çağa aykırı düşmek

• 7 Kasım 2021 Pazar 19:22:39

1
virüs vucüda yerleşiyor ve zayıf düşürüyor bedeni.zaten virüsün çoğalmasına karşı vucüdün verdiği savaşı kaybetmesiyle ölüm gerçekleşiyor.direnç arttıkça virüsün etkisi zayıflıyor.çeşitli antibiyotikler deneniyor dünyada.bunların etkili olduğu görülüyor bu sevindirici bir durum.salgın için alınan önlemlerin ekonomik boyutu var.krizi fırsata dönüştürmenin yanlışlığını anlamalı insanlar.sağlık çalışanları her türlü takdiri hakediyor.
2
Bakınız bu dabbetülarz, dehşetli hücum ve gürültüsü ve bağırmasıyla ve tünel deliğinden çıkıp hücum ettiği dakikada, geçeceği yolda bir metre yakınlıkta o çocuk duruyor. O dabbetülarz tehdidiyle ve hücumunun tahakkümü ile bağırarak tehdid ediyor. "Bana rast gelenlerin vay haline" dediği halde o masum yolunda duruyor. Mükemmel bir hürriyet ve hârika bir cesaret ve kahramanlıkla beş para onun tehdidine ehemmiyet vermiyor. Bu dabbetülarzın hücumunu istihfaf ediyor
Hutbe-i Şamiye - 66

güzel anlatım.mükemmel bir hürriyet denince cemiyet hayatına bakmak gerekiyor.ne yazık ki kapitalist sistem bu tür duyarlılığa önem vermiyor.ülkelerin ordu düzeni mükemmel ve savaşmak için cesaretleri var.ama hafife alınıyor bu canavarın cineyetleri.çocuğun tehlikeye karşı kayıtsız kalması farkına varması nedeniyledir zulüm ve karanlığın.ölümle korkutmak dünyaya tapanların mesleği.ancak bir masum buna karşı çıkabilir
3
-senin günahlarını ben yüklenemem kusura bakma.itiraza mahal bırakmayacak derecede haksızdı muhatapları.çalışılmış konulardı iktidara gelme hevesi.ne düşünce ne fikir haklılık kazandırmaz hayatına.insanların inanca hakareti mazur gelemezdi hiç bir durumda.burda yanlışlıktan söz etmek için geç kalınmıştı.bu mahkümiyetten kurtulmanın şartı neydi acaba.bir insana reva görülen haksızlık adalet duygusuna ne kadar yakışırdı.
-benim hayatım var bu saçmalıklar yaşantıma uygun değil dedi muhataplarına.bir cevap vermenin uzağında yaşayanlar alçaklığı kendine layık görürdü.öfkesi küfürlerle sona erdiğinden bir neden bulamazdı isyanına.
4
sakınmak gerekiyor kötülüklerden.insanın mutsuzluğu kötü alışkanlıkların neticesi.ayrıca sefih bir hayat yaşamak dışlanma nedenidir toplumdan.günah-ı kebairden sayılır ahlaksızlık.sanıldığı gibi zorlamanın yanlış yollara sapma nedeni sayılmıştır izansızlık.müjdeleyin nefret etirmeyin hadisi hayatın bir gerçeğidir.sahip olmadığımız meziyetler anlatmayla telafi edilemez.bunlara dikkat çekmiş alimler.peki islam nasıl yaşanmalıki güzellikler için bir vasıta sayılsın ilimler.ilim tahsil edenler kendini mesul tutmaz ahlak konusunda.dinin bu şekilde yaşanması büyük bir sorun.işte bir anlatmaya medar olmaz salih ameller.allah için yaşamak ne demek islamda.bunlara ihlasla izah getirir alimler.ayetlerle kalbin titremesi anlatılır kuranda.ne yazıkki bu meziyet yok alimlerde.ilmin gerekli olduğu şüpheyle karşılanır dünyevi tutkuların lezzetinden.ilim bilim ikilemi nasıl aşılmalı sorusuna yanıt kuranda vardır mutlaka.rahman süresinde bunun örnekleri vardır.her şeyin allahı zikrettiği hakikatı.bunların sanata yansıması nasıl olur diye düşünüyor insan.
5
gereken çalışmaları yapmak fiili duadır.her zorluktan sonra bir kolaylık vardır.bu zor günler geçer de her şey normale döner.her şerde bir hayır vardır insanlık için.bunlardan ibret alınması için vardır hastalıklar.insana zararlı görünen şerlerde hayır olabilir.örneğin zehirlerin bir çeşit ilaç yapımında kullanılması.insan yaşamı için fayda beklenir korktuğu şeyler için.sağlığımız için gerekli olan ilaçlar doğadan temin edilmekte.bunlara rahmet nazarıyla bakmak mümkün.her şeyin fazlası zarar ölçüyü kaçırmamak gerekiyor.bunlar yoruma açık olduğu kadar hayatımız için konulmuş kanunlara dayanıyor.insan tamamıyla yabancı değil tabiata.hatta tabiatın bir parçası olduğu söylenebilir temel ihtiyaçlara bakınca.
6
moral değer hastalığın tedavisinde ilaç kadar etkili diyor doktorlar.islama göre duaların kabulu için şartların kabula şayan olması gerekiyor.akit tvde şevki yılmaz fiili duadan söz ediyor.bir anlamda dua hayatın içindedir bir bakıma.ibadet tartışmalı bir konu.davette esas namazı hatırlatmak mıdır.eğer bu konular itici geliyorsa insanlara nasıl bir izah getirmeli dine.tabiki sohbetler gerekli ama insan için bir aydınlanma yaşanmıyorsa kuranla bir yanlış anlaşılma söz konusudur .günümüz dünyasında hürriyeti savaşta arıyor islam coğrafyası.çağrı filmini ilk izlediğimizde islamı anlama çabasını eşitlikte gördü insanlar.sonra islamın ideolojilerden üstün olduğu vurgulandı.cihat için kominizmle savaşanlar amerikadan destek görüyordu.işte kendi halkını düşünmeyen yöneticiler günümüzde iktidara gelmiş durumda.
7
Virüsleri taşımak hangi bilimsel bulgu dahilindedir.virüsle savaşacak bir antikorun aşı olarak kullanılması söz konusu.enfeksiyon için antibiyotikler kullanılıyor bunlar neden etkili değil hastalık için
8
Bütün mikroplar doğada bizimle yaşıyor.bu virüs ölümlere neden oluyor.insanlar ölüm karşısında çaresiz kalıyor.hastalık bulaşıcı bir hastalık.hasta ve yaşlı olanlar için ne öneriyor bilimsel bulgular.grip aşısıyla eş tutulması bir yanlışlık değilmi.çünkü hiv virüsü gibi bir hastalık olma gurubuna dahil ediyor uzmanlar.bütün insanlar için bir panik hali var hastalık için.hastalık ne oranda hafif bir rahatsızlıkla eş tutulur.
9
bahar üstü yakalandık aşklara.herkes yazı beklerken hastalık çaldı kapımızı.karantina uygulaması başladı türkiye için.hastalığı hafif atlatanlar var hekimlere göre.herkes aynı şeyi söylemiyor bu salgın için.sağlık konusunda dikkat gerektiriyor hayat için.hayatında değişikliğe gitmeyenler bir öz güven yanılsaması yaşayabilir.yenilik adına çok şey var hayatta bunları keşfetmek gerekiyor.aşk hayatınız nasıl sorusuna dayanıyor beklentiler.aşkı en iyi anlatan şarkılardır her zaman.protest müzik ne durumda sormak gerekiyor.yeni şarkılar var mı müzik dünyasında.şu sıralar yeniden dinledim eski şarkıları.öğrencilik yıllarımı hatırlattı bana özlemlerim.vakti bulmak sorunu yaşamayanlar müzikle oyalanıyor.protest müziğin kimliği değişti diyor sanatçılar.çünkü diğer müzik formlarında sosyal sorunlarda var artık.funda arar,tarkan,gülben ergen gibi sanatçılarda bu tarzı görmek mümkün.zaman geçiyor ve anlam dünyamıza renk geliyor müzikle.
10
türkiyede yayıncılar farklı türde kitap okuyanlara yanıt veriyormu.dergi ve kitaplar bir ayrıma tabi tutuluyor.mukaddes bildiğimiz kavramlar için beklenen özeni göremiyoruz dini çevrelerde.ölüm hakkında konuşurken ürpermeli insan oysa.insan bilgiyle yaşadığından eleştiri kültürü nasibini alıyor hoyratlıktan.düşünceyi teşvik eden yazarlar meseleleri nasıl ele almış anlaşılmalı.zorlamayla anlaşılacak konular değil bunlar.çözüm odaklı çalışmalar için nelere dikkat etmeli.bu politikanın konusu aynı zamanda.istanbul büyükşehir için tarafsız kaldığını söylemek zor.kültür politikasında tarafsızlık gerektiği kadar bize özgü sorunlardan kurtulmak gerekiyor.yayıncılık çeşitlilik ister.öğrenciler okuyarak düşünen bir birey haline gelir.bugün tarikat ve cemaatler için bulunmaz bir imkandır yayıncılık.ama maddiyat her şeyin önüne geçmiş bütün yaşam tarzları için.zor koşullarda din eğitimi alanlar öz güveni yüksek bireyler mi.kendimizi suçlamaktan öte bir anlamı var yayıncılığın.her şeyde olduğu gibi yasaklara takılıyor öğrenmenin gerekleri.alim yetiştirmek için yola çıkanların kutsalla sorunu olduğu görülüyor.islamın hayatlardaki yeri pek sağlıklı değil doğrusu.bunun nedeni bilgiden ne anladığımıza bağlı.dine getirilen ideolojik yorumu aşırılıkla suçlayanlar çağın sorunlarını kendi kişiliğinde görmeli her şeyden önce.
11
dışarı çıktığında çarşafı üzerindeydi.işte şimdi hayatın içindeydi.ama fazlası gerekiyordu sosyalleşme için.kıskanmanın ötesinde bir anlamı vardı harem selamlığın.din cevaz vermiyordu erkeklerle içli dışlı olmasına.sınırları aşmak cesaret işiydi.bu tür düşünceler ruhunu kemiriyordu adeta.özel hayatı çekilmez hale gelince dinin buyruklarını hatırlatırdı kocası.bunun ne anlamı vardı saadet için.kadınlığını hissetmesi fıtratın emrettiği bir özellikti.ama yanlışlarla doluydu hayatı.konuşmak yasaktı aşkı ve sevgiyi.bu mahrumiyeti yok edemezdi duaları.hayatın renksizliği için anlatacak çok şey vardı aslında.her cuma sohbeti islamı yaşamak üzerineydi.bir karşılığı yoktu hayatında vaazların.tek isteği yeni insanlarla tanışmaktı aslında.çevresinde maddiyatla ölçülürdü değerler.bir maaşa talim etmek helal rızıktı insan için.tabiatı nasıldı merak eden yoktu.kendini tanıması bu zorluklara iç içeydi.gerçek anlamda bir hayat arkadaşı yoktu.şikayette bulunma gücü yoktu kendinde.ağlamak birazda mutsuzluk içindi.uzaktan baktığı hayatlar için imrendiği rahatlık.bunları aramakla geçiyordu zamanı.ama şartların zorladığı yakınmalar için bir tecrübesi yoktu.
12
dinde ateizm şüphesi.bu konu batıda tartışılmış ortaçağ boyunca.belki ondan insanlar inancı sanatın konusu görmekte tereddüt etmemiş.din adına konulan katı kurallar hiçte yaşanılır kılmamış hayatı.türkiyede halen geçerli bir tanımı vardır bu tür eğitsel çabanın.fravun neden tenkide konu oluyor bunu anlamak gerekir.oysa kötülük bunlarla sınırlı değildir.farklı coğrafyalarda islama kin duyanlar fravundan farksızmı.onlar kendi kötülüğünde boğulur ve aydınlığa çıkar bekleyişler.sanatı islamın dışında görmekle zulme haklılık kazandırmak isteyenler kendi kötülüğünde boğulur bir gün.inançlar farklı olsada ideolojilere ayna tutmuş islam.bunu kişisel bir mesele olarak görmenin körlüğüdür ancak sanattaki karamsarlık.insanlığın dramı sorun teşkil etmiş her zaman.din ideoloji karşıtlığı yerine zulmün kalkması için mücadele vermek gerekiyordu.inanç bu noktada direnme gücüdür baskılara karşı.insan neyin savaşını vermeli sorusu için bir yanıt alınabilirmi dinden.yeryüzünde bozgunculuk yapanlar kendi çıkarları için yaşar tesbiti günümüze ışık tutan bir aynadır kuranda.kuranda siyaset bu şekilde tarif edilir.musanın kavmi için yaptıkları günümüzden farksızdır.bütün dünya işçileri birleşin demekte emperyalizme karşı verilen bir savaştır.faşizm halkların kardeşliğini yoketmek için vardır.bunun savaşı fikirle verilir ancak.tıpkı ibrahimin çağlara tanıklığı gibi.islamı yozlaştıranlar için bir haksızlık fırsatı doğuyor.ama bunu anlayacak durumda değil islam dünyası.kıyam ve kıtaller anlaşılmıyor yeterince.bu bilinçsizliğin nedeni fikirsizliktir.neyi örnek gösterebiliriz bu durumda
13
’basite inmiş meseleler’ kitabı için ne düşünüyordu edebiyat çevreleri.zengin bile sayılmayacak hayatlar içindi koparılan fırtına.evet tanrının lanetini yaşamıştı bu insanlar.pusulayı kaybedenler için bir avuntuyla güç devşirmenin telaşı.meydan okumak bir hesap işiydi onun için.sanatçısı olmayan iktidarın hülyası da olmazdı elbette.hayatın yalan olduğu gün gibi aşikardı.düşünmenin zorluğunu farketmişti yazarlar.işte kimliksiz edebiyatın vardığı nokta.burda her ses tınısını kaybetmiş bir şarkının notalarıydı adeta.kim istemez bu sabıkadan kurtulmayı.herkesin sustuğu bir sahnede farkedilme şansıda bulamaz oyuncular.üniversitede arkadaşlarla diyalog adlı bir dergi çıkarttık.yayın hayatı kısa sürdü ama.onun için takibata uğratıldım.okul hayatım sona erdiği gibi sağlığımıda kaybettim.hala mağduriyetim giderilmedi.aslında bir çok şarkının söz yazarıyım.katkıda bulunduğum senaryolar var.ama sinemanın bir gerileme yaşaması için bunların bir anlamı yok.filmler ideolojik taban bulamayınca seyirci sıkıntısı yaşıyor.artık amerikan türü filmlere yatırım var.popüler kültürün hakimiyeti altında sinema.eskinin arayışları yok artık sinemada.batıdada durum farklı değil.yakında belkide çabalar sonuçsuz kalacak.ben bu konuda karamsarım.o zaman insanlar sanatın boşluğunu neyle dolduracak sorusu yanıt arıyor ilgisizlikte.
14
’dua kulvarlarında’ kitabı ’nasıl bir temastı metafiziğe’.’doğanın kendini anlatması’ ’büyüyen gözlerdeki parlama’.’aşk onaramazdı acıyı’ ’yanlış kurulmuş bir oyunda’.’caddelere yakışan çılgınlık için’ ’koştu baharda çiçeklere’.’musadaki tanrının ışığı’ ’yalnızlık korkuları’ için ’aydınlattı tenini bir heykelcik’.bengisuyla tanışınca gül’ ’bilgeliği anlarmı kavmi için’.bunlar ’ibretlik vakalar’ diye ’lanet okumaktı eşyaya’.’yeni bir tutsaklık biçimi’ydi ’kullanışlı hayat’ı.’haketmek özgürlüğü’ ’bir modern yanılgı’ gibiydi ’sürüye dalınca kurt’.’vaktin şaşaası kitabında’ ’bu tür kaygılar’ vardı.’çocuk kalmanın yazgısı’ kitabı ’kalbimde bir halk yaşıyor’ destanı içindi.’aile olmanın incelikleri’ ’limana uğrayan gemiler’ kitabında vardı.’günahın çağrısı’ ’şeytan aldatması’ kitabına konu olmuştu.’çocukluğunu yangına veren’ ’gecenin ağlak yüzü’ydü bu ’gözyaşıyla tanışma seansları’.
15
’yeni anlamlara doğru’ kitabı ’yeni yüzler’ kitabı kadar ilgi çekmedi.’yaşam karikatürü’ ’sahnede hayat’ın bir devamıydı ’inleyen nağmeler’ kitabına bakınca.’kutsal bakirenin hülyası’ ’sakıncalı bir kitap’ sayıldı.’cin çıkarma sanatı’ ’yıldızname’nin konusuydu.’eğri hançer’ sorularla doluydu.’tarihin gözyaşları’ için bir ’anıtsal değer’i vardı.’norodolsuz hayata merhaba’ ’bölünmüş uykulara uyan bir temenni’ydi.işte bu ’gerçek bir veda’nın ’hüznünü taşıyordu sulara’.
16
işçinin sendikayla imtihanı hak ettim talepleri kitabından önceydi.zulmü mumla arama kitabı hayatın anlaşılmaz yönüne denk geliyordu.sefalete yakalanmış şehir kitabı bir anlamda ön sözüydü kilitli hayatlar kitabının.amerikanca konuşma sinemanın vadettiklerine bir dipnot düşmüştü.büyüdükçe gecenin gözleri çılgınlığın türlerini anlatıyordu.cinnetin bıraktığı orgazm sokağa bakan cam kitabının özetiydi.yalnız savaşçı cıanin planları için tutulmuş sözlerdi.yakıcı soluklar günlerin getirdiğiydi bir bakıma.evdeki tanık işkenceyle nefes almak gibiydi güneşle yaşam için
17
narkozdan kaçarken kitabını yazmak üzereydi şair.zamanın eskittiği masalları okuyordu çocuklara cadılar.berbersiz komedi kitabı bayağı bir tepki çekmişti muhafazakar çevrelerden.meydana çıkma sanatından ödünç almıştı puştluğun el kitabını.kalabalığın anlattığı kitabı için somut rakı üstünde çalışırken iskenderin ölümü pusuya yatmış kanserle çarpılmıştı hayatı.artık eksik hayatlara umut bağlamak gibiydi hastanenin daveti.
18
islam tevhit inancıyla bilinir.onun için şirke düşmek büyük günah kabul edilir.insan allaha inanmakla bu kusurundan kurtulur.insanların kahinlere inanması bazı bilgiler nedeniyledir.nitekim kahinler yıldızlara bakarak gelecekten haber verdikleri iddiasında bulunur.ezoterik inançlar şirk kapsamına girermi tartışılır.islam inancı bunlara karşı cephe almış her zaman.bunların kitabi bir uygarlık olmadığı tezi savunulur.çin hindistan japonya ve afrika ülkeleri bu kapsam dahilindedir.yunan mitolojisi insanı tanrılaştırır.modern dünya bunları bir mite dönüştürmüştür.islam mitolojisi inancın zenginliğini savunmak için vardır.zümrüdü anka batı edebiyatında yer alır onun için.insanın tanrıdan bilgiyi çalması mitinden farklıdır onun için.modern bilimde felsefenin izleri görülür.insanın yanılgısı kabul edilmiştir felsefede onun için.aydınlanma ve kültüre etki etmiştir bu düşünce.sanatın gelecek tasavvuru uzaya çevriltmiştir bakışları.metafizik modern düşüncenin olanak taşıdığı oranda kozmosa bilinmezlikle yaklaşır.işte insanın kehanetten anladığı kuramlar üzerinden yürür inançlar.hakikatın kanıtlanamaz oluşudur metafizik.batıl inançlar ve büyü gibi kavramlara yer açar insan doğası.kuranda felek kavramı gizli ilimlerin anahtarıdır.bu nedenle insan nazarı dahi bir şerrin nedeni olabilir.onun için cehaletten sayılmış ilimlerdir hakikatine bakılmaksızın.islamın ezoterik yönü binbir gece masallarıyla zirveye taşımız hayalin derinlikleri sayılacak alternatif bilgiyi.
19
’sen hayatı insanları bırakmışsın benim kimliğimle yaşıyorsun’.yıllar önce hayatında bu isyan vardı.ne anlamı vardıysa yazdıklarının.bu hayatta herkes kendinden mesul değilmiydi.sosyal medyada kendi bencilliğini anlamakta zorlananlar için aydın kavramı öne çıkıyordu.bu ülke cemaatlerin cirit attığı bir savaş alanı gibi söz geçirme yetkisini arıyordu aydınlardan.prensiplerin ne önemi vardı ayakta kalma mücadelesi verilirken.onca yayın organı yeterli değildi kılavuzluk için.bu belirsizliği gidermenin şartıydı iktidarda kalmak.zevk için yaşlanıyordu anıtlar.bir petrolun fiatına bağlıydı ekmek parası.ama iş verenler rekabet etmek zorunda değildi nasıl olsa.herkes bir ucundan tutmuştu piyasada yer kapmanın.işte hayat bunları kabul etmiyordu.şehvetle ihanetin ortaklığıydı istenilen farkındalık.yani ziyana uğruyor felaketteki imkan.yani nasırlı ellerde kullanıma açık zulüm düzeni için.hayat felsefesi son sığınağıdır insan kalanların.anlamı çarpıtmak güçlü görünmenin farklı bir yönü.izbelerde aşk aramak yalvaçların işi.bunları dile getirenler ya hapiste ya mezarda.kendi yanılgılarımı görme hakkımı kullanıyorum.ben sokakta ve işkencede öldürüyorum celladımı.yaşamak ağrısı asıl boynuma.size bırakıyorum hüsranlarımı.bu yetim şarkıyı çoğaltmak nafile.ilahileri çocuklara bırakın uykusuz bakışlar için.bu şehir kendinden bilir acıları her sağnakta tutkuyla sarsılmışken.şimdi denizde dalgınlıklar var gelecek için.çünkü yaşam için şarkıları çoğaltmanın mevsimidir sevişmeler.
20
şimdi aklı başındaydı.oturduğu yeri biliyordu.gün ışığının vurduğu objeler sesleri getiriyordu odasına.az önce yemek yedi mutfakta.zekinin sesiyle uyandı dalgınlıktan.yine dışarı çıkma niyetinde olduğundan virüs kapma korkusunun ne denli revaçta olduğunu anlamak istedi.bunların düzelmesi mukadderdi.ama insanlar bağlandığı hayat için yaşıyordu.buda ne kadar önlem akmakla ilgiliydi korunma yolları.ilk kez bu kadar ruhunu dinledi yalnızlığına bakınca.gerçek bir yaşamaktı ara sıra kendini hissettiren.şehirde yaşam denizin taşıdığı zerreciklerle bakmaktı hayata.hafızası yerine geldiğinde anlaşılıyordu hayatın renkleri.bu anları çoğaltmak insanların iyi niyetine bağlıydı.verilen onca emek için tepmek hayatı.bu durumu kabullenmek zordu.hiçte ölüme yaklaşmak değildi geçirdiği hastalık.asosyal hastaları bekleyen son için bir umut doğuyordu hastanede.çok yardımcı olmuştu hastalara.bu iyiliğin karşılığını almakta tereddüt göstermesi aptallık değildi aslında.yıllar hızla geçiyor ve hafızasını boşaltıyordu zaman.bunu değiştirmek için defalarca yattı hastanede.intiharı düşündüğü anlar oldu.hayatı yanlışlarla doluydu.ama kimsesiz değildi aslında onu insanlara yaklaştıran iyiliği anlama noktasında.
21
kızların kıçına bakmak için dışarı çıkıyordu.tanıdığı bayağı bir insan vardı.onun için yalnız sayılmazdı.her gün bir büfeden mutlaka bir döner yerdi.onu tanıyanlar resmi bir görevde olduğunu zannederdi.oysa zamanı aradığı huzuru bulmak hayaliyle geçerdi.insanlar ne kadar vurdumduymaz diye düşünürdü çoğu kez.bu şehirde güneş yüzü görmeyenler vardı.bu kültürden kaçışın bir gerekçesiydi adeta.insanlar sosyal konuları unutmuş çıkar ilişkilerinde görmüştü kolay hayat yaşamak adına ahlaksızlığı.bu konuda hassas olduğunu biliyordu yakın çevresi.bir kurtuluş reçetesiydi insanların aradığı.ondan sınırların kalktığı bir dünya tahayyülü vardı zihinlerde.şehrin kalbinin attığı yerler bir tedirginliği yaşatıyordu insanlara.ölümün soğukluğu insanları panikletmişti.belki diğer salgınlar gibi kıyısından geçecekti hayatların.havalar ısınınca direnci kırılırdı mikropların.üstelik aşısıda bulunmuştu hastalığın.ama yayılma hızı korkutuyordu insanları.ölüm oranlarına bakınca korkuya kapıldı insanlar.her yerde konuşulan bir mevzu olması büyük salgınları akla getiriyor bu çapta bir ölüm vakaları.bazen ölmeyi düşündüğü anlar olur insanların.ama bunun geçici bir durum olduğu düşünülebilir.şimdi her şeyin normale dönmesi için dua etmekten başka çaresi yoktu insanların.sonra çocukların ağlaması bölüyordu uykularını.çocuklar ve anneler şiirini hatırlardı bu durumda.batıda aile kurumu ağır aksak yaşatılıyordu.onun için kurumsal bir kimlikten yoksun kalmanın getirisi.yalnızlık hayatın dışında kalmak demekti dünyanın her yerinde.azda olsa bir inanç vardı toplumda.ama basit zevkleri meşrulaştırmakla sorumluluğun dışına çıkmak.müzik dinleyince hümanist duygularına güven gelirdi.tanrıyı aramanın yolları sonsuzdu.sevgiler onun için ulaşılmazdı.bir beşer olmanın mührü vardı insanda.ama ölümlü olmak güçsüzlüğü akla getirirdi.başka dünyaları aramak sonsuzlukta.bunlar kazınıyordu zihinlere artık.zaman kavramı savaşmayı unutturmuştu insanlara.geleceğin dünyasından bir iz bulmak için koruyordu iffetini.bu onun avunduğu tek hakikatti insanların nezdinde.çünkü günahlarıyla anlam buluyordu aykırılığı.bunun anlamı yoksunlukları bir çağrıya dönüştürmekti aslında.
22
allahtan geldiniz ve ancak ona döneceksiniz’.bu ayetin sık sık tekrarlandığına şahit oluruz.her nefis ’ölümü tadıcıdır’ ayeti bu anlamı güçlendirmek için kullanılır.bu mananın anlaşılması insanın kaderiyle ilgili.insanın alınyazısı yoklukla sınanmak şeklinde düşünülür.oysa insanın allaha verdiği sözle mesul tutulması rabbini bilmesiyle mümkün.islamdan başka din arayanlara hüsrandan başka yol yoktur.deki sizden bir ücret istemiyorum ayetiyle insanların sorumlu olduğu konular anlatılır.insanın muhatabı allahtır hamdetme makamında.nimetin şükrü için kanaatta bulunmak bir insanlık vecibesi.allah inanmadığınız şeyi söylemeyin diyor kuranda.kalbinde nifak olanlar ilk önce kendine zarar verir.onun için ihlasa dayanır amellerin derecesi.’allah onların hayatını cennet karşılığında satın almıştır’ ayeti başka bir manaya dayanır.şehadet için ’allah yolunda mallarıyla ve canlarıyla cihat edenler’ ayetini güçlendirmek için kullanılır çoğu kez.’allahın helal kıldığını kendinize yasaklamayın’ ayeti hayatın içinde karşılaştığımız sorunlarla ilgili.meşru olanın savunulması anlamına gelir.
23
Konuları iyi tespit etmişsiniz.ne yazıkki hak ve talepler konusunda aramızda bir oydaşma yok.yani halk devletine güvenmiyor.bütün sorunların kaynağı bu.kadınlasr devletten izin alabilir ancak burda devleti protesto amaçlı gösteri var.aslında bizim için taksimin anlamı farklı.70li yıllarda bir nevi provası yapılmıştı devrimin.istanbul o zamanlar böyle bir yerleşim planı içindeydi.alanlar çoğalınca seçeneklerde arttı bu tür yürüyüşler için.ancak taksim şehrin en kalabalık yaşandığı bölgesi.gezi olayları bu meydana bakışı değiştirmiş.yoksa halkın galeyana gelmesinden korkulmuyor.sol örgütler için taksimin ayrı bir anlamı var.yürüyüşü bunların gerçekleştirdiği düşünülüyor dolayısıyla.sizin ilgi alanınız yönetim olduğundan bu örgütler üzerindeki siyasi baskıları görmüyorsunuz.yani pek bir anlam ifade etmiyor gösteriler halk için.böyle bir korkunun olması bir güven kaybının eseri.12 eylül yıkıcı etkileriyle biliniyor.amaç devletin demokratik yapısını deforme etmekti sonuçlarına bakınca.halen etkisi süren bir siyasi görüşü topluma dikta etmişti.yazınız için çok şey söylenebilir ancak benim aklıma gelenler bunlar.
24
Korona virüs tehlikeli bir hastalıkmı.güçlü antibiyotikler etkili değil nedense.nasıl bir hastalık türü olduğu hastalardan anlaşılır.iyleşen hastaların bağışıklık sistemi araştırılsın o dozda bir ilaç için sonuçlar değerlendirilir.insan geni kanser türü hastalıklarda etkili.ne tür hastalıklar bu kapsamda olduğu bilinmeli.
25
insan ne demek diye soruyor ilke tvde hocanın biri.sonra kelimenin kökenine bakarak izaha girişiyor.ensee yunsiu insanen diye.kelimenin her dilde farklı bir anlamı var.insanları ilgilendiren kısmı kurandan ne anlaşılacağı konusu.hür bir insanın hayatını konu edinmek için ictimai hayata duhül eden kıymetler var.kendisi için layık gördüğünü aklı ve kalbi rıza göstermiyorsa.bunların sokakta yer kapma telaşı olarak görülebilir neye ünsiyet duyacağı konusu.insan fıtratı güzeli anlamakta zorlanmaz.lakin anlamsızca hayat felsefesine dokunan saldırganlığı hoş görmez toplum.
26
tanrı yanılgısı kitabı naturalizm tartışmasını başlattı.kaynaklara ulaşmak için diyanetin yayınladığı naturalizm çıkmazı kitabına bakılabilir.yazarı kemal batak tartışmayı önermeler üzerinden vermiş.aslında burdan evrimci görüşe gelmek mümkün.kitap maddeciliği yeniden yorumluyor.kültürü antikiteyle başlatanlar islamın batıdaki skolastik düşünceye karşı rönesansı nasıl başlattığını unutuyorlar.sizin bu konudaki düşünceniz nedir diye merak ediyorum.bir hayli kültür hayatına katılımınız oldu.100 soruda siyasi düşünce tarihi ve remzi kitabevinin bastığı düşünce tarihi.bunlarda faydalı bilgiler var.karl poperin açık toplum ve düşmanları kitabı için detaylarına inmek mümkün siyasi analizlerin.marx felsefeye ideolojik gözle bakar.öyle kurgulamış düşüncesini.kapalı toplumlar faşizmin karanlığından beslenir bana göre.size iyi günler diliyorum
27
Gündüzleri farklı yaşanıyor hayat.belki yüz çevirmek incitmezdi ideolojisini.resimler ve videolar bu merakı karşılamak içindi.önceleri seyyahların gezdiği ülkelere turist akını vardı.bunun ahlaka aykırı bir tutum olduğu aşikardı.plajlar artık herkese açıktı.her şeyden uzak insanların yaşadığı sıradan hayatlar.işte üzüntü duyduğu hayatı için inancıyla yalnız kaldığı demler.oysa şeytana savaş açmanın imkansızlığıyla yaşanan hüsranlar.eksik olan tanrısal bir lütfün kendini haklı çıkarmasıydı.gençlere ulvilikleri anlatırken palyaçoluğa başvurmaqsı hatiplerin.inancın estetiği yeterli görülseydi bu mahşerin konuşulduğu mecliste.bunlardı işte düştüğü çelişkileri açıklamayı zorlaştıran
28
durakta modayı takip eden birine rastladım.kadınsılığını yaşatmak gayesindeydi.yazavağı mektupta bunlar vardı.cinsel kimlik erkekleride kapsardı.newyorkun taklidi gibiydi sinemalar.dizi filmler ve raklamlar bu mizanpaja sahipti.ama yaşamın içinde nasıl tersyüz edilirdi şehrin kimliği.insanların öfkesi anlaşılır bir şeydi nedim için.ama satıcılar kalırdı bu sokaklarda iş saati dışında.inancın bir değişken olduğu düşüncesi vardı zihinlerde onun için.acı çekmek özgürlükse bunun bir anlamı yoktu kapitalist sistemde.insanların gerçek göndemi siyasi tutarlılık ve büyük bir hızla yayılan salgın hastalık.işte güven duymanın zorluğu ideolojilere yüklenmişti.insanlar bunu anladığında bir cinnet toplumuna dönüşecekti yalanlarla teslim alınmış ciddiyet.
29
edep bir tac imiş nur-i hüdadan giy ol tacı emin ol her beladan (edep tanrısal ışıktan bir taçtır.insan o taçla kendini güvende hisseder)ilim meclisinde aradım kıldım talep.ilim en geride kaldı illa edep (bilgiyi öğrenmekte istekte bulundum bilgi en sonrasıymış edepten ilim meclisinde)bu iki özdeyişi kuran kurslarında ve imam hatipte çokça duyar öğrenciler.ama anlaşıldığı manada bir eğitim yoktur.nasılki günümüz devrimcilerinin kızıl ırmaktan çav bella şarkısını dinlemeleri gibi.şimdi şehitler tepesi tartışmaları var.kullanıla ibare için haklı olduğu iddiasında.vurulmuş tertemiz alnından uzanmış yatıyor.bir hilal uğpruna ya rap ne güneşler batıyor şiiride çokça dile getirilir şehit cenazelerinde.savaşmak için ortadoğuya akın edenler cihat için orda bulundukları iddiasında.sivil insanları hedef alan bu örgütler toplumu terörize ediyor.bu nedenle katliamlar yaşanıyor.bunları hangi güçler organize ediyor.zalimlere haddini bildirmek bu çapulcuların işi değil.gülmesi gülmek değil diyor ya şair.işte bunlar hak namına insanlık onurunu çiğniyor.
30
sağ sol kavgasının yaşattığı dramlar.türkiye bu tür bir siyasetin vatan kurtarma telaşını yaşıyor halen.ülkücülük vatan müdafaasını savunuyordu sosyalizme karşı.her yerde bir siyasi kamplaşmanın şartlarını görmek mümkündü.insanlar bilinçlenmek için yasak kitaplar okuyordu.dergiler toplatılıyor ve asayişi sağlama adına birlikler teşekkül ediyordu.gençlik için kurtuluşu cemaatte görenlerde vardı.bunlar siyasetin dışında kalmakla islamı kendi şahsında gören topluluklardı.nurculuk ve süleymancılık ateizme karşı inancı yaşatmanın zorluğunu farkedenler için düşünülmüş çarelerdi.bunlar inancın ticareti bir gelir kapısı görmenin yanlışlığına düşmedi ilk dönemde.zor şartlarda dini yaşamanın olanaklarını aradı inanca getirilen yasakların altında.bunlar tehdit oluşturmuyordu o dönemde.12 eylülden sonra bu cemaatler devlet desteğiyle bir hayli güç kazandı.bunları siyasetin dışında bırakmak 28 şubatın amaçladığı bir devlet aklıydı.bin yıl sürecek bir darbe cemaatleri dahada güçlendirdi.özellikle nurcuların devleti ele geçirme planı için yürüttüğü çalışmaya yakın duruyordu toplum.modernle islamı uzlaştırma çabası için eğitime önem veriyorlardı.devlet hiyeraşisine karşı mesafeli olmak düşüncesi terkedildi 15 temmuz şartlarına gelindiğinde diğer cemaatlerde aynı pozisyonda duruyordu.darbe başarısız olunca nasıl bir savaşın verildiğini anladı toplum.bu gezi kalkışmasına karşı düzenlenmiş bir karşı devrimdi aslında.işte bu nedenle muhaliflere fetöcü gözüyle bakıldı.çünkü tüm cemaatler fetö maskesi kullanıyordu hedef saptırmak için.onun için bir siyasi tablo çizmenin imkansızlığını yaşıyordu toplum.işte sol partiler temsil hakkını elde etmenin yollarını aryordu siyasette.çünkü yoksullukla savaşın tek ideolojisi vardı toplumda.yeni istihdam alanları ve üretim için bilgi teknolojileri.bunların sağlanması halinde örgütlülüğü savunmanın anlamı olabilirdi ancak.