Şahit

Sözlükte karşılığı "Tanık".
Tanık, "Gördüğünü ve bildiğini anlatan, bilgi veren kimse, şahit."

Hukuki yönlerini ayrıntılı bilmiyorum, felsefesini yapacağım.
Bizzat görmediyse, "Şahit" değildir!

Burada üç aşama var.
İlki bizzat gördüğünü anlatan, "Görgü şahidi".
İkincisi bildiğini anlatan, "Tanık". Bir konu veya olay, hakkında olaya dair bildiklerini anlatıyor.
Üçüncüsü bilgi veren kişi (Bilir kişi), konu veya olayın tanığı olmamakla beraber o konu hakkında bilgisine başvurulan kişi.

Bunların üçü de "Tanık" ismiyle anılabilir ama hukukçular aralarındaki farkı bilir. Esas olarak "Görgü şahidi", önemlidir. "Şahit olmak", görmek veya direk olaya dahil olmakla alakalı. Şöyle ki "Televizyonda gördüm" demekle veya "Çoğunluğun kanaati böyle" demekle "Görgü şahidi" olunmuyor. Bilgisine başvurulabilir veya "Bilir kişi" olabilir, ama "Görgü şahidi" değildir.

Pekala, günlük yaşantımızda "Şahit" olmadığımız halde, şahitlik yapıyor muyuz yani bizzat şahit olmadığımız konuda birinci dereceden yani "Görgü şahidi" gibi davrandığımız oluyor mu? Bir konuda "Bilgi" sahibi olmak ile "Şahit "olmak arasındaki farkı önemsiyor muyuz? "Bilir kişi" olmak ile "Şahit" olmak arasındaki farkı da düşünüyor muyuz? Bu soruları herkes, kendince cevaplayabilir.

Son tahlilde; "Şahit", bizzat gören veya dahil olandır! "Bilir kişi" veya "Bilgisine başvurulan kişi", "Görgü şahidi" değildir! Eski zaman hikayelerini, oradaymış gibi anlatanların veya yeni de olsa mevcut bilgisini aktaranların, "Şahit" gibi algılanması, yanıltıcı olabilir! Konuyu yeterince önemsemeyenlerin de bizzat "Şahit" gibi davrandıkları görülebilir! Hatta bu tırnak içi şahitler, başkalarını kendileri gibi olmamakla suçlayabilir. Bilgi aktarımlarında ve bilgi üretiminde bu husus dikkate alındığında bazı bilgilerin, kendiliğinden önemini kaybedeceği görülebilir.

Saygılarımla,

Ahmet Bektaş