ÖMER MUHTAR.

• 19 Mayıs 2020 Salı 22:07:32

ÖMER MUHTAR.
Ömer b. Muhtar b. Ömer b. Ferhat (1862-1931). Libya bağımsızlık hareketinin önderlerinden.
Berka’nın Defne bölgesindeki Butnan’da doğdu. Libya’daki en büyük Arap kabileleri arasında sayılan Menife’ye mensup Gays ailesindendir. İlk eğitimini babasından aldı. Ardından tahsil için kardeşi Muhammed ile birlikte Senusiler’in Zenzur Zaviyesi şeyhi Seyyid Hüseyin el-Garyani eş-Şemsi’nin yanına gönderildi; babasının ölümü üzerine de onun himayesine girdi. Eğitimini burada tamamladı.

Ömer el-Muhtar, 1912’de Osmanlılar’ın Uşi Lozan Antlaşması sonucunda kuvvetlerini buradan çekmesinin ardından geride kalan askerleri Mısır’a götürmek isteyen Aziz el-Mısri ile ona engel olmak isteyen Ahmed Şerif es-Senusi’nin adamları arasında çıkan çatışma sonrasında Ahmed Şerif es-Senusi tarafından ara buluculukla görevlendirildiği gibi Berka bölgesinin kumandasını da üstlendi. I. Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine Osmanlı Harbiye Nezareti Teşkilat-ı Mahsusa vasıtasıyla buraya bazı subaylarını gönderdiğinde, İcdabiye’de Şeyh İbrahim el-Misrati ile birlikte Osmanlılar’ın Afrika grup komutanı sıfatıyla faaliyette bulunan Enver Paşa’nın kardeşi Nuri Paşa ile görüşmek için Butnan’a gitti. Bu arada Ahmed Şerif es-Senusi’nin İstanbul’a götürülmesinin (1917) ardından Osmanlı Devleti İdris es-Senusi’yi onun halefi olarak kabul etmişti. İdris es-Senusi’nin (I. İdris I genel vekili sıfatıyla direniş hareketinin kumandanlığına getirilen Ömer el-Muhtar, Cebelülahdar’a geldiği yıllardan itibaren başta Enver Paşa olmak üzere Türk subaylarından aldığı bilgiler ışığında emrine verilen gönüllüleri sayıları 100 ile 300 arasında değişen birliklere ayırdı. Kabileleri de üç ayrı bölgede teşkilatlandırarak her biri için kaymakam ve kadı görevlendirdi, bunların tamamını kendine bağladı.
İtalyan yönetiminin Trablusgarp’taki milliyetçi kuvvetler ve Berka’daki Senusilerle yaptığı uzlaşma görüşmeleri sonuçsuz kaldı. Ömer Muhtar 1922’de İtalya’da iktidara gelen Faşistlerin Libya’yı sömürgeleştirme politikasına karşı 1923’te Berka’da yeni bir direniş hareketi başlattı.

Cebelü’l-Ahdar’da yaşayan aşiretlerden topladığı gerilla güçleriyle başarılı baskınlar gerçekleştirerek İtalyan kuvvetlerine ağır kayıplar verdirdi. Mısır ve Sudan’dan gelen yardımların kesilmesine karşın, Bedevi köylülerin yardımıyla direnişini 1931’e değin sürdürdü. 11 Eylül 1931’de bir çarpışmada yaralanarak İtalyanlara esir düştü. General Rodolfo Graziani’nin başkanlığında bir savaş mahkemesince ölüme mahkum edildi ve Saluk’ta idam edildi. Alıntı