Rıfat Ilgaz denilince kulağımda bir ezgi başlar: ’’Ilgaz Anadolu’nun sen yüce bir dağısın.’’Hüzünlü olan, çok güzel olan, çakırkeyif bir gülümseme. Belki isim benzerliği, belki de yalnızlığı. ci

Rıfat Ilgaz öğretmenliği elinden alınmış bir öğretmen. Türkiye’de tasdikname almış bir öğrenci kadar okulundan uzaklaştırılmış bir öğretmenin öğrencilerinin cıvıltılarını, öteki öğretmenleri, okul ortamını özlemenin bir sevgiliye hasret gibi, duman duman tüten bir şiiridir ’’Hababm Sınıfı’’ Bir senfonidir.

Rıfat Ilgaz bir tek eseri ile dünya klasikleri arasına girmesini bildi. Eğer o eserini Avrupa’da yazmış olsaydı, bütün dünya çocukları Hababam Sınıfı’nda okuyor olacaktı.

Rıfat Ilgaz, önce bir şair, sonra hikayeci. Mizah hikayelelerinde de şiir tüter. Nitekim, hikayelerinde duyulan burukluk, onun şairce bakışından kaynaklanır. Gözlemlerinde, betimlemelerinde şiir ağırlığı belirgindir.

Oysa şiirlerinde mizahın yeri yoktur. Dizelerinde hicvin şimşekleri sık sık çaksa da, yazıları mizahi şiir değildir. İlgisi bile yoktur. Bu nedenle Rıfat Ilgaz bence önce şairdir.

Marko Paşa olayını incelerken şu kanıya vardım: ’’Bunlar birer mizah şövalyeleri. İsmet Paşa’ya karşı Marko Paşa ’nın şövalyeleri. Milli Şef’in otoritesi önünde Celal Bayar’ın gıkı bile çıkmazken, bu delikanlılar tam bir demokrasi mücadelesi veriyorlar. Hem de nasıl bir çarpıcı mücadele. Vardiya usulü hapse giriyorlar. Biri çıkarken biri giriyor.’’

Onlar mücadelesini yaptı. Demokrat Partililer Meclis’e girdiler. Tek ve savaşçı insanlar. Adeta birer samuray. Celal Bayar bu demokrasi öncülerine teşekkür etmedi. Tam tersine üstlerine gitti. Milli şefi bile bunaltan bu hiciv ustaları, yarın bana da saldırırlarsa ne yaparım korkusuyla onları baş hedef olarak gösterdi.

Rıfat Ilgaz o günlerde püfür püfür hapisane kokuyordu. Hiç övünüp döğünmedi. Marko Paşa olayından kendisine büyük paylar çıkarmadı. Oldu bir şeyler deyip geçti.

Hababam Sınıfı’ndan en son tatlı komedyenler mezun oldular. Hababam Sınıfı üst üste filme alkınınca, Yeşilçam yetenekli genç komedyenler kazandı.

Yaşamı hep mücadele ve direniştir. O bir ufuk şairidir.