SOKRATES

• 25 Ağustos 2020 Salı 23:39:11

Eski Yunan filozofu Sokrates, İ.Ö. 470-399 yIlları arasında yaşadı. Hayatı boyunca hiç bir şey yazmamış olan Sokrates’i Platon’un Diyaloglar’ından tanıyoruz. Babası heykeltraş, annesi ebeydi. Önce heykelcilik öğrendi;babasının ölümünden sonra dostu Kriton’un yardımıyla meslekten ayrılarak sofist’lere ve filozoflara öğrencilik etti. Kendi öğretisini yaymaya başladığı dönem bilinmiyor. Sokrates hiç bir zaman okul açmamış, bütün sitede etkinlik göstermiştir. Toplum hayatının her dalına karışmış, her konuda fikrini söylemiş, ama hiç bir zaman politikaya girmemiştir. 432-430 yıllarında Potideia
kuşatmasına katılmış ve savaşma sırasında yaralanan general Alkibiades’in hayatını kurtarmıştır. Her türlü tiran’lığa karşı çıkan Sokrates’in üzerinde hiç bir vakit değiştirmediği kaba bir giysi, yaz kış yalınayak, şehri bir baştan bir başa dolaşıp herkesle her konuda tartışması, sorular sorması ünlüdür. Delfoi tapınağının kapısında kazılı olan ’’Kendini tanı’’ özdeyişini benimsemişti. Sorularıyla, karşısındakileri kolayca çelişkiye düşürdüğü için her partide dostu kadar düşmanı da vardı. Nitekim sonunda demogoglar tarafından dinsizlik ve gençliği yoldan saptırmasıyla suçlanarak halk mahkemesi önüne çıkarılmış, ve ölüme mahkuk edilmiştir. Kanunlara saygılı olmak gerektiği gerekçesiyle bu hükmün, haksız olduğunu bile bile kabul etmiş ve baldıran zehiri içerek ölmüştür.

Sokrates’in doğurtum ismini alan metodu, ruhlarda önceden oluşmuş bulunan bilgileri, sorular aracılığıyla ’’doğurtma’’ ya dayanır. Sokrates bu metodla, örneğin bir kahramana cesaretin ne olduğunu bilmediğini, ya da bir siyaset adamına siyasetin özünden habersiz olduğunu ispatlamaktadır. Sokrates bu sayede bütün gelenekleri ve yerleşmiş fikirleri sarsmış ve özellikle ahlak konusunda temel kavramların tanımlanmasına yardımcı olmuştur. Hürriyetin ve insanlar arasında dostluğun savunucusudur.