Nurettin Topçu’yu Anarken Maarifin Esasına Dokunmak

• 10 Temmuz 2022 Pazar 23:00:41

Giriş
Bugün, 20.yüzyılın Müslüman Türk Tefekkürünün zirvelerinden olan Nurettin Topçu’nun vefatının 47.sene-i devriyesi… Yarınki Türkiye, İsyan Ahlakı, Hareket Felsefesi daha sayamadığımız pek çok eserin müellifi… Bu kitaplar içerisinde en ehemmiyete haiz olanlarından birisi hiç kuşkusuz “Türkiye’nin Maarif Davası” isimli eseridir. Mütefekkir kitabında “Maarif” demeye bin şahit isteyeceğimiz öğütüm mekanizmasının aksaklıklarını anlatıyor ve mevcut sisteme alternatif bir Maarif paradigması sunuyor.

Millet-Maarif İlişkisi
Topçu’nun maarif anlayışı kaynağını Millet ve Milletçilik görüşüdür. Mütefekkirin Türk Milliyetçiliği yorumu literatürde “Anadoluculuk” olarak anılan, Türkiye topraklarında 1071 Malazgirt zaferinden sonra teşekkül eden MÜSLÜMAN TÜRK realitesine dayanan bir anlayıştır. Fikriyatın başlıca unsurları erken cumhuriyet döneminde hakim olan materyalist-pozivist felsefenin tenkidi, tasavvuf ve Topçu’nun “Anadolu Sosyalizmi” olarak adlandırdığı fikri telakkileridir. Yazar için “Millet ruhunu yapan maariftir.” “Mektepler, mabeddir” Batı mukallitliğine teslim olarak millet ruhu ve maarif dumura uğratılmıştır. Eğitim sistemindeki garpperestliği eleştiren Topçu en nihayetinde sözü Amerikancılığa getirerek “(…)Avrupa için korkunç bir yıkım kaynağı olan Amerikan maarifine sığınma cinayetini işlemekten çekinmediler.” (Topçu 2020;31) demektedir. Mütefekkire göre bu meselenin kaynağında Ruhçu bir Milliyetçilik fikrinin ve Otoriteli / Mesuliyetli bir devletin olmayışı yatar.” İslâm’ın sosyal esaslarına bağlı, otoriteli ve şahsi mesuliyet temeline dayalı devlet bizim geleneksel devletimizdi. Bunlar Türk devletinin karakterleridir. Devlet idealimizi Amerika’dan değil, Alparslan’ın, Fatih’in ve Yavuz’un devlet anlayışından almamız lazımdır.” (Topçu 2020;37)

Mektep-Muallim
Topçu öğrenmeyi bir çıraklık, mektebi ise tezgah olarak tanımlar. Öğrenme sadece teknik bir mesele değil, aynı zamanda bir ruh meselesidir. Mütefekkirin öğrenme anlayışı bilgi hamallığının tenkididir. “(…) şahsiyetimizin hayatı için var olması zorunlu bilgileri edinmeliyiz.” (Topçu 2020;55) Bu satırların devamında Topçu bilgi edinme süreçleri hususunda avam-havas ayrımını da gözetmektedir. “Halk, gelişi güzel her şeyi bilebilir. Âlim ve mütefekkir ise ancak kendine lazım olan, kendini işleyen şeyleri bilir, pek çok şeyleri övünmekle öğünen hâfıza hamalları, hayatta hiçbir baltaya sap olamayanlar, hiçbir işe yaramayanlardır. (Topçu 2020;56) Düşünürün mektep kavramına ruhi-manevi bir mana yüklemektedir. ”Mektep, mânaya yükseliş, birliğe yöneliş, kaide ve disiplindir. (…) Mektebi aşk besler, metodlu düşünce yaşatır” (Topçu 2020;63) Hiç kuşku yok ki mektebe böyle yoğun mana yükleyen bir mütefekkirin muallimi (öğretmeni) es geçmesi düşünülemez. “Muallim, ruhlar sanatkârıdır.(…) Muallim (…) veli, mürebbi ve emin vasıflarına sahip insan olacaktır. (Topçu 2020;69-70)

“Maarif Davası” Bugüne Ne Söyler?
Türkiye’nin Maarif Meselesi ile alakalı yazılmış bu kıymetli eser bir yazı ile ele almak yetmeyecektir. Topçu’nun yukarıda iktibas ettiğimiz ifadeleri bugünün insanı özellikle de gençleri için lüzumundan fazla romantik gelebilir lakin “Eğitim Sistemimizin” dağ gibi teknik meseleleri yanında birincil sıkıntısı milli değerlere aidiyet duygusunu geliştirecek bir dünya görüşü yokluğudur. Kutsal Kitabımız KUR’AN’I tekmeleyecek kadar kendini kaybetmiş bir gencin varlığı bu fikri ve manevi boşluğun eseridir. Topçu’nun Malazgirt sonrası Anadolu Türk gerçeğine dayanan ruhçu milliyetçi fikriyatı ve beynelmilel felsefeden de beslenen maarif görüşü bu fikri manevi boşluğu doldurmakta belli ölçülerde rol oynayabilir. Tabii ki ne Topçu ne de MÜSLÜMAN TÜRK HASSASİYETİ taşıyan diğer mütefekkirlerin fikirleri sihirli değnek değil, yapılması gereken bugünün dijital dünyasının gerçeklerini de gözeterek ülkemiz insanın her şeyden önce zihnini ve gönlünü besleyecek bir FİKİR ÖRGÜSÜDÜR. Böyle fikri teceddüdün ilham kaynaklarından biri hiç şüphesiz bütün mahrumiyetine rağmen Anadolu’yu Sorbon’a tercih eden Nurettin Topçu olacaktır.