KÖY VE DAM

• 30 Nisan 2021 Cuma 00:10:34

..çatı tekniği itibariyle sac veya kiremit ya da modern hayatın her hangi bir tarzı yoktu o yıllar , o eski siyah beyaz fotoğraglardaki köy resimleri dam üzeri dam bir köy görseli ve biz o dam görünümlü köy kuşağının çocuklarıyız , ve o damlar samanla yoğrulu çamur katmanın eseridir , odaların üzerine uzatılan hezan(hızan)lar kavak,çam,çınar,ceviz ağaçlarıın gövdeleri marangozda terbiye edilmiş olarak duvarların üzerine uzatılırdı, yaprak gibi fil kulaklarına benzeyen geniş sal taşları bu hızanlar üzerine konur ve olgunlaşan çamur da sal taşları üzerine serilirdi kuruyunca beyaz toprakla tekrar sıvanırdı, gerek güneşle beyazlaşan çamur gerekse beyaz topraklı görünüşlü damlarımız, loğ çekmek suretiyle yağmura ve kar yağışlarına karşı koruyan bir sertliğe eriştirilirdi , evlerimizi örten dam bizi sıcacık tutardı , ve her daim bakımı gerekirdi , yağmur sonrası ya da kar yağışı için gerekli dikkatin tedbirin hazırlığı şarttı , damı aktarmak suyundan ve karından kürüyerek damı korumak onu uzun ömürlü yapacaktır , damlarımız köyde çok yönlü görevleri de yüklenirler , gerek harman zamanı saman çuvallarımız gerekse baharda dörülen otların bağ yapılmış halleriyle üzeri kapalı damlara istif edilmesi veya oradan farklı bir mekana taşınmasında sıçrama yeri olmaları işlerimizi kolaylaştırırdı , pekmez sermek için temiz geniş beyaz çarşafların serildiği yerlerdir damlar , neredeyse hayatımızın içinde bizimle arkadaş gibi yaşar damlar, geniş kazanların kaynatıp pişirdiği dut sonrası elde edilen şıranın serilmesine en büyük yardımcıdır damlar, yaz günleri damlara büyük iltifat olurdu olmazsa olmaz alanlarımız olurdu ve dam bekçiliği nöbet işleri yapılırdı, pekmezlerimizi ya da kurutulmaya bırakılan tarhana salça bulgur..vb benzeri ihtiyaçlarımızı , karga ve kuşların iştah saldırılarına karşı beklemek gerekirdi , bu günleri damların hayatımızdaki yerini öğrenmek açısından önemine şahit oluyorduk böylece , ben damları düğünlerde çok severdim , çünkü orada elinde şeker torbası ile bekleyen damat vardır , veya az sonra demir para atacaktır veya atın üzerinde bekleyen gelinin kafasına dilimlenmiş elma isabet ettirecektir , o çocuk günlerimiz , damları damatların çıktığı daha bir anlamlı yaptığı özellikli yer olarak ta görüyorduk , çocuk olarak o günlerde damı daha çok sevmesi şeker ve para kapmak farklılığıydı , özetlersek dam görseli köy fotoğrafları beni her daim zaman yolculuğuna çıkarır ve karşılıklı konuşturur , dam konusunda yazılmayanları da ilave edersek hepimizin hayatında anlatacakları daha çok bilgilerin saklı olduğu bir gerçektir , bana göre damlarımız bizimle yaşayan bir efsanedir ..

Mustafa kaya
29.04.2021 / istanbul