DEMOKRİTOS.

• 12 Temmuz 2022 Salı 10:02:05

DEMOKRİTOS KİMDİR?
Demokritos (M.Ö 460 – 370), Sokrates öncesi olarak tanımlanan Antik Yunan filozoflarından birisidir. Çoğunlukla, evrenin atomlardan oluştuğu görüşüyle tanınır.
Demokritos, birçok kesim tarafından modern bilimin babası olarak görülür. Fakat eserlerinin hiçbiri günümüze kadar ulaşmamıştır. Sadece eserlerinden belirli kesitler bilinmektedir.
Antik dönem Athena şehrinde büyük ölçüde göz ardı edilen Demokritos’un, ünlü filozof Platon tarafından da sevilmediği söylenir. Hatta öyle ki Platon, Demokritos’un bütün kitaplarının yakılmasını bile istemiştir. Öte yandan Aristoteles, Demokritos’a karşı daha ılımlı bir anlayış göstermişti.
Demokritos, çarpışmalarla etkileşime giren, her zaman hareket halinde olan küçük parçacıklardan oluştuğunu söylediği atomlar ile ilgili teorisiyle ünlüdür. Bunun yanı sıra diğer birçok alanda da görüşler belirtmiştir. Örneğin evrenin, tanrılardan ziyade doğal, mekanik kanunlarla yönetildiğine inanıyordu. Bu evrende tıpkı bizim gezegenimiz gibi sayısız yaşanabilir dünyaların olduğunu da savunuyordu.
Öte yandan Samanyolu Galaksisi’nin ışıklı görüntüsüne yıldızların ışığının sebep olduğunu da öne süren Demokritos, bunun gibi daha nice görüşler ortaya koymuştu.
DEMOKRİTOS’UN HAYATI
Demokritos, bugünkü Trakya bölgesinde olan İyon kolonisi Abdera’da doğmuştur. Babasının soylu bir aileden geldiği söylenmekle birlikte Demokritos, babasının kendisine bıraktığı mirasla, bilgi arayışını gerçekleştirmek için uzak ülkelere seyahatler yapmıştır.
Thales, Pisagor ve Anaksimenes gibi erken dönem Yunan filozoflarının adımlarını takip eden Demokritos, matematikçilerinden de etkilendiği Mısır’da bir süre boyunca yaşamıştır. Bunun yanı sıra Asya’ya da gittiği bilinmekle birlikte Hindistan ve hatta Etiyopya’ya kadar da ulaştığı söyleniyor. Bunun üzerine kendisini, çağdaşları arasında en çok seyahat eden, en çok ülke gören ve en çok bilginle tanışan birisi olarak da göstermiştiır.
Ülkesine döndükten sonra Demokritos doğa felsefesiyle ilgilenmeye başlamıştır. İçinde yaşadığı kültürü tanıyabilmek için de Yunanistan’ı boydan boya gezmiştir. Eserlerinde birçok Yunan filozofundan bahseden Demokritos, sahip olduğu maddi güç sayesinde onların eserlerini satın almıştı. Ancak Demokritos’un pek de tanınan bir filozof olmadığını, aktarılan şu sözlerinden anlıyoruz:
Athena’ya geldim ve kimse beni tanımıyordu.
Bu cümleden Demokritos’un Athena’ya gittiği ve orada tanınma gibi bir endişesi olmadığı görülüyor. Sokrates’i tanıdığı halde, onun Demokritos’u tanımadığını söylediği için kimse tarafından tanınmadığını ifade etmiştir. Buna rağmen Aristoteles, Demokritos’u Sokrates öncesi doğa filozoflarının arasına yerleştirmiştir.
Atom teorisi hakkında yazılan Antik Yunan metinlerinde Demokritos sık sık Leukippos ile beraber anılır. Bu bağlamda Demokritos’un, atom teorisini oluştururken büyük ölçüde Leukippos’un görüşlerinin etkisi altında olduğunu söyleyebiliriz. Günümüzdeki yaygın kanaat ise orijinal atom teorisi Leukippos’a atfedilirken, Demokritos’un bu teoriyi alıp kendi görüşleri doğrultusunda geliştirdiği yönündedir. Leukippos, Demokritos ve Epikür gibi filozoflar “atomcular” olarak tanınır.