Çeçen İçkerya Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı idi Cahar Dudayev. Bağımsızlık için verdiği savaşla ismini tarihe altın harflerle yazdıran Dudayev tam 25 yıl önce bugün şehit edildi.

Rus istihbaratı 52 yaşındaki Dudayev, uydu telefonuyla konuşurken yerini belirlenmiş ve kaldığı evi uçaklarla bombalanmıştı. O gün görevde olan bazı Rus komutanlar, operasyonun ayrıntılarını anlatırken, ortada 1 milyon dolarlık istihbarat olduğunu açıklamışlardı.

Dudayev’in şehadetine sebep olan uydu telefonu ise Türkiye’den gönderilmişti. O günlerde Rusya, Dudayev’in kullandığı telefonları tespit edip haberleşme uydusunun sahibi olan ülkeye baskı yaparak hatlarını kestiriyordu.

Bu operasyonları engellemek için de her seferinde Dudayev’e başka ülkelerden temin edilen uydu telefonları gönderiliyordu ancak Rusya her gönderilen telefonu belirli bir süre sonra devre dışı bırakmayı başarıyordu.

Dudayev, şehadetinden kısa bir süre önce Çeçenistan Dışişleri Bakanı Şemsettin Yusuf aracılığı ile bir uydu telefonu alınması talimatını verdi.

Şemsettin Yusuf da Türkiye’de faaliyet gösteren ve Çeçenistan’a yardım konusunda ciddi çalışmaları olan Kafkas Çeçen Dayanışma Komitesi ile irtibata geçti.

Kafkas Çeçen Dayanışma Komitesi ilk olarak Çeçenistan’a, gemilerin haberleşmesi için kurulan uydu haberleşme sistemine bağlı Inmarsat (Uluslarası Denizcilik Uydu Organizasyonu) bir telefon gönderdi. Ancak Rusya bu iletişimi kesmeyi de başardı.

Bunun üzerine Kafkas Çeçen Dayanışma Komitesi de bu kez kullanımı daha kolay olan ve Satellite Uydusu üzerinden çalışan Sperry Marine– Satellite SP 4100 marka-model bir uydu telefonunu bir Baltık ülkesinden satın alarak Türkiye’ye getirtti.

Uydu telefonunun hattı ise Dubai’den alınmıştı.

Telefonun ve hattın nerede kullanılacağını, ne satan firma ne de getiren kişi biliyordu. Rusya bir hattı kestirdiğinde diğeri aktif hale getirilsin diye farklı ülkelerden hatlar alınıyordu.

Telefon, Hindistan uydusuna yönlendiriliyor onun üzerinden iletişim kuruluyordu.

O zamanın uydu telefonları şimdiki kadar küçük boyutlarda değildi, bir bond çanta içerisinde kurulu oluyordu.

Telefon ve hatlar geldikten sonra telefon belirli bir süre Kafkas Çeçen Dayanışma Komitesi üyesi bir kişinin evinde kaldı.

Telefonun testleri yapıldı. Daha sonra Dudayev tarafından özel olarak gönderilen bir kuryeye teslim edilerek Dudayev’e ulaştırıldı.

O dönemde Yuri Aksenov adlı bir Rus yetkili, telefonun Erbakan tarafından hediye edildiğine dair “rivayetler” olduğunu söylemişti. Aksenov’a göre Başbakan Erbakan tarafından hediye edilen uydu telefonuna Türk tarafı çip yerleştirmişti. Daha sonra ABD’nin ele geçirdiği yer bilgilerini içeren dosyayı Türkiye’deki bazı kişiler FSB’ye aktarmış bu sayede operasyon yapılabilmişti.

O tarihlerde çok konuşulan bir başka popüler rivayet ise uydu telefonunun dönemin MİT Müsteşarı tarafından temin edildiği ve Başbakan Prof. Dr. Necmettin Erbakan tarafından Cahar Dudayev‘e hediye edildiğiydi.

Her iki rivayet de hiçbir zaman doğrulanmadı. Kesin olan tek şey, Dudayev, şehit edildiği gün, 15-20 dakikayı bulan uzun bir konuşma yapmış ve bu sayede yeri Rus istihbaratınca belirlenmişti.

Şehadetinin seneyi devriyesinde büyük savaşçı Cahar Dudayev’i rahmet, minnet ve dualarla yâd ediyorum.

Aziz ruhu şad olsun.