Temyiz ve Mümeyyiz

• 3 Haziran 2021 Perşembe 15:12:46

Yaşam evre evredir, dönem dönem. Çocukluk, gençlik ve yaşlılık. Toyluk, sonrasında olgunluk yani her şeyi bilmişlik dönemi vardır insanın. Reşit olmamışlık, henüz yetişkinliğe geçememişlik, her şeyin ayırdına varamamışlık dönemi vardır. Biz işte insanın bu dönemlerini farklı sözcüklerle değerlendiririz. Temyiz ve mümeyyiz deriz, reşit olma veya olmama hali deriz.
……………………………….

Genç bir insanın çocukluktan yetişkinliğe geçişidir reşitlik. Bu geçişin hangi yaşta ve nasıl olacağı toplumdan topluma, kültürden kültüre farklılık gösterir. Sıcaklık soğukluk, ekvatora olan yakınlık uzaklık, renk ve ırk da reşitlik üzerinde etkilidir.
………………………………

Bir mahkemece verilen kararın yasa ve usul yönünden incelenmesini sağlayan yasal yoldur temyiz. Bununla birlikte iyiyi kötüden ayırabilme, farklılığı görebilme, seçebilme, tercihte bulunabilmedir.
……………………………..

İnsanın söz ve davranışlarının sebep ve sonuçlarını idrak edebilme ve bu idrake uygun biçimde iradesini kullanabilme gücü anlamında fıkhi terimdir mümeyyiz. İyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan ayıran, tefrik eden, temyiz yeteneğine sâhip olan kişi manasındadır.

Kemal SEYFİ
04.06.2021