NEVRÛZ

• 22 Mart 2021 Pazartesi 21:10:37

NEVRÛZ
YAHYA AKSOY
Nevrûz Bayramı, baharın müjdecisi ve şarkısıdır. Yeniden doğuş günüdür.Bu yeni gün mevsimlerin en bereketlisi baharın başlangıcıdır. Doğanın yeniden doğuşu,insanın doğayla birlikte insanların yeni bir mevsime ve hayata heyecanla ve umutla başlamasıdır.
Gece ve gündüzün eşit olduğu Milâdi 21-22 mart, Rumi 9 Mart gecesini takiben yeni bir mevsime merhaba diyen insanlar, ortak sevinçlerini bayram havası içerisinde karşılamaktadırlar. Koç burcunun (21 Mart 20 Nisan ) ilk baharın başlangıcı olduğu kabul edilmektedir. Geçmiş bazı uygarlıklarda baharın gelişinde tapınaklarda dua edilirdi...
Kar altından “ mavi donu, gök gözüyle “ ilk defa nazlı, nazlı boy gösteren nevrûz çiçeğidir.Yeni gün yeni açan tomurcuklarıyla selamlar,baharın başlangıcını haber verir.
Bu güzel çiçek, adını güzel kızlara vermiştir.Türkülere, manilere ve ata sözlerine temel olmuştur. göre Hızır’dan beklenen, darda kalanları imdadına yetişmesidir. “Kul daralmayınca ,Hızır yetişmez” halk sözü bunun için söylenmiştir.

Ulusun ulu günü, Navrûz, Baharın İlk günü,Novruz,Sultan-ı Nevruz, Mart Dokuzu gibi adlarla anılmaktadır.
Semeni, nevruz’un sembolü olarak yetiştirilmekte.Buğday ıslatılıp çillenmeye başlayınca bir tabak üzerine bir parmak kalınlığında serilmekte, üzeri bezle örtülerek belli aralıklarla su serpilerek yeşermesi sağlanmakta,bir süre sonra da üzerindeki bez alınmakta ve iyice yeşerinceye kadar da su verilmektedir. Semeni (çimlendirilmiş buğday, bereketi, üretimi, yeniliği, tazeliği temsil eden baharın müjdecisi olarak değerlendirilmektedir.
Ulu İpek Yolu, nevrûz yolu olarak adlandırılmaktadır.Bu yol boyunca bütün ülkelerde bu geleneksel bahar bayramı ,kendine özgü bir anlayışla asırlardır kutlanagelmektedir. Kutlamalarda halk kültürünün tüm ayrıntıları,özgünlüğü bulunmakta ve görülmekte.
Tarihi İpek Yolu boyunca, kültürlerin kaynaşması ile dünya kültür zenginliğine, yeni değerler eklenmiş ve İpek yolu kültür yolu olmuştur.Gelenek ve görenekler asırlarca yaşatılmaktadır.Tarih ve coğrafya insanlığın yaşamında özel ve anlamlı bir yere sahiptir.
Kışın yorgun ve sıkıntılı günlerini üzerlerinden atmak isteyen insanlar, Baharın başlangıcı saydıkları 21-22 Mart günlerini geleneksel olarak binlerce yıldan beri şenliklerle karşılamakta, umutlarını tazelemekte, doğa gibi hayata yeniden doğmaktadırlar. Bu düşünce ve felsefe ile NEVRÛZ, bütün canlılarda ve insanda diriliş günü –doğuş günü-yeni gün olarak kabul edilmektedir.
Gece ile gündüzün eşit olduğu 21 martı 22 marta bağlayan gece halk arasında yeni yılın, yıl başının başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
Su, toprak, ateş ve güneş kültü, insanlar için tarihi süreçte kutsal sayılmıştır. Bu değerleri doğal güzelliklerle ve sevgiyle birleştiren insanlar “ulu gün- yeni gün” dedikleri 21- 22 martlarda geleneklerini ve göreneklerini sergilemektedirler.
Orta Asya’da,Anadolu’da,dünyanın dört yanında yaşayan Türklerin, Kafkaslarda, Balkanlarda ve Orta Doğuda yaşayan insanların, ve İranlıların yılbaşı olarak kabul ettikleri güne Nevrûz-Yen Gün denilmiştir.Bu tarih idari ve mali yönden başlangıç tarihi olarak ele alınmıştır.
Azerbaycanlı kardeşlerimizin deyişi ile " ureyiniz umidli, umidleriniz atli, sevdaniz qanadli, sevinciniz qatli, sufreniz dadli, mekaniniz taxtli, omrunuz bextli, eviniz bereketli olsun!"
Kaşgarlı Mahmut, ünlü “Divan-ü Lûgati-t Türk” adlı eserinde Nevrûz hakkında bilgiler de vermiştir: Ünlü Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ,Sümerlerde bahar bayramı hakkında belgelere dayalı bilgiler vermiştir.Asırlar öncesine dayanan çok sayıda kaynakta bu bayram vardır..
Kökleri geçmişin derinliklerine uzanan ,toplumsal birlik ve dayanışmaya katkılar sağlayan geleneksel bayramlar, anlamına,ruhuna ve özüne uygun bir şekilde kutlanmalıdır...
NEVRÛZ BAYRAMI kutlu olsun,Ülkemize ve bütün dünyaya sağlık, huzur, barış,bereket ve mutluluk getirsin. Nevrûz, yaşanan salgınların son bulması için yeni umutlar versin.