Konu her iki bayram öncesi emekli ikramiyelerinin ödenme biçimi ve kimi ek ödeme unsurlarının bordro kapsamı içerisinde ele alınmasına ve esaslı bir uygulama sağlanmasına ilişkindir.
...

Çalışanlara ve emeklilere bugün için bir mevzuya yönelik iyi ve rahatlatıcı bir rakam yansıtılıyor olsa bile yarın için bunun bir hükmü kalmamaktadır. Rakam gün gün erimekte ve ileriki dönemde ciddi bir kayıp oluşmaktadır. Konunun çözümü bu gibi meselelerin memur maaş katsayısına veya asgari ücret skalasına bağlanmasıyla mümkündür. Bu sayede katsayıda yapılacak bir artış o ödeme türünü de kendi artışı oranında yükseltecek ve sorun böylelikle çözülecektir.
……………………

Emeklilere üç ya da dört yıl önce her iki bayram öncesi bin lira ikramiye ödenmekteydi ve bu rakam o gün için iş görür nitelikteydi. Bir ihtiyacı kapatabilir boyuttaydı. Bugün için ödenen rakam ise bin yüz lira. O günkü bin lira takriben bir asgari ücret düzeyindeydi. Bugün her ne kadar asgari ücret enflasyon karşısında eridi bir hükmü kalmadı denilse de yine de dört bin iki yüz elli lira. O nedenle her iki bayram ikramiyesi birer asgari ücret düzeyinde olmalıdır ki bu rakamla bir ihtiyaç giderilebilsin, bayram şekeri alınabilsin, misafir ağırlanabilsin, çocuklara harçlık verilebilsin.
…………………….

Çalışanlarla ilgili bir diğer husus ise; bordro dışı yani maaşın bir unsuru olmayan herhangi bir ödemedir ki her ne kadar kıstasları belirlenmiş olsa bile istismara açık bir konudur. Bunu çalışanın ve yöneticisinin takdirine bırakmamak maaşın bir unsuru olarak bordroya eklemek gerekir. Böylelikle istismar önlenmiş, ara kapılar kapanmış, hazine tasarruf etmiş olur. Bu konu hani bir meslekle ilgili olarak büro ya da arazi, atölye veya şantiye, denetim ve üretim, kontrol, kabul ve sevkiyat adı altında yapılan görevlere ilişkindir. Bu işler üç unsurlu işlerdir. Günlük harcırahı, tazminatı ve ek ödemesi olan işlerdir. Hepsinin bir skalaya bağlanarak bordroda yer alması en uygun olanı, çalışanın haklarını koruyanıdır.
...

Böylelikle çalışanın kollanması ve dışlanması, birisinin diğerinden fazla faydalanması, keyfiyetin önüne geçilmesi, ücretler konusunda eşitsizliğin ve adaletsizliğin önlenmesi mümkündür. Sadece fazla çalışma ve nöbet gibi unsurlar kapsam dışında tutulabilir, diğer unsurlar önceden olduğu gibi bordroya dahil edilebilir.


Kemal SEYFİ
15.06.2022