Camoka Temuçin Yesügey ve Ogeday Kim Bunlar

• 28 Şubat 2022 Pazartesi 14:44:17

Temuçin tarihteki Cengiz Han’dır. Cengiz Han sonradan alınan isimdir oysa gerçek ad Temuçin’dir. Cengiz kahraman cengaver yiğit manasındadır. Temuçin önemli bir tarihi şahsiyettir. Demirci anlamı taşımaktadır. Temuçin kendisine esaretten imparatorluğa giden yolu aralamıştır. Moğol İmparatorluğu’nu kurmuş ve ilk İmparatoru olmuştur. Tarihte aynı şartlarda bu başarıyı elde eden ikinci bir kişi yoktur. Gelmiş geçmiş en iyi askeri dehalardan birisidir ve ömründe hiç savaş kaybetmemiştir. Ulaşılamaz alınamaz denilen yerleri fethetmiştir.
……………………

Yesügey Cengiz Han’ın babası, Höelin annesidir. Baba bir kabile şefidir ancak Temuçin küçükken baba öldürülür ve düşmanların eline düşer. Eza ve cefa görür. Esaret altında tutulur. Zorlukla kurtulur. Bu dönemde ileride kendisine düşmanı olacak olan arkadaşı Camoka’nın yardımlarını görür. Her başarıdan sonra daha büyük hedef kor ve bir düşmanı bertaraf ettikten sonra daha büyük olanı ortadan kaldırır. Arkasına Moğolları ve Türkleri alarak bir kuvvet oluşturur. Önce vaktiyle arkadaşı olan Camoka’yı mağlup eder. Kirayitler’i ve Naymanlar’ı yenilgiye uğratır. Harzemşahlar’ı alt eder. Çin seddini aşarak bu ülkeyi istila eder. Pekin’e girer. Çin denizini geçer.
……………………

Yönünü Batı’ya çevirir. İran’a ilerler. Sibirya’yı ele geçirir. Fetihten fetihe koşar. At sırtında bir ömür geçirir ve 1155 de doğan Cengiz Han1227 yılında ölür. Kendisinden sonra oğlu Ogeday yetkiyi devralır. Fetihlere devam eder. Kurumları ve kuralları oturtur. Ülkeyi genişletir. Çin Denizi’nden Baltık Denizi’ne ulaşır. Evlatlardan Torunlara intikal eden Moğol İmparatorluğu ad değiştirerek ilerler ve Kubilay Han döneminde ülke dörde ayrılır. Çin- Moğol devleti Kubilay Han’ın yönetiminde, Altınordu Batu Han, İlhanlılar Hülagü Han yönetimindedir. Çağataylılar ise Çağatay’ın soyundan Duva’nın öncülüğünde kurulmuştur. Her oluşumun sonu olduğu gibi Cengiz İmparatorluğu’nun sanu da kaçınılmazdır. Nitekim Batı’da İlhanlılar ilk kez Filistin’de 1260, Elbistan’da 1267 yılında durdurulur ve bozguna uğratılır. Kıpçak kökenli bir Türk olan Memluk Sultanı Baybars ilk savaşta bir komutan ikincisinde ise ülkesinin başında bir hükümdardır.
...

Türkler’in geleneğinde devletsiz yaşama diye bir kavram yoktur. Biri çökerken mutlak diğeri kurulur. Nitekim Büyük Selçulu çöküş dönemindeyken, Türk Moğol İmaratorluğu’nun temeli atılmaktaydı, İlhanlılar gerileme evresindeyken Memluklar kuruluş merhalesindeydi. Anadolu Selçukluları üzerine Osmanlı, Osmanlı’nın külleri üzerine Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulmuştur.
...

Kurucu liderleri anacak olursak; Metehan, Bilge Kağan, Kutluk Kağan, Saltuk Buğra Han, Cengiz Han, Emir Timur, Selçuk Bey, Osman Bey, Atatürk ve Rauf Denktaş ve ismi burda zikredilmeyen diğer lider ve komutanlar... Hepsine müteşekkiriz.

Kemal SEYFİ
28.02.2022