Gerekli

• 10 Ekim 2020 Cumartesi 15:27:20

Gerekli

Sık kullanılan ve geniş anlamlı bir kelime. Farklı yerlerde farklı maksatları ikame edebilir. Benim gereklilikten kastım. "Olmaz ise olmaz" manasında. Nefes almak için hava gerekli şeklinde. Bir şeyin yapılması veya işlemesinde olması gereken manasında.

Klasik söylemleri bilirsiniz; eskiden insanların gereksinimleri-ihtiyaçları, şimdiki kadar çok değildi. Çeşitli maksatlarla çoğaldı. Birine göre zaruri olan diğerine göre ikinci planda olabilir.

Her toplumun gereklilik ölçekleri farklıdır. Ölçü ve tartı birimlerinin standart olması teknoloji ve ticareti kolaylaştırıyor. Bunu da kast etmiyorum. Toplumsal gereksinim, tüm ihtiyaçları kapsıyor. "İhtiyaç hiyerarşi", tabanda fizyolojik ihtiyaçlarla, beslenme gibi ile başlar. Güvenlik (barınma) ihtiyacı da sağlanınca aidiyet ve sevgi gibi gereksinimlere kapı açılır. Kendini gerçekleştirme ihtiyacı en üstte hedef gibi duruyor.

Asıl anlatmak istediğim şu; gerekli olmayan akılda kalmaz! Bir şey, gerekli olduğu kadar önem kazanır ya da akılda kalır. Gereksiz olan ya atılır ya da akılda tutulmaz! Dibek dövücüsünüe, "Hıh" deyici gerekli mi veya demir döven bir usta, "Hadi gayret, vur ustam" diyecek birine gereksinim duyup ücret verir mi? Gerekli olan bir şeyde gereksiz unsura yer yoktur. Demem o ki bir işte gereksiz unsurlar var ise o iş o kadar gerekli sayılmaz. Çok önemli işlerde, fabrikaların üretim ve dağıtım aşamalarında gereksiz aşamalar aradan çıkarılır. Gereksiz aşamalar yine gereksiz ortam içindir. Ameliyat yapan doktora amigo gerekmez, taraftar tezahüratlarına muhtaç olan eylemlerin gerekliliği sorgulanabilir. Bir şey var ki olsa da olur, olmasa da; o halde gerekli sayılmaz. Olmadığında aranmayan, gerekli sayılmaz. Bir eylemin yapılmaması sonuca etki etmiyor ise gerekli sayılmaz.

Güncel olarak bakıldığında korona öncesi gerekli olan şeylerin çoğu ertelendi, sonuca etki etmeyenler de görüldü. Mesela ulaşımı gerekli hale getiren işlemlerin internet mahareti ile yapılması ulaşımın gerekliliğini azaltmak için. Toplumsal alanda hastalık ile mücadele edenler ile onlara tezahürat yapanların hastalık ile mücadeledeki gerekliliği de sorgulanabilir.

Son tahlilde gerekli olan akılda kalır, olmayan silinir. Gerekli olan tezahüret istemez, gerekli olanın eksikliği hissedilir. Kırk yılda öğrenilemeyen bir şey, o kişi için gerekli sayılmaz. Gerekli olan devamlı kendini hatırlatmaya ihtiyaç duymaz, gerekli ise zaten unutulmaz. Ben de gereksiz kelime kullanmadan yazıyı bitiriyorum.

Saygılarımla,
Ahmet Bektaş