Tekel veya monopol, bir pazarda belirli bir ürün için üretici ya da dağıtımcı olarak tek bir firmanın bulunması durumudur. Bir monopol, rakip firmaların daha düşük fiyat koyması korkusu olmadan kendi fiyatını belirleme gücüne sahiptir.
…………………

Oligopol piyasası, genelde 2, 3 veya 4 oyuncunun hakimiyetinde şekillenen piyasa. Doğal nedenlerin etkili olmadığı durumlarda çoğu piyasa oligopol piyasasına dönüşür. Zira tekel piyasasındaki büyük kâr imkânlarının çekiciliği yeni oyuncuların katılımına yol açar.
…………………

Kartel, aynı alanda faaliyet gösteren işletmelerin bir araya gelerek tekelleşmeleridir. İstenmeyen bir durumdur, işletmeler arasında yapılır ve bu anlaşmalar rekabeti engeller. Bu tip anlaşmalar hükûmetler tarafından önlenerek rekabetin ülke içerisinde yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır.
………………….

Tröst, bir sanayi dalının, bir ortaklar grubunun eline geçmesiyle gerçekleşen tekelciliğin gelişmiş bir biçimi. Serbest rekabete dayanan anamalcılık bu rekabetin sonucunda tekelciliğe dönüşmüştür.
…………………..

Anonim şirket, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş, ortakların yalnızca şirkete karşı taahhüt ettikleri miktarla sınırlı olarak sorumlu oldukları şirket tipidir.
……………………

Limited şirkette, şirket üyelerinin veya abonelerinin sorumluluğu şirkete yatırdıkları veya garanti ettikleri ile sınırlıdır. Limited şirketler, hisse senedi veya garanti ile sınırlandırılabilir. Hisselerle sınırlı bir şirkette, üyelerin sorumluluğu hisselerin ödenmemiş değeri ile sınırlıdır.
……………………

Kooperatif, halk dilinde imece usulü denilen topluca yardımlaşmanın resmi olarak belli kural kanun ve düzene göre yapılma işlemine verilen addır. Kelime kökeni olarak Fransızca coopérative kelimesinden gelmektedir.
…………………..

Kolhoz, kollektivnoye hozyaystvo kelimelerinin kısaltılmış hâlidir. Çoğulu kolkhozi. SSCB’nde tarım sektöründe örgütlenen "kolektif tarımla" uğraşan birlikler olarak tanımlanırlar. Toprağın mülkiyeti devlete ait olmakla beraber, 99 yıllığına sembolik bir rakamla köylüye kiraya verilir.
………………….

Komün, kapalı toplum demektir. Bir grup insanın, kendi arasında, ortaklaşa üretmesine ve tüketmesine dayanır. Kapalı cemaatler ve tarikatlar komündür. Komünün karşıtı sosyete’dir. Sosyete açık toplum demektir. Gizli Mason Cemiyetleri de komün toplumlarıdır.
………………….

İmece, bir köy ya da köy topluluğu içinde işlerin gönüllü ya da zorunlu olarak ve el birliği içinde yapılması. Köyün herhangi bir sorununun giderilmesi karar verilmişse, köydeki her ev işgücü açığını karşılamak zorundadır. Eğer para da toplanacaksa buna salma denir.
………………..

Ahilik, Ahi Evran tarafından Hacı Bektaş-ı Veli’nin tavsiyesiyle kurulan esnaf dayanışma teşkilatıdır.
…………………

Offshore finans merkezi, kıyı ötesi finans merkezi veya denizaşırı finans merkezi, yerleşik olmayan offshore şirketlere kurumsal ve ticari hizmetler sunma ve offshore fonlarının yatırımı konusunda uzmanlaşmış, düşük vergi oranları olan küçük bölgelerdir. Bu terim 1980’ lerde icat edildi.
...

Kanton; bir ülkenin, idari ya da sınırsal alt birimlerinden her birine verilen addır. Örneğin bu bir coğrafi bölge ya da bir eyalet olabilir. Kelimenin etimolojik kökeni "ülke birimi" anlamına gelen Latince canto kelimesidir. Kantonal yapı aşağıdaki ülkelerde bulunur.
...

Federasyon veya federal devlet, coğrafi yapılarına göre oluşmuş birden fazla devletin kendi istekleriyle bir araya gelerek dışarıya karşı tek bir siyasal güç olarak görülmeleri ve bu amaçla kurdukları örgütün, kendisini oluşturan devletlerin üzerinde olmasıdır.
...

Konfederasyona üye devletler, iç ve dış ilişkilerinde bağımsız bir devlet niteliklerini korurlar. Ortak menfaatlerini gerçekleştirmeye yarayacak nisbette bir iş birliği yaparlar; bunun dışında müstakil kurum ve kuruluşlar sıfatlarını, hak ve vazifelerini tamamıyla korurlar.

Kemal SEYFİ
12.05.2022