"Abdülmuttalib" Romanı Hakkında

"Abdülmuttalib -Keys Boşa Çıkan Oyun-" Yazar Halit Yıldırım’ın 2021 yılında Yafes Yayınları aracılığıyla okurla buluşturduğu eseri. 256 sayfa hacmindeki eser Fil Suresi meali ile başlıyor ve Fil Suresi tefsiriyle sonlanıyor.

Peygamber Efendimizin dedesi olan Abdülmuttalib’in de babası olan Haşim’in (Muttalib) Mekke yöneticiliği demek olan Dâr-ün Nedve idareciliği 490’lı yılları ile başlıyor. Mekke Emiri olan Abdülmuttalib (Şeybe’nin) mücadelesi, yine Abdülmuttalib zamanında yaşanan Ebrehe ordusunun Kâbe’yi yıkma teşebbüsü, ebabillerin bu orduyu bozguna uğratması, Peygamber Efendimizin babası Abdullah, Peygamber Efendimizin doğumu ve kısa bir süre sonra da Abdülmuttalib’in ölümüyle roman nihayet buluyor.

Hz. İbrahim ve Hz. İsmail’e varıncaya kadar, Hz. Musa ve Hz. İsa Peygamberleri de içine alacak şekilde konular ele alınmaktadır. Her ne kadar çok bilinmeyen bir zaman dilimi de olsa anlatılanlar, kutsal metinler, söylenceler üzerinden romanın şekil aldığı görülmektedir. Roman’da geçen her ismin ilgili kültürü, dini anlayışı ve milliyeti yansıttığı da görülmektedir.

Abdülmuttalib romanın da Arap, Hıristiyan ve Yahudi dininden, kültüründen, yaşantısından örnekler veriliyor. Habeşistan, Yemen, Irak gibi çevre ülkeleri de bu listeye dâhil edebiliriz. Mekke başta olmak üzere Medine (Yesrib), Taif, Gazze, Redman, Kulleys gibi yerler daha çok yer bulmaktadır romanda. Kaylûle, bedevî ve hadarî kültürü, sazendeler, hanendeler, rakkaseler, su kırbaları, rida, hılf anlaşması, münâfere olayı, Mekke de bulunan putlar, yedi kollu şamdan, Hıristiyan ve Yahudilerin münazaraları, yeni mühdediler, kukuletalı yoldaşlar, fal okları, amannâmeler, kutsal menorahlar ve daha birçoklarını sıralayabiliriz. Haşim (ekmek ufalayıcı), Abdülmuttalib (Muttalib’in kölesi), Şeybe (Beyaz saçlı) Keys (sinsi entrikalar) gibi birçok isimlerin anlamlarına kadar yer verilmesi Arap dili ve edebiyatı üzerine de çalışıldığına bir işareti adeta.

"Herkes mayasını hükmünü yaşar", "Rahmani işlere şeytanın uşaklarını karıştırma" gibi birçok nasihat nüveli, sosyal içerikli mesajlarla da kitap da karşılaşmak mümkün. Abdülmuttalib’in ölümü üzerine çocuklarının beyit, ağıt yakması ve Ebrehe’nin bozguna uğraması üzerine Nüfeyl’in irticalen şiir söylemesi de çok anlamlı olmuş. Yazarın ayrıca şair de olması etkin olmuştur bu duruma. Devlet yönetimine yönelik ince nüansları da görmek mümkün.

Roman’ın geçtiği 5. yüzyılın sonları ile 6. yüzyılda, İslamiyet öncesi dini ve kültürel anlayışların çok iyi irdelenerek ele alındığı görülmektedir. Gerek Kâbe’nin korunması gerekse de Peygamber Efendimizin geleceğine yönelik işaretler, kutlu doğumu engellemeye yönelik entrikalar merak duygusunu okura verecek şekilde işlendiği görülmektedir. Keyif alarak, bilgilenerek okuduğum güzel bir eser. Okunmasını tavsiye ederim

İlkay Coşkun
Şehir Defteri Dergisi
Sayı 8, Kış 2021