moderni sorgulama safhası

• 25 Ağustos 2021 Çarşamba 00:32:20

1
ifade gücünü sanattan alan metinlerden faydalanır modern sanat.türkiyede resim sanatı uluslararası bir boyut kazanmış durumda.bunu tanıtmanın sıkıntısı var galerilerde.daha çok sosyal sorunlar dikkate alınmış.eğitimle çözüleceğine inanmış sorunları cumhuriyeti kuran kadrolar.yoksulluktan halkı kurtaracağı çözüm için pratik yöntemlerr geliştirmiş.batı düşüncesinde var olan ilerleme monte edilmek istenmiş tarihe.ancak modernin yaşatacağı koşullara hazır değildir tebaa..bizde sanayileşme yoktur düşüncesi sosyalizme ucuz bir kılıf uydurmuş.sovyet devrimi monarşiye karşı ayaklandırmıştı halkı.sonra sanayileşme gerçekleşti doğu blokunda.rubleyi dolar karşısında zayıflatan neden ise uluslarası ticarette bu paranın işlem görmesiydi.dolayısıyla dış ticarette milli paranın alım gücü sıfırlanıyordu.aynı taktiği türk ekonomisi içinde uygulamıştır batılı ülkeler.ama türkiyenin ihracatını artırmasıyla rezerv sıkıntısı yaşamıyordu bankalar.ancak yabancı sermayeye güven duymamıştı piyasalar.bir pazarın gerekli gördüğü şartlar mevcuttu ekonomide.fiatlamayı gelir dağılımı belirliyordu ülkede.türkiye yönetim zaafları yaşıyorsa örgütlü mücadelenin toplum için tehlikeli görülmesinde yaşanıyordu hak ihlalleri.bir sanayi ülkesi olmanın araçları sosyalist kültüre yabancıydı yinede.grev ve sendika için bir bilinçlenme zaafından söz edilesede emperyal güçler için yerli işbirlikçilerin faşizme varan baskıcılçığında görmeli örgütsüzlüğü.marxa göre sınıf çelişkileri varoldukça sosyalizmin mücadeleyi sürdürme eğilimi dengeleyecektir toplumu.bu haklı davayı kültür sanatla sürdürmek içindir halkçılığın gerekli gördüğü savaş.dünya işçileri kendi haklarını savunmalıki eşit bir yurttaş olmanın gerekleri anayasal bir hak olmanın ötesine taşınsın.islam ülkeleri neden yoksullukla sınav halinde.belkide türkiyede bir ajitasyon gerçekleşiyor topluma karşı.dinin yorumunda görülmesi modern olmanın diyalektiği.lenin için vedanın zamanı gelmişti aydınların fikrinde.dinin korkulan bir öcü olması kendi antitezini yaratmış toplumda.ancak vandalizmi aşma noktasında bir kabulleniş yoktur sanatta.partizanlık ve kutuplaşma için yaşanan haksız muameleler.bize tarihten gelen bir mirastır bu yaşanan ikilem.bir islam rönesansında kendi küllerinden doğacaktır mit ve efsane.kaf dağındaki anlam yerine oturacaktır hikayenin sonunda.
2
gökler kamaşırsa zikri ahmetle
hakkın mahlukata hıfzı rahmetle.

sormakmıdır cehle yakışan sual
parlamışsa gökte yıldızla hilal

murat kesbediyor kurandan akıl
sarhoş için aynı elmasla çakıl

ya sadettin ya cibali
edrik bi şeyen lillah.
işte cuma günleri sohbetle başlayan zikirler.ilahilerle gönül ikliminde kaynayan kevser.bunları anlamanın uzağındaydı ahmet.vakit kaybetmek istemiyordu suallerle.tarikatlerin tuzağına düşmek çıkılmaz bir yoldu insanlar için.bir kültür hazinesi olan tasavvufa yakınlık duyması soğuturdu onu insanlardan.bunları anlama kabiliyeti yoktu insanlarda.kesinlikle zaman ayırmalıydı öğrenmeye.ancak okuduğu kitaplar moral değer olarak tanımlamıştı maneviyatı.tasavvufu daha iyi anlıyordu zihnini açtıkça kitaplara.maddecilik yeni tartışılmaya başlanmıştı batıda.bu islam felsefesinin konusuydu asırlar önce.işte inancı sanattan ayıranlar bilgide çözüm aramakla mükellef görmüştü kendini.insanlardan uzaklaşma nedeni buydu.maddi menfaatlara göre yaşamanın yanlışlığı.enaniyet yani egosu için yaşlanmıştı denizciler.her çeşit nimetin şükrüne inanmıştı burhan.bunu anlamanın uzağındaydı toplum.cehaletin varlığını kanıtlıyordu yanlış fiiller.insanları uyarmak görevlilerin işi demişti ona arkadaşı salih.her şeyden önce yalnızlığı haketmeliydi yaşamı.bu şekilde insanların haksızlığını kanıtlardı bencilliği.
3
ismetin adanmışlık duygusu incinmişti.belki acıları onarmakla düzelecekti her şey.sensizlik nasıl bir şey bunu anlayamazsın.bir ayrılığın ardından söylenmiş sözler.acıyla kendi felaketini duyurmak istiyor yalnızlığına.çaresizliğin yaşattığı zindanda bir umut ışığı için yaşlanmıştı.ıssız kaldırımlarda suattan bir iz arıyordu.üniversite ortamı geride kalmıştı.yaşadığı yabancılık için insanların nefretini kazanmıştı.bu güzellik bir hapislik yaşatıyordu hayatına.ama ne3 kadar istesede unutmak kabil değildi suatı.suat farkındaydı yaşadığı hayatın.rezilce tutkuların bir anlamı yoktu hülya için ne düşündüğüne bakınca.bu karamsarlık anladığı bir şeydi bir kadının yokluğunu yaşamak kadar acı veren.ideallerine saygı duymamıştı hülya.şimdi çıktığı anlam arayışında kendine yakışan suskunlukla özlüyordu hülyayı.hülya düşler ülkesinin peri kızıydı.hayattan beklentisi ölümü unutturacak bir erkeğin sevgisiydi.bu konuda kafası karışık olduğundan önyargılarıyla bakıyordu insanlara.bir sanatçı duyarlılığı yoktu ismette.neyi kanıtlamak gerekiyor sorusuna yanıt arıyordu kitaplarda.okuma alışkanlığı çocuklukta başladığından zamanı yoktu bu zırvalarla vakit geçirmeye.ismetin çözümsüzlük gördüğü bir çağın yangınıyla yaşıyordu hülya.birliktelikleri bu çelişkiler için anlamsızlaştırıyordu hayatı.uzatma dünya sürgünümü diyince hülyaya
3
Kurtuluş savaşı kazanılmış ve ülke istiklaline kavuşmuştu.mustafa kemal inkılap için hazırlıklara başladı.çağdaş bir türkiye için gereğini yapacaktı.ancak bize özgü şartların zorluğu vardı anayasal haklar için bir kültür devrimi gerekiyordu.türk ulusu bu devrimlere sahip çıktı.kışkırtmalar cumhuriyet düşmanlarıyla sınırlı kaldı.medeniyet için tasrihsel yorum bilim ve felsefeden alındı.hastalıklı için çareler aranıyordu aydınlarda.dinin aslına dönülmesi softaların zoruna gitmişti.çünkü inancı tanımıyordu bağnaz yapı.zaferleri ekonomik refahla taçlandırmak.bunun için iktisat kongresinde kararlar alındı.özgürlük karşıtlarıyla savaş halindeydi.işte günümüze ulaşan bu yapının cumhuriyetle hesaplaşma isteği.böyle teşekkül etti cemaatler.başka bir şekle büründü dış güçlerin desteğiyle.bağımsızlık fikri tahrip edilmek istendi.atatürkçülük sol karşıtı bir cepheye dönüştürüldü.neyle hesaplaşma halindeydi atatürk karşıtları.
4
istemem ben böyle kader’ şarkısı çalınıyordu.zenginliklerini neye borçluydular.komiser rıza bunun soruşturmasını yapıyordu.darbeciler başarısız olmuş tutuklamalar başlamıştı.onca şirkete kayyumla el konulması fetöyle mücadele altında yapılıyordu.ihanetle suçlanıyordu bu iş adamları.pelin için sinema kültür için vazgeçilmezdi.sanata gönül verenler için film çekmenin zorluğu yeşilçamlı günlerden uzaktı.türk sineması anılarda kalmış bir düş olarak kalacaktı.yeni sanatçılar senaryoların gelmeyişinden şikayetçiydi.şimdi bu kargaşa için kimleri suçlayacaktı sanatçılar.belki senaryo için roman ve hikayeden yola çıkmak gibi bir şansları vardı farkında olmadıkları.burdan bir hikaye çıkmaz diye söylendi nedim.seninle bir konuyu konuşacaktım dedi peline.yarın konuşsak olmazmı çok geç oldu dedi pelin.yeni bir film için senaryo getirmişti ona.yazıyordu ama senaristler anlamıyordu bu işten.yoksullukla mücadelede yalnız kalmıştı.sanatsal kaygılar insanlar için anlamsızdı adeta.bu işkenceden kurtulma şansı yoknuydu.hayvan herifler diye bağırdı geceye doğru.yazmasınada mani olmak nerden çıkmıştı.türk sineması umutsuzluğun biçimlerini görmeliydi.buna inanmıştı umut kestiği hayatı için.hapihaneler gazetecilerle doluydu.bunları haber yapmak isteyen gazeteciler baskı altındaydı.komiser rıza suçüstü yakalandınız dedi.dışarda polis arabası bekliyordu.artık endişe duymayacaklardı hayatlarından.binlerce insan bu şekilde gözaltına alındı fetöcü suçlamasıyla.medasyı ele geçiren iktidardan kim hesap soracaktı.son sözü dahada güçleneceğiz bu zorluklarda diye çıktı ağzından.belki işkencenin korkusuydu güven kaybına neden olan.sonra aslı erdoğanı hatırladı.resmi araçla silivri yolundaydılar.bu oyunu bozacak bir eylemi düşünüyordu herkes.halktan umut kesmenin acısı vardı kalbinde.artık yazacaktı daima operasyonların ortasında.
5
’yokluğunu bilmez gönlüm’.bu şarkıyla üne kavuşmuştu.gazinolar kapanırken bir çok sanatçı yeşilçamın garantisine inanmıştı.tarık bu zor günlerde ona kapısı açmış gümüş otelin sanatçılığını vermişti.insaqnlar eğlenceyi plajlarda arıyordu.djler pop şarkılarıyla coşturuyordu halkı.sanatın gazino dışına çıkması aranan bir şey değildi aslında.ama paraq kazanmak ticarete geçmişti artık.hülyanın modaya girişi bu şekilde oldu.bir çok takipçisi vardı sosyal medyada.tarıktaqn hoşlanmıyordu arkadaş o0lsalarda.rol arkadaşı nedimin tutumsuz oluşu onu etkilemişti bir insan olarak.tarıkın nmafyayla bağlantısı onu korkutmuştu.aşkın en saf halini görmüştü nedimde.fantazi filmlerinde kapıldığı duyguları için bir fazlalıktı sanat.beraber parise gitmeye karar verdiklerinde insanları tanıma fırsatı oldu.çağdaş sanatın burda farklı bir anlamı vardı.yalnız kaldığı anlarda kitap okuyor ve işlerinde başarılı olmanın önünü açıyordu verdiği doğru kararlar.yeniden sanata dönmenin gereğine inanıyordu artık.insanlardan koptukça yalnızlaşıyordu hayatında.aile olmak sorumluluk isterdi.nedimin bir evlilik niyeti yoktu.birliktelikleri anlamsız gelmeye başlamıştı hülyaya.pariste sokak gösterileri vardı.anlamadığı bir dünyaydı ideolojiler.sanıldığı gibi eşitliği savunmanın inanca mani olmadığını görmüştü.boş saatleri için o hayata katılma tutkusunu anlamıyordu insanlar.içine düştüğü boşlukta bir tükenişi yaşatıyordu ona.istanbula dönmeye karar verdiğinde siyaseti filmlerde işleme niyetini açtı çevresine.ama sonuçsuz kalmıştı bu çabası.hayatında eksikliğini hissettiği şeyler konusunda bir arayışa girmişti.çok sonraları sahte bir özgürlükleri olduğu anlayacaktı.mafyadan tehditler alıyordu bu düşüncesinden dolayı.onu intihara sürükleyen şartları hazırlamıştı hayat.ölümde bir hiçlik gibi yakasına yapışınca ahirete ertelemişti dünyayı.
6
‘Bana puta tapan bir insan gösterin’.böyle başlamıştı anlatmaya.sonra bütün bilgilere vakıf olmanın yolunu açmıştı ona doğa.bilmediği ne vardı onu tuzaklardan kurtaran.yada neyi değiştirirdi senaryonun içinde yer almak.’sahi araştırmaya değer konu varmı’.diye sordu arkadaşı.aslında gerçek yazar olmanın koşuluydu edebiyattan anlamak.2 yüzyıllık tarihimizde umut etmenin hayal kırıklığını görmek mümkündü.hilal için tutkuyla bağlandığı İslamcılığa yeni bir bakış getirmişti geçen zaman.modayla takvanın izdivacı gibiydi iffetli yaşamak.aile saadeti insanların ilgilenmediği bir alandı.acı çekmenin felsefesi yoktu hayatta.fikir müdafaasını arkada bırakmıştı insanlar.sosyal medya konuların tartışıldığı bir arena gibiydi.her geçen gün ciddiyetini kaybeden politika için kaygılanmakta haklıydı insanlar.bir yol göstermek için çırpınmanın ucuzladığı demleri yaşıyordu dindar kesim.
7
bunlar doğru.hitlerin sanatı anlamsız görmesi neyle açıklanır.milli kültür sanatın neresinde.ideolojik farklılıklar poetikayı değiştirir.edebiyatın neyi eleştirdiği sorusuna yanıt aranacaksa öğrenmenin bilmeyle ilgisine bakmak gerekir.dindar bilinç dediğin toplumsal hafıza.yani idealist düşünce.dindarlığın ölçüsü kim tarafından belirleniyor.çünkü bu kategoriye dahil edilmemiş sürü psikolojisi.ilk çağ felsefesi günümüzden ne kadar uzak.dindar bilinci ortaya çıkaran bu tarihsel süreç.mısıra bakınca mitlerle kurmuş uygarlığı.helenisttik dönemde tapınaklar yokmuydu.yahudi krallığı kendi mabedinde görmüş tapınmayı.musanın bilgeliği sınanmış masumiyetle.bu bir uzlaştırma metni olacaksa kurguyu devreden çıkarmak gerekiyor.ayrıca pagan uygarlıklar bu tasnifin neresinde
8
Sözcü gazetesini internetten takip ediyorum.yılmaz Özdil ve uğur dündar en çok hedefte olan yazarlar.özellikle sosyal medyada bunun etkilerini görmek mümkün.erdoğan ve yönetimi paylaştığı eşraf.türkiye bu kadro tarafından yönetiliyor.ihracatın artışı vatandaşın cebine yansımıyor.çünkü ülkenin kaynakları iktidar tarafından paylaşılmış.eleştirenler fetöcülükle suçlanıyor.trol deniyor bağımsız gazetecilere.vesayet odakları deniyor özgürlükçülüğü savunanlara.türk parası dolar karşısında eriyor alt yapı hizmetlerini kalkınmaya örnek gösterirken hükümet.4000 dolar olan maaş 1000 dolar seviyesine gerilemiş kimin umrunda.bürokrasi tarikat dışındaki unsurlara kapatılmış eşitlikten söz edenlerin partizanlıklarına karşın.işçi hakları için yasak sürüyor ama.12 eylülün bakiyesi olan yasakçılık konuşma jargonuna yerleşmiş erdoğanın.ama Erdoğan için sonun başlangıcı gelecek seçimler.kimsenin kaybedecek şeyi kalmamıştır çünkü ülke için kaygılanan emekçi sınıfın.bunlar ekonomiyi tüccar mantığıyla düşünmenin dışına çıkaramaz çağdaşlıktan ne anladıklarına bakınca.
9
sembolik bir ifadeyle geleceğe ilişkin düşüncenin derinliği.bu savaş dinler arası değildi.insan denen mahlukun tanrıya açtığı savaş.katedraller bütün ihtişamıyla bir müze olmanın sıradanlığı içinde ulviyetini koruyor.tapınak şövalyeleri niçin tarihten gelen bir efsaneyi yaşatıyordu.işte geleceğin dünyasında insan olmanın anlamı yıldızlara bakma sanatı.keşifler çağı sona ermiş ve sanat için sonuna gelinmişti yaratıcı zekanın.insanlar 21.yüzyılın filmleriyle düşünüyordu anlamsız bir şekilde.bu aşkı yaşatmanın bir biçimiydi belkide.
10
bana derhal bir melek bulun diye kükredi.sokağa çıkma yasağı vardı.tıpkı ihtilal günlerinde olduğu gibi şehir uykuya yatmıştı.karanlık bir çok gizemi barındırır insanların bilmediği.korkuyla uyandıktan sonra ışıkları yakmıştı.herkesin uykuda olduğu bir zamanda bir sır perdesi açılıyordu mana aleminden.odanın sessizliğini dinledikten sonra uykusunun gelmesini telaşla beklemeye başladı.