BİRDÖRTİKİSEKİZBEŞYEDİ

• 18 Ekim 2021 Pazartesi 13:55:11

Her şeyi alamazlar elimizden. Mutlu olacağımız en az bir şey muhakkak kalır yanımızda. Bir kuş konar penceremize ve donmaktan kurtarır bizi. Kimi zaman bir insan yetişir imdadımıza kimi zaman hesap makinesi.

Günün son dersinde o sınıfa giren öğretmen bendim ama dersi anlatan bir sayı idi. Hiçbir öğretmen o dersi o sayı kadar güzel anlatamazdı. Kiremitleri üst üste dizip eliyle vuran karatecilere kırış yardımının tam da vuruş anında geldiğini anladım o akşamüstü bir sayı bana yardıma geldiğinde.

Çalıştığım okulda bir 6. sınıfın dersine de giriyordum. Öğrenciler çok başarılı, ben yarı acemi, müfredat 5. sınıfın tekrarı olduğundan onlar için çok sıkıcı idi. Sisler içinde yol alan arabaların psikolojisini, o sınıfta anlatacağım konuların başlığını ben tahtaya aşkla yazarken öğrencilerin üff püff diyerek defterlerine geçirdiğini görünce öğrenmiştim. Şimdi anlıyorum ki matematik aşkım o günlerde de yetersizmiş.

Okuldaki tüm 6. sınıfların günübirlik İstanbul gezisine katıldıkları bir gündü. O gün o sınıfa olan son dersim çay eşliğinde şiirler okuyacağım boş derse dönüşmüştü. Elimde çayla ilk şiirime başlamış ve “Yarım koyup bir bardak kurşun rengi çayımı” dizesini yeni okumuştum ki, karşımda müdür beyi gördüm. Geziye giden öğrencilerin döndüğünü ve dersime girmemi söylüyordu. Çaresizdim, hem de geziden döndükleri bir günün son dersinde o sınıfa girecektim. Sınıfa girdiğimde karatahtayı önlüğümün rengi gibi bembeyaz buldum. Başlık bile yazamayayım diye bir kutu tebeşiri tahtada bitirmişler. Öğretmen tahtayı da güzel silen kişidir, tam bunu ispat edecektim ki, her öğrencinin elinde olan bir şey dikkatimi çekti. İstanbul belediyesi geziye katılan öğrencilere birer hesap makinesi hediye etmiş meğer. Karşımda tam 24 öğrenci ve 24 hesap makinesi duruyordu. Öğrencilere hayatımı yazdığım sınıf tahtası bir daha hiç silinmese de olurdu.

Kendisine ulaşamadığım günlerde bana şarjı biten telefonların psikolojisini öğreten bir arkadaşıma telefonda anlatmak için söz verdiğim bir sayı vardı. Kısmet burada anlatmakmış, belki o da görür ve okur.

Bir son dersteydik, ben bir şeyler anlatacaktım, zil çalacak ve herkes evine gidecekti. Altı basamaklı bir sayının bana sen kenara çekil demesi her şeyi değiştirdi. Işıklar sönünce ortaya çıkan harika bir sahneye bakıyor gibiydik hepimiz. Bu sayı son dersi ilk derse çevirebildi ve güzelliğe doyurdu bizi. Tahtayı öyle kötü karalamalarına rağmen affetti onları.

Birdörtikisekizbeşyedi sayısından söz ediyorum. Bitter çikolatanın damakta, bir dilim limonun çayda sergilediği kendine özgü hüneri 142857 sayısı hesap makinesinde sergiledi, hem de dersin sonuna kadar. Öğrenciler makinelerine bu sayıyı tuşladıklarında sıradan bir sayı yazdıklarını sanıyordu. Daha ilk işlemde sarsıldılar. Bu sayıyı 7 ile çarpmalarını istedim. Hesap makinelerinde 142857x7 işlemini yapacak biçimde tuşlara basıp da “eşittir” tuşuna dokununca karşılarına 999999 sayısı gelmişti. Sonraki işlemimiz 142857x14 idi ve sonuç 1999998 idi. Bu sonuç az önce her rakamı 9 olan sonuçtan farklı değildi aslında, burada 9’a eşit olmayan iki rakamın toplamı 9’du. Sonra aşağıdaki işlemleri yaptık.

142857x21= 2999997
142857x28= 3999996
142857x49= 6999993
142857x49x7=48999951
...
Ne oluyordu böyle, bu sonuçlarda neden her rakam 9 olmak istiyordu ısrarla. 9 olamayanların da kaderi toplamlarının 9 olmasıydı.

Şimdi sırada 142857 sayısını 7’nin katı olamayan sayılarla çarpmak vardı. İlk işlemimiz 142857x2 ve sonuç 285714 idi. Sonuçta bir şey var ama ne? Sonucu 1 rakamından başlayıp sağa doğru okursak ve oradaki okuma sonlanınca en başa dönüp yine sağa doğru okursak 142857 oluyordu ve bu bizim sayımızdı. Sonra aşağıdaki işlemleri yaptık.

142857x3= 428571
142857x4= 571428
142857x5= 714285
142857x6= 857142
...

Ne oluyordu böyle. Neden sayıdaki rakamların soldan sağa doğru sıralanışı sonuçta da ısrarla korunuyordu. Daha büyük sayılarla çarparsak bu ısrarı kırar mıydık?

142857x18= 2571426

Bu sonuçta, 1 rakamından başlayıp rakamları sağa doğru okursak 142(62)57 oluyor ve parantez içinde gösterdiğim iki rakamın toplamı 8 ediyor. Yani 142857 sayısı hem çarpılan olarak hem de çarpım olarak yine karşımızdaydı.

Daha büyük bir sayıyla çarpıp duralım artık.

142857x83= 11857131

Bu sonuçta, soldan üçüncü 1 rakamından başlayıp rakamları sağa doğru yazarsak 1(31)(11)857 olur ki sanırım yüzünüze yerleşen tatlı gülümsemenin nedeni 142857 sayısını görmüş olmanız.