Âşık Yaşar Reyhani - ( Vatan Ülküsü ve Atatürk Sevgisi )

• 1 Ocak 2021 Cuma 02:47:49

Âşık Yaşar REYHANÎ; Anadolu’nun sinesinden çıkmış yüzyılımızın en büyük ustalarından biridir. Geçmişten günümüze gelen Türk Halk Şiirinin son temsilcilerindendir. Âşıklık geleneği içersinde yetişmiş, sazında sözünde her zaman halkının milletinin vatanının ülküsünün yanında ve her koşulda bu değerlerin savunucusu olmuştur. O içinde yaşadığı yoksul toplumun sesidir. O Atatürk’ün yolunda kararlılıkla yürüyen, Atatürk ilke ve inkılâplarını benimseyen, Bayrağımızın bekçisi, milli birlik ve beraberliğimizin savunucusudur.
Reyhanînin şiirlerine baktığımızda çeşitlilik göze çarpar aşk, yoksulluk. Yiğitlik, vatan ve bayrak sevgisi, tasavvuf gibi konuların yanında didaktik şiirlerini de görmek mümkündür. O şiirlerinde zaman zaman sorgulayan zaman zaman şikâyet eden az da olsa isyan eden bir üslubu kullanır. “ Hepimiz Âdemin öz evladıyız” diyen de bir insan sevgisi taşır yüreğinde.

“Benim iki sevgilim var
Biri vatan bir millet
Biri gül biri bal kokar
Biri vatan biri millet

Ayırmam oğlu kızı
Severiz birbirimizi
Biri şehit biri gazi
Biri vatan biri millet

Yukarda ki dizelerde Reyhanî birbirinden üstün tuttuğu iki sevgilisinin tanımlamasını yapıyor. Bu iki sevgilideki değerden bahsediyor. Reyhanînin gözünde bir bütünü tamamlayan iki parçadır Vatan ve Millet. Bal ve Gül, şehit ve gazi, benzetmesiyle pekiştirir duygularını.
Bu iki sevgiliye, başka bireylerinde en az kendisi kadar değer vermesi beklentisi içersinde olduğunu görüyoruz.

“Reyhanî Türkoğlu Türküm
Hiç kimseden yoktur korkum
İki makam benim türküm
Biri vatan biri millet”

Yine aynı şiirin mahlas kıtasında “Türkoğlu Türk’üm” diyor Reyhanî. Son yıllarda dünyayı kendi çıkarları doğrultusunda şekillendirmeye çalışan emperyalizmin önümüze attığı küreselleşme masalları karşısında kararlı bir duruşun fotoğrafıdır bu sözler.
“İki makam benim türküm” diyor. Hiçbir ideoloji hiçbir felsefe Reyhanînin vatan ve millet kavramının dışında bir sözü telaffuz etmediğinin kanıtıdır bu dize. Bu kararlı duruştan bu gün bile ders çıkarması gereken birçok kişinin olduğu düşüncesindeyim.

Birçoğumuzun okullarda öğrendiği, bazılarının da hiç öğrenemediği vatan sevgisini Âşık Reyhanî çok küçük yaşlarda anasının söylediği türkülerden ağıtlardan öğrenir. Bu milletimizin sinesinden yükselen öz kültürü türküler ağıtlar ekmiştir onun yüreğine bu sevgiyi.


“Elleri koynunda durur eşikte
Bir türkü söylerdi anam eskiden
Küçük torununu koymuş beşikte
Bir türkü söylerdi anam eskiden

Onda bir memleket bir vatan vardı
Bazen rengi uçar sessiz ağlardı
Her beytin sonunda ah vatan vardı
Bir türkü söylerdi anam eskiden

Türkü değil mısra mısra öğüttü
Ninni oldu bu ses beni uyuttu
Reyhanîyi bu garip kin büyüttü
Bir türkü söylerdi anam eskiden”

Bu Anadolu insanın bağrındaki ateştir. Kurtuluş yıllarındaki sefaletin yoksulluğun ve milletimizin istilacı güçlerin mevcudiyetine direnişinin sesidir. Bu direniş milli birlik çerçevesinde mümkündür kenetlenmekle mümkündür bunu görmüştür Reyhanî. Bu bilinçle ve sağlam öngörüsü ile çizmiştir yarınlara giden yol haritasını.

Âşık Yaşar Reyhanînin; Atatürk hayranlığı bir başkadır. Atatürk’ü şiirlerle anlatmanın ya da özellikleriyle tanımlamanın kolay olmadığını söyler Reyhanî.

“Bir şiirle dile gelmez Atatürk
Fikirler çözülmez sığmaz beyana
Bir tek yönde tarif olmaz Atatürk
Her akıl süzemez vasfı şahane”

Atatürk’ün tam anlamıyla örnek ve olağanüstü bir önder lider olduğunu anlatmaya başlar dili döndüğünce.

“Savaşta kahraman barışta örnek
Mümkün mü tahsilde derece vermek
Sanayide arı teknikte petek
Fikirler sezemez sığmaz zamana

Kokusu gül gibi gülistanlıkta
Dilinin eşi yok tercümanlıkta
Bütün pehlivanlar bu meydanlıkta
Atatürk öyle dinç öyle merdane

Cumhuriyetimizin kurucu ulu önder Atatürk’ün üstün özelliklerini serer bu dizelerle gerçeği görmek istemeyen yobazların gözlerinin önüne Reyhanî.

“Amaç cumhuriyet emel yaşatmak
Düşmanları kovup yurda güç katmak
Kolay değil kemalini anlatmak
Kalemler yazamaz sığmaz cihana

Reyhanî unutma sen bu ahengi
Ata’mın yolunda sürdür bu cengi
Şerefli unvanı bayrağın rengi
Ressamlar çizemez eşsiz bir tane”

O’nun yurdumuz için verdiği kutsal mücadeleyi bağımsızlık savaşını, Ankara’dan Sakarya ya, Afyona, Akdeniz’e, İzmir’e kutlu zafere Cumhuriyete giden yolun esas olduğunu, sonraki nesillerinde Atatürk’ün izinden gitmeleri gerektiğini öğütler.

Atatürk’ün düşüncelerini güç ve kudretini kararlılığını, ideallerini zamanın gergefinde bir bir ördüğünü anlatır.

“İstiklal mülküne atıldı temel
Yıkılmaz bir bina kurmaktı emel
Bir ordu yarattı Mustafa Kemal
Mustafa Kemalin hatıraları

Çarşambayı bırakmadık salıya
Tamim yazdık kaymakama valiye
Kültür bağı diktik Anadolu’ya
Mustafa Kemalin hatıraları

Yurtta sulh cihanda sulh sözü deyip
Laikiz laiklik ilan eyleyip
Kadın erkek aynı haklara sahip
Mustafa Kemalin hatıraları”

Başarmak için, başarmaya inanmak gerek. İnandığınız uğurda yürüdüğünüz yolda zafer kaçınılmazdır. Düşmanlarınızın tutunması olanaksızdır.


“Atatürk’ün şerefinden şanından
Pay umanlar geçti tatlı canından
Bayrak yaptık şehitlerin kanından
Mustafa Kemalin hatıraları”

Atatürk’ün bıraktığı en güzel ve en büyük esere verdiği değeri aşağıdaki kıtada anlatır Reyhanî.

“Bin dokuz yüz yirmi üçte bizlere
Mustafa Kemal’in hatıraları
Yirmi dokuz ekim güldü yüzlere
Mustafa Kemal’in hatıraları”

“ Sendedir hürriyet sendedir gurur” diyor Âşık Reyhanî bayrak için. O’nun bayrak sevgisi de vatan ve millet sevgisiyle eş değerdir. Bu birbirinden ayrılmaz üç değer farklı bir tanım bulur Reyhninin dizelerinde. Gelin hep birlikte paylaşalım bu güzel kıtaları.

“Yüksel bayrak yükselmeye layıksın
Aslan cephesinin önü al bayrak
Senin bir bakışın dünyaya bedel
Yurdun ziya veren al bayrak

Kudretin görünmez tarifi sende
O gül cemaline olmuşum bende
Türklüğün sönmeyen şerefi sende
Giymişsin hakikat donu al bayrak



Sendedir hürriyet sendedir gurur
Dünyalar durdukça başında durur
Sendedir istiklal sendedir sürur
Açıl düşman görsün seni al bayrak


Milli birlik ve beraberliğin sembolünü, bayrağın sembolize ettiği o kudreti, hürriyetin sembolünü şehitlerin son örtüsünü böyle anlatıyor Âşık Reyhanî.

O’nun ülküsünün sesi, Milli birli ve beraberlik türküsüdür. Bir ülkenin gelişmesinin ve kalkınmasının tek beden tek ruh olmaktan geçtiğini çok iyi bilir. Aynı amaçlar doğrultusunda çalışanların millet olduğunu savunur. Bu aynı zamanda Atatürk Milliyetçiliğidir.

“Bizi kurtaracak tek yolumuz var
Milli beraberlik milli bütünlük
Nerdesin sevdiğim gel beni kurtar
Milli beraberlik milli bütünlük

İçimde dışımda hep hasret dolu
Beraber tutalım Türklüğe yolu
Senden bunu bekler hep Anadolu
Milli beraberlik milli bütünlük

Millet millet olsun ordu da ordu
Böyle kurtaralım vatanı yurdu
Töre de yasa da böyle buyurdu
Milli beraberlik milli bütünlük

Dünya tarihinde bir çok yüzlerce ırk yaşamış, bir çoğu tarihin tozlu solgun yaprakları arasında kaybolup gitmiştir. Çok azı dünya tarihi boyunca varlığını sürdürmüştür. Aynı vatanda aynı amaç uğrunda, yaşayanların birliğine bütünlüğüne dikkat çekerken; özünü ve öz kimliğini de ihmal etmemiştir Âşık Reyhanî.
Irklar devlet değil yalnız ırktır
Yekunu millettir unvanı Türk’tür
Bir Türk bir dünyadır şüphesi yoktur
Milli beraberlik milli bütünlük

Ne sen falan filan ne ben Reyhanî
Sen beni kendinden çok yakın tanı
Böyle kurtaralım ulu vatanı
Milli beraberlik milli bütünlük”


Âşık Reyhanî: Önderimiz, Atamız gibi son sözünü gençlere söylüyor. Geleceğimizin teminatı yarınlarımızı, bu yurdu, Cumhuriyeti ve Bayrağımızı sonsuza taşıyacak gençlerimize.
Geçmişten bu güne değin taşıdığımız, yaşadığımız sürece sahip çıktığımız ve çıkacağımız bütün kutsal emanetleri; o’ da gençliğimize emanet ediyor. Tıpkı izinde yürüdüğü ulu önderi gibi. Bakın ne diyor.

“Yurdumuz emanet Türk gençliğine
Önce bu vatanı bilmeli gençlik
Çağdaş insanlığın rehberliğinde
Kardeşini insanı bilmeli gençlik

Gençlik dinlemeyi vicdan sesini
Bu günden çağların ta ötesini
Şehitlik gazilik felsefesini
Bayraktaki kanı bilmeli gençlik

Gençlik bilmelidir kendi yerini
Öğrenmeli Atatürk’ün varını
Kalkınma hızını teknik sırrını
Ölçüyü planı bilmeli gençlik

İstismar iltimas rüşvetten uzak
Arayıp bulmalı nerde ise hak
İzzetli iffetli olmalı mutlak
Türk’ü Müslüman’ı bilmeli gençlik

Din dil ırk ayrımı gençliğe yasak
Başka çözüm yoktur birlik olmasak
Atatürk yolunda olmalı mutlak
Yiğit komutanı bilmeli gençlik

En büyük istikbal işe alışmak
Sağlık spor zinde kalmak çalışmak
Tasada kıvançta birlikte olmak
Alemi cihanı bilmeli gençlik

Kuvvet teşkil eder gençlik ve dinçlik
Her şeyin başında gelir bilinçlik
Gençlik çekirdektir çekirdek gençlik
Goncayı fidanı bilmeli gençlik



Reyhanî gençliğe aşka inanmış
Sevmeyi bilmeyen kişi kınanmış
Atamız istikbal göklerde demiş
Yücelik ve şanı bilmeli gençlik”

Reyhanî kutsal değerlerimizi gençliğe emanet ederken, aynı zamanda gelecek yıllarda ya da yüz yıllarda Türk genliğinin görünümünü çiziyor. Nasıl bir gelecek nesil istiyor bunun tanımlamasını yapıyor bu kıtalarda. Değerlerine sahip çıkmasını bilen ama aynı zamanda, yüreğinde insan sevgisini taşıyan adil barış sever ırkçılıktan uzak Atatürk milliyetçisi bir nesil beklentisi içersindedir Âşık Reyhanî.

Yurdun uçmağ olsun. Tinin uçmağa varsın büyük usta.

Bolat Ünsal