ve şikayetlere sebep olduğunu gördük. Neticede Mahkeme-i Teftiş ve resmi kurumlar Takiyüddin Efendinin mütevelli ve postnişinliğini tasdik etmiştir.

Öztoprak ailesindeki belgeler ile Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivinde bulunan aynı konudaki belgeler bütünlük arz etmektedir. Ailenin tarihi bir hatıra olarak gururla sahip çıktığı bu belgelerin aslı veya kopyalarının Osmanlı Arşivi ile paylaşılmasının yararlı olacağını düşünüyorum. Bu konuda son kararı aile mensupları verecektir.

BELGELER

Belge 1
Belge yer numarası: Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1211-1232 (İsmail Boyacı Müze evinde sergilenmektedir).
İşbu dergahı şerifte medfun bulunan sadat-ı azamdan Hasan Gazi ekber amm (amca) Battal Gazi müluk-ı Abbasiyeden Memun Halife zamanında şehit olmuştur. Hasan Gazi sagir kezalik Müstezi bi-nurullah zamanında şehit olmuştur ve Hüseyin Gazi Paşa ve biraderi Mustafa Gazi ve Ali Müfred Mutasım-billah zamanında şehit olmuşlardır ve Seyyid Hüseyin Gazi Yavuz Sultan Selim zamanında ber-hayat olup Kanuni Sultan Süleyman zamanında şehit olmuştur ve 989 sene-i hicriyesinde mahdum-ı alileri Hüseyin Veli Cezayir’de şehiden vefat etmiştir. Dergah-ı alileri oradadır. Kendisinin keramet ve velayetinden dolayı Cezayirce bu zata Veli Dede derler. İşbu salifü’z-zikr Hüseyin Velinin mahdum-ı alileri diğer Seyyid Veli Baba Sultan 1048 tarihinde Sultan Murat rabi zamanında şehiden vefat eylemiştir rıdvanullahi aleyhim ecmain ruhu şerifleri için fatiha
Ketebeh’ul fakir’ul hakir yehtacu ila himmet’il kesir minhum el müstecar Ruşdi bin Veli bin Mustafa el-müştehir Canıgürzade
Muharrem 1314

Belge 2
Belge yer numarası: Öztoprak Ailesi Arşivi nu.1248-1249 (İsmail Boyacı Müze evinde sergilenmektedir).
Tarihi: 9 Ramazan sene 1334 (10 Temmuz 1916)
Uluborlu kazasına tabi İlegüb nam-ı diğer Ulküb karyesinde kain Veli Baba Değirmeni demekle maruf değirmen ve eşcar-ı müsmire ve gayri müsmireyi havi iki kıta bağ ile emvali mevkufe-i sairenin ber-muceb vakf-ı mezkur Veli Baba Zaviyesine meşrut bulunduğunun derciyle yedine tebdilen ve müceddeden berat-ı alişanım itası istidasına dair e’izze-i kiramdan Veli Baba Zaviyesi Vakfı Mütevelli ve Zaviyedarı Seyyid Mehmet Takiyüddin imzasıyla verilen arz-ı hal üzerine lede’l-tedkik vakf-ı mülhakdan Uluborlu kazasına tabi olub kaza-i mezbur mahkeme-i şer’iyesinden bin kırk beş senesi Rebiul-evvelinin gurresinde lahik olarak Mahkeme-i Teftişden Fetvahane-i aliyyeleri tasdik ve kuyud-ı vakfiyece tescil edilen ilam-ı şer’ide muharrer hudud ile mahdud İlegüb karyesinde kain e’izze-i kiramdan Veli Baba Zaviyesi Vakfına şehri beş yüz guruş ta’amiye ile bervechi meşrut tevliyet ve zaviyedarlığı bin üç yüz on iki Saferinin on beşinci günü (18 Ağustos 1894) Mehmet Takiyüddin Efendi uhdesinde mevcud olub karye-i mezkure a’şarının kemafissabık zaviye-i mezbureye tahsis edilerek bin üç yüz yirmi dokuz senesi Temmuzunun üçüncü gününde (16 Temmuz 1913) ilm ü haber verildiği kayden Veli Baba Sultan ibni Hüseyin Gazinin bin kırk yedi (1637) tarihiyle müverrah ve bin üç yüz otuz iki tarihli mukayyed vakfiyesinden medine-i Uluborlu tevabinden İlegüb nam karyede kain lede’l-ahali ve’l-ciran ma’lumetil-hudud mülki mahzı ve hakk-ı sarfı olan Kadı Evi demekle maruf menzil cemi-i tevabi mahluli hak? (levahik?) taraik ve merafıkı ile ve iki kıta bağları eşcar-ı müsmire ve gayri müsmiresiyle ve misafirhane aşhanesiyle ve üç kazgan ve iki sofra sahanı ve yine medine-i mezbure tevabinden Yassıviran sınırı dahilinde vaki Oluklu Değirmeni demekle maruf mülk-i değirmeni vakf ve habs edüb hayatta oldukça kendisi mutasarrıf olacak vefatından sonra sulbi kebir oğlu Hüseyin Babaya badehu kendisinin evladına ve evlad-ı evlad ve yine batnen ba’de batın neslen ba’de nesil şürut ve tayin eylediği Kuyud-ı Vakfiye Müdüriyetinde ihraç ettirilen vakfiye kaydından anlaşılmış olmakla şu halde karye-i mezkure a’şar bedelatının ve mezkur değirmenle emvali mevkufe-i sairenin derciyle yeniden berat-ı alişanımın itası Şura-yı Evkafca kararlaştırılmış olmakla ber-muceb-i karar karye-i mezkure a’şar bedeli olarak on yedi bin iki yüz yetmiş guruşla Yassıviran sınırı dahilindeki Oluklu Değirmeni demekle maruf değirmen ve iki kıta bağları ile emval-i mevkufe-i saire-i mezkurenin zaviye-i mezkureye meşrut olunduğu derciyle müstedi’ mumaileyh işbu rafi’i tevki’-i refi’üş-şan hakani Seyyid Mehmet Takiyüddin Efendi zide ilmuhu yedine bin üç yüz otuz dört senesi Şaban-ı şerifinin selhi tarihinde Nezaret-i Evkaf-ı Hümayunumun işareti mucebince tebdilen ve müceddeden bu berat-ı hümayunumu verdim ve buyurdum ki mumaileyh ciheteyn ve mezkureteyn şehri beş yüz guruş ta’amiye ve on yedi bin iki yüz yetmiş guruş a’şar bedeli ve değirmen ve iki kıta bağ ve emval-i mevkufe-i saire ile evladiyet ve meşrutiyet vechiyle vakf-ı mezkure umurunu hüsn-i idare ile beher sene muhasebesini marifet-i şerle rü’yet etmek ve zaviye-i mezkurede ayende ve revendeye itam-ı ta’am ettirmek ve terk ve tekasül eder ise ref’inden dahi verilmek şartıyla mutasarrıf ola tahrir en fi’l yevmi’t tasi’ min şehri Ramazan sene bin üç yüz otuz dört 9 Ramazan sene 1334 (10 Temmuz1916)

KAYNAKLAR

Öztoprak Ailesi Arşivi numara: 791-1308

NOT: Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz.

Dr. İbrahim KARAER
e-mail: [email protected]