İtimada Layık En Büyük Şey Akıl ve İyi Ahlaktır (İbni Sina)

• 23 Mart 2021 Salı 15:33:02

İnsan için önemli birkaç haslet sayılacak olsa elbette bunların başında akıl ve ahlak gelir. Zaten bu gibi hususiyetler de sadece insana aittir. Doğada başka hiçbir varlık akla ve ahlaka sahip değildir. İnsan türünün en önemli özelliğidir bu iki unsur.
……………………………………………

Akıl ama nasıl; akılla ulaşılmak, elde edilmek istenen yer nedir neresidir bunu bilmek gerekir. Akıl zaten cüz’i ve külli diye ayrılır. Külli kuşatıcı ve kapsayıcı olandır. Cüz-i olanı kendi içerisinde barındırandır. Mutlak ve değişmez olana ait olan akıldır. Biz cüz-i akıl sahipleri ise verili olanı kendimize, başkalarına ve insanlığa faydalı olunması amacıyla kullanmalıyız. Akletmeliyiz önce. Akla göre hareket etmeliyiz. Aklı kılavuz yapmalıyız. Akla dayalı sorular sormalı, cevap aramalıyız. Akılla irdelemeli, akla uygun olanı tercih etmeliyiz.
………………………………………….

İyi ahlaksa, elbette en az akıl kadar övgüye değerdir. Yüce peygamberimiz; “Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim.” diyor. Ahlak ya da etik. Aynı şey olduğu düşünülür ancak değildir. Etik ahlaktan farklıdır. Daha geneldir, oysa ahlak kişiseldir. Etik kuralları zamanla değişirken, ahlak kuralları değişmezdir. Ahlak dine, etik ise felsefeye dayalıdır.
................................................

İnsanın inancı, görüş ve düşüncesi ne olursa olsun ahlaklısı makbuldür. Şu anlamda yalnız. Benden olsun kim olursa olsun değil, bizden olsun olmasın ahlaklısı ve faziletlisi olsun diye düşünülmelidir.
………………………………………….

Akıllı insan, aklını iyiye ve doğruya kullanandır. insanlığın hizmetine sunandır. Aklını iyi ahlakla yoğuran bezeyendir. Gerektiği gibi hazmedendir.

Kemal GÜL
23.03.2021