GERORGE BERNARD SHAW.

• 8 Kasım 2021 Pazartesi 19:48:19

GERORGE BERNARD SHAW.
Bernard Shaw, 26 Temmuz 1856 tarihinde İrlanda, Dublin‘de doğmuştur. Tam adı George Bernard Shaw’dır. 2 ablası vardır. Babası adliye memuru idi, sonradan zahire tüccarlığına girişti. Annesi müzik dersleri verirdi. Annesi ile babası boşandı. Bernard Shaw, okulda pek parlak bir öğrenci değildi ama, evinde iyi bir müzik zevki aldı, bilgisini artırdı. Bir yandan da Dublin müzesinde, resim sanatı, sanat tarihi üzerine incelemeler, araştırmalar yapıyordu. 1871 yılında 15 yaşına gelince, bir emlak komisyoncusunun yanında çalışmaya başladı. Sonra 1876 yılında annesi ile beraber Londra’da yaşayan ablalarından biri ölünce bu işi bırakıp Dublin‘den Londra‘ya annesinin yanına gitti. Burada, yarım kalan eğitimini British Museum’un kütüphanesinden yararlanarak kendi çabasıyla tamamlamaya çalıştı.
Bernard Shaw, Londra’da 9 yıl sefaletle pençeleşti. 1880lerde siyasetle ilgilenmeye başlayan Shaw, yönetim değişimin ve reformun gerekliliğine inanarak sosyalist oldu. Bu düşüncelerin geniş kitlelere ulaşmasını ve daha iyi anlaşılmasını sağlaya çalışan Fabian Derneğine 1884 yılında katıldı. 1880lerin başında İngiltere’de kurulan Fabian Derneği günümüzde de etkinliğini sürdürmektedir. 1879-1883 yılları arasında beş roman yazdı. Hiçbirini yayınlamadı.1882 yılından sonra, iktisat okumaya başladı. İngiltere’deki sosyalist partisinin ilk şekli olan Fabian Derneği’ne girdi. 25 yıl bu dernekte önemli bir rol oynadı, özellikle 1885-1895 arasında, nükteli, hicivli konuşmalarıyla en aranan konferansçı oldu. Kapalı salon toplantılarında, açık oturumlarda sosyalizmi anlatan nutuklar veriyordu. Bu arada kitap, sanat, tiyatro üzerinde eleştirmeler de yazıyordu.
Bernard Shaw, 1885 ve 1898 yılları arasında çeşitli gazete ve dergilerde kitap, resim, müzik ve tiyatro eleştirmenliği yapmıştır.
Bernard Shaw, ilk tiyatro oyununu 1885 yılında William Archer‘la birlikte yazmaya başladığı “Non Olet” adlı bu eserini 1892 yılında bitirebildi ve oyun, ilk defa 9 Aralık 1892’de London Royalty Theatre’da sahnelendi.
Toplumsal içerikli ve insanların gerçekleri açıkça görebilmesini sağlayacak oyunlar yazan Shaw, bunları ağır bir dille değil, eğlenceli komediler biçiminde sundu. Shaw, oyunlarında bir öykü anlatmanın yanı sıra, kendi görüşlerini de kanıtlamayı amaçladı. Bu görüşler insanların inançlarını altüst ediyor, rahatsız ve tedirgin olmalarına yol açıyordu. Bu yüzden kısa sürede birçok eleştiriye hedef oldu, ama çarpıcı bir dille ve akıllıca yazılmış bu oyunlar izleyicilerce beğenilmekte gecikmedi.
Türkçe’ye de çevrilen önemli yapıtları arasında, Silahlar ve Kahraman, Kandida, Hiç Belli Olmaz, Caesar’la Kleoyılabilir.
Shaw’un, daha sonra özgün adıyla da Türkçe’ye çevrilen Bir Kadın Yarattım adlı komedisi 1938’de sinemaya uyarlandı ve Shaw bu filmle senaryo dalında Oscar kazandı. Oyun 1964‘te My Fair Lady adıyla müzikal olarak yeniden filme çekildi. Ülkemizde de Benim Tatlı Meleğim adıyla gösterildi.
1894 yılında “Kahramanla Asker” adlı eseri Amerika’da oynanınca adı bütün dünyaya yayıldı. 1898 yılında zihin yorgunluğundan hastalandı, siyasi faaliyetlerine ara verdi. Aynı yıl İrlandalı şair Charlotte Payne-Townsend’le evlendi, sakin bir hayat devresine girdi.
Son derece zeki, nükteci bir insan olan Bernard Shaw, zamanının en ünlü kişileriyle ahbaptı. Herkesi hicvederdi, gene de herkes onu severdi.
Başyapıtlarından biri olan Jan Dark ilk kez 1924’te sahnelendi. Zamanın en iyi oyunu olarak kabul edilen bu yapıtta Shaw, kendine özgü anlatımıyla Jan Dark’ın kahramanca yaşamı ve ölümünü öyküleştirmiştir. Oyunun kazandığı başarı üzerine, 1925‘te Nobel Edebiyat Ödülü Shaw’a verildi, ama o bu ödülü geri çevirdi.
1925 yılında Nobel Edebiyat ödülünü kazandı. Eserleri arasında çoğu komedi tarzında yazılmış sosyal hicivler olmak üzere 63 tiyatro oyunu vardır. En ünlü eserleri şunlardır: Candida (1898); Caesar’la Kleopatra (1912); Methuselah’a Dönüş (1920); Pygmalion (1912). Oyunları, genellikle Londra`dan önce Amerika ve Almanya`da başarı elde etti. Çoğu oyunların Londra yapımları seneler boyunca ertelenmiş olsa da “Mrs. Warren`s Profession“ (Bayan Warran`in Mesleği) (1893), “Arms and the Man“ (Silahlar ve Adamlar) (1894), “Candida“ (1894) ve “You Never Can Tell“ (Hiç Söyleyemiyorsun) (1895) gibi oyunları günümüzde hala Londra`da izlenilebilir.
George Bernard Shaw’ın 1913 yılında yazdığı aynı adlı tiyatro eserinden uyarlanan “Pygmalion” adlı filmi 1938 yılında gösterime girdiğinde o yıl En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü verildi.
Vejeteryan olmasının yanında ayrıca içki ve sigaradan da hayan haklarının koyu bir savunucusu olmuştur.
Bernard Shaw, 1898 yılında Charlotte Payne-Townshend ile evlendi. 12 Eylül 1943 tarihinde eşi ölmüştür.
Bernard Shaw, 2 Kasım 1950 tarihinde İngiltere, Hertfordshire’de erik ağacını budarken merdivenden düştükten sonra oluşan yaralarının iyileşmemesi sonucunda olaydan birkaç gün sonra 94 yaşında ölmüştür. Son nefesini verirken “bu da benim için bir deneyim olacak” demiştir.
Romanları:
1886 – Cashel Byron’s Profession (Cashel Byron’un Sanatı)
1887 – An Unsocial Socialist (Asosyal Bir Sosyalist)
1914 – Love Among the Artists (Aşkın Ortasındaki Ressamlar)
1905 – The Irrational Knot, Being the Second Novel of his Nonage (Akıldışı Düğüm, Reşit Olmayanın İkinci Romanı)
1931 – Immaturity (Tecrübesizlik)
Kara kız
Bernard Shaw Sözleri :
– Her parasız kadın, koca peşinde koşan bir maceraperesttir.
– Yalancının cezası kimsenin kendisine inanmayışı değil, asıl kendisinin kimseye inanmayışıdır.
– İnsanın kendini berbat hissetmesi, mutlu olup olmadığına önem verecek kadar boş zamanı olmasından ileri gelir.
– Benim en iyi dostum terzimdir. Çünkü ne zaman beni görse, derhal o andaki ölçülerimi alır. Oysa büyün öteki tanıdıklarım, benim hala eskisi gibi olduğumu düşünürler.
– Bir erkek ve ya kadının ne şekilde yetiştiğini bir kavgadaki hareketlerinden anlayabilirsiniz.
– Hareket halindeki cehaletten daha korkunç bir şey yoktur.
– İstediğinizi elde edemezseniz, elde ettiğinizi istemek zorunda kalırsınız.
– Sağduyulu kişi, kendini dünyaya uydurur; sağduyusuz kişi, dünyayı kendine uydurmaya çalışır. Tüm ilerlemeler o nedenle sağduyusuz kişilere dayanır.
– Sözünüz senediniz kadar sağlam olamaz; çünkü, belleğiniz hiçbir zaman onurunuz kadar güvenilir olamaz…
– Yaşlanmadan akıllanmayı çok isterdim…
– Neden zevk alındığını anlamaya çalışmak, zevki kaçırır.
– Dertli olmanın sırrı, dertli olup olmadığımızı düşünecek kadar boş vakte sahip olmamızdır.
– Kızın iyi bir evlilik yaparsa, bir oğul kazanırsın, yoksa kızını kaybedersin.
– Bir insanın zekası, bilgisine göre değil, bilgi edinme kabiliyetine göre ölçülür.
– Akıllı adam, aklını kullanır. Daha akıllı adam, başkalarının aklını da kullanır.
– Mutluluk istemiyorum artık, yaşamak mutluluktan da asildir.
– İnsan hayatında iki feci olay vardır: Biri insanın çok istediği şeyi elde edememesi,diğeri de etmesidir.
– Yemek aşkından daha derin bir aşk yoktur.
– Tecrübelerimizle biliyoruz ki kimse tecrübelerden ders almıyor.
– Sonsuza dek yaşamaya çalışmayın: Başarılı olmazsınız.
– Hayat kendini bulmakla alakalı değildir. Hayat kendini yaratmakla ilgilidir.
– Yaşam tüm insanları eşit tutar, ölüm seçkin olanı ortaya çıkarır.
– İnsanlar başlarına gelenler için hep içinde bulundukları durumu suçlarlar. Ben durumlara inanmam. Bu dünyada başarılı olan insanlar istedikleri durumları arayan ve bulamadıkları zaman onları yaratanlardır.
– Başarısızlık, başarının anahtarıdır.
– Yapan yapar, yapamayan eleştirmen olur.
Bernard Shaw bir gün bahçeyle uğraşırken bir dostu gelmiş. Yazarı tanımamış ve sormuş; size ne kadar ücret veriyorlar?
Shaw: Sadece karın tokluğuna çalışıyorum.
Eğer bize de bahçevanlık yaparsan sana iyi bir ücret öderim demiş kadın.
Shaw: Üzgünüm hanımefendi ama ben bayan Shaw’a ömür boyu bağlıyım.
Kadın: Fakat nasıl olur? Bu resmen kölelik.
Shaw: Hayır bayan buna kölelik değil, evlilik deniyor.