KİTAP
MÜZİK
ATÖLYE
Merhaba Hece 4, -ar mı yok...
Kendimize bir yük yükleyelim, bir hece şiiri yazalım sıfırdan. Gönülden üretim.
Proje adı: Gönülden Hece Şiiri Yazmak
Hece ölçüsü : 11’li ( En çok kullanılan ölçü sanırım)
Duraklar: 6+5 ; 4+4+3 ; 7+4 (en çok kullanılandan en aza sıralandı)
Konumuz : Tengri -Tanrı- Allah - Ra-..
Nazım Türü : Aşık Edebiyatından Taşlama ve Tekke Edebiyatından Şathiye karışımı….Biraz ondan biraz bundan.. İlgili türler için örnek şiirler okuyunuz..
Buraya kadar tamam.. Şimdi ayak bulalım…Nereden bulalım..
Konumuzdaki kelimelerden (Tengri-Tanrı-Allah-Ra) ortak olan ses ; 3’ünde R sesi var.. R’yi aldık. Diğeri 4’ünde de ortak olan düz sesli olarak; A - e
İki sesimizi bulduk : R ve A
Bulduğumuz veya seçtiğimiz sesleri yan yana koyalım.
RA mı olsun
AR mı olsun
Zorlaştırmayalım, kolaylaştıralım.. Ar ayağımızın, ilk hecesini veya kök seslerini meydana çıkardık..
Şimdi de Ar ile biten kelimeleri bulmalıyız?
Kaç heceli bir ayağımız olacak?
6+5 ölçümüzün 5’lik kısmına bir ortak redif bulmalıyım.… Redif işleri kolaylaştırır:) : )
İki türlü redifimiz var bunu kitaplar yazmıyor sanırım veya ben uydurdum:)
Bir’i kafiyeden sonra gelen ekler, heceler ; diğeri de ayakta tekrar eden sesler,heceler, kelimeler.Ben onları ayağın içinde göremiyorum nedense??
Kökten bir aşığın, saz-bağlama usta’sının dizinin dibinde yetişmedik, internette kendi kendimize:)
Büyüklerin var bir veya iki usta’sı bizim var 3-5-7 yüz yetmiş yedi..
Şiirimizde tekrar eden -Yok mu seslenmesi rediftir desem, gelir mi toplar gülleler.???
1-kafiye sonrası gelen eklerden oluşan redifler
2-seslenme ve tekrar redifler.
Geçelim burayı deryayı damlada boğmak gibi bu tür tartışmalar.
Var mı yok mu? Varsa ne yapıyor Tanrı, ( Şimdi bana bunları yazdırıyor) Yoksa da yoktur.. Canı cehenneme.
Ben Var kabul ettiğim için Tanrı’yı, O’na -yok mu diye soru sormak istiyorum.
Durağımızın 5’lik bölümündeki şeklimiz şöyle oldu..
Not: sesli harfleri ( a-e-ı-i-o-ö-u-ü) kök kafiyede ahengi sağlayacak şekilde kullanabilirsiniz yine de. Çalışmamızda sadece -a sesi temel alınacak…
Sadece
AR:Tam kafiye ayak olacak.
………………………/ …..ar yok mu
Veya
……………………../ ar mı yok
Soru sormak isteyince bir hecemiz daha cepte.. Soru ekimiz – mı , mi- mu, mü ..??
Kolay olan hangisi, daha gönülcesi … Bence ikinci şekil,
…………………../ ……….ar mı yok??
Yürekcesi birinci şekle uyar, biraz da sert bir soru olur..
………………………/ …..ar yok mu
Gönül üzre yürüyeceğiz..
Bir usta’mın şiirinde şöyle bir mısra hatırlıyorum..
“Yüreği gönlünü aşan gelmesin” İsmini hatırlayamadım.
Yani özetle: 11 heceden 3 hecemiz tamam.
Karşımıza çıktı ki, ayağımız da 3 heceli olacak…Genelde kök kafiye kullanılır gelenekte.
3 heceli ayakları bulalım… Elbette bunu 1+2 veya 2+1 olarak da alabilirsiniz.. Lakin ben kolay olsun diye 3 hecede kökte tam kafiye alacağım.
Yani Gövdede? veya ekte? kafiye almayacağım ayağıma. Zaten denir ki ekte kafiye olmaz o rediftir genelde. Ahengi redifle de sağlayabilirsiniz yine de, sıkıntı yapılmamalı..Tasvip edilmez ama!
…………………./ahüzar mı yok- ah u zar mı yok
…………………./ akyuvar mı yok
…………………/ alçaklar mı yok
…………………/ alemdar mı yok
…………………/ aleyhtar mı yok
…………………./altışar mı yok
…………………/ amaçlar mı yok( -ar hecemizi kökte bulacağız, çoğul eki gerekmezse olmasın)
…………………/ anahtar mı yok
…………………/ aşikar mı yok
……………….. / bahtiyar mı yok
…………………./ başyazar mı yok
…………………../ bayraktar mı yok
……………………/ berhudar mı yok
…………………../canavar mı yok
……………………../ defterdar mı yok
……………………../emektar mı yok
………………………/ eşkenar mı yok
………………………/ fermuar mı yok
……………………/ giriftar mı yok
……………………../ haberdar mı yok
………………………/ haznedar mı yok
……………………../ hissedar mı yok
……………………./ hükümdar mı yok
…………………../ışıldar mı yok
……………………./ iftihar mı yok
……………………./ ihtiyar mı yok
…………………../ intizar mı yok
……………………./ iktidar mı yok
……………………./ inkisar mı yok
………………………../intihar mı yok
………………………./ istiğfar mı yok
………………………/istikrar mı yok
………………………………/istismar mı yok
………………………………/ işgüzar mı yok
………………………………/itibar mı yok
……………………………./jaguar mu yok
……………………………/kafadar mı yok
…………………………../ karamsar mı yok
…………………………../ kıymettar mı yok
……………………………./ manidar mı yok
……………………………/ mihmandar mı yok
…………………………../ minnettar mı yok
……………………………/ mühürdar mı yok
……………………………/müstear mı yok
……………………………/müsteşar mı yok
…………………………../Nevbahar mı yok
…………………………./otogar mı yok
…………………………/ perdedar mı yok
………………………../sancaktar mı yok
…………………………/sahtekar mı yok
………………………../silahtar mı yok
………………………../ sonbahar mı yok
………………………/şehsüvar mı yok
……………………./ tahsildar mı yok
……………………/ tanksavar mı yok
…………………../tarumar mı yok
……………………./ taraftar mı yok
………………………/tezgahtar mı yok
………………………/ türbedar mı yok
………………………/ümitvar mı yok
………………………/ vefadar mı yok
………………………/veznedar mı yok
………………………./yarımşar mı yok
60 civarı, yanlış saymadıysam 63 ayak buldum... -Ar tam kafiye olacak şekilde…Daha da bulunabilir, lakin destan yazmayacağız ki? Çoğunu kullanmayacağız hem..
Aşık Edebiyatı Taşlama örnekleri ortalama 5 ila 8 kıt’a uzunluğunda.
Tekke Edebiyatı Şathiye örnekleri ortalama 4 ila 15 kıt’a uzunluğunda..
İkisinin ortalaması olarak da 8 veya 9 kıt’amız olacak… 9 kıt’a dersek bize 10 tane ayak (i)lazım…
Kafiye şemamız da: abab- cccb-dddb-eeeb-fffb-gggb-hhhb-ıııb-jjjb-kkkb…..
1.kıt’a
………………………………………………….
…………………………….. bahtiyar mı yok
………………………………………………….
…………………………….. aleyhtar mı yok
2. kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… anahtar mı yok
3.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… canavar mı yok
4.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… emektar mı yok
5.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… fermuar mı yok
6.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… hükümdar mı yok
7.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… istikrar mı yok
8.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… kafadar mı yok
9.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… müstear mı yok
10.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… sahtekâr mı yok
11.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… tezgahtar mı yok
12.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… türbedar mı yok
13.kıt’a
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………… yarımşar mı yok
1.kıt’a
Tebessüm eyleme her gördüğüne
Etme senden başka bahtiyar mı yok
Söyleşip gezersin kendi dışında
Sen söyle içinde aleyhtar mı yok
2. kıt’a
Namert çıktın eremedim merdine
Akın ettim sınır boyu yurduna
Kapanmışsın bin bir duvar ardına
Gönlünü açacak anahtar mı yok
3.kıt’a
Kendini aratıp beni bil eder
Oyun kurmuş sanır beni kul eder
Nefes alır verir lebde dil eder
Kan akar dişinden canavar mı yok
4.kıt’a
Kurdu tırtıl eder ve kelebeği
Uçurursun kim kesecek göbeği
Güldürmezsin ağlatırsın bebeği
Kahrını çekecek emektar mı yok
5.kıt’a
Okur musun bir de kitap yazarsın
Eğer büker renkli çizim çizersin
Ulu orta gösterirsin gezersin
Lahavle Çavbella fermuar mı yok
6.kıt’a
Çok çalış sayısal sözellik üzre
Özet çıkar nice özellik üzre
Bir seni iyilik güzellik üzre
Zapturap edecek hükümdar mı yok
7.kıt’a
Yerde gökte… Herkes kendine eder
Düşünmezsin utanmazsın kim ne der
Kah erirsin kah buz tutar karar ver
Çalkanıp durursun istikrar mı yok
8.kıt’a
Sen de benim gibi kendini dağıt
Taş kaya element sır tutmaz kâğıt
Dizini döversin eylersin ağıt
Eğlenip gülecek kafadar mı yok
9.kıt’a
Adresini aramıştım bir zaman
Alem alem ne din kaldı ne iman
Tespit ettim başın sonun hep güman
Seni anlatacak müstear mı yok
10.kıt’a
Yoruldum çekilen ağır bir yüktü
Kime sordu isem boynunu büktü
Demezler ne küçük ne de büyüktü
Senden başka bildim sahtekâr mı yok
11.kıt’a
Gezdim kâinatı vardım çarşına
Neden kimse meyletmiyor turşuna
Ölçünü doğru tut çık da karşıma
Bakayım neler var tezgahtar mı yok
12.kıt’a
Ne güzel ne çirkin gözün ve kaşın
Ölçtüm biçtim ayan olmuştur yaşın
Geldim gönül içre dikildi taşın
Ölü mü sağ mısın türbedar mı yok
13.kıt’a
Dünyevi’yim derim affetmem suçun
Bana kin tutarsın alayım öcün
Biliyorum tam’a yetmiyor gücün
Senin lügatinde yarımşar mı yok
Ayaklardan gözümü kesenleri aldım, 13 kıt’ada karar kıldım.. Şimdi noktalı yerleri doldura doldura yukarıya çıkacağız..Hadi bakalım. Ya rezil olacağız! ya vezir olacağız! Tanrı’ya inandığımız için rezil de edecek o, vezir de edecek o. Çünkü bende bunun alt yapısı var.. Vermezse ilhamı Mabud, neylesin kel Mahmud! Hesabı.
Not: Kıt’a veya zaman, mekan- anlam vb sıralaması yapılmamıştır.
Sizler de ister aynı ayaklarla, ister diğer kelimelerden kendinize göre ve uzunlukta hece şiiri çalışması yapabilirsiniz.
Hatalarımız, eksiklerimiz ve haddimiz af’oluna..
Hece şiiri için güzel hazırlanmış bir Ayak konusu için bknz:
dogankaya.com/fotograf/asik_siirinde_ayak.pdf
Saygı ve huzurla.
YORUMLAR
Yinsani
yukarıda çıkardığım 60 küsür ayak var...13 ünü kullandım..14. yü de kullanırım şimdi..
gele gide canınız sıkıldıkça, yazarak ve bulmaca gibi yazın dörtlükleri yazının altına atölye gibi...şiir yazmıyoruz, nasıl yazılırın örneği gibi düşünün.. notları da aklınızda bulundurun.
ayağınız taşa mı takıldı Tanrıya bir soru sorun...
başınıza güzel bir olay mı geldi Tanrıya teşekkür edin..
veya öfkelenin yerden yere vurun Tanrıyı... Tanrı VARSA insanlar gibi ağız burun eğmez kimseye kem küm etmez..:)))
kurşun ile insan doğrarken kovboy
kul köle diyerek kurmuş bir konvoy
patatesi yıka soğanları soy
tencereden başka iktidar mı yok
evet internette böyle bir çalışma bulamazsınız sanırım..:))
efendim... eksik olmayın..
saygı huzur ve heceyle..
Meyzem
Bende dedimki kafiye çalışıyorum..:))
Birak bu işleri dedi
Sen orhan veli gibi serbest takil..:))
Atak uyak hepsini attı Orhan veli dedi
Sonunda yapmassam yine serbest takılacağım
Siir hevesim kacti yahu..:))
Yinsani
bence de haklı..heceyi herkes yazamaz:))yazar da hece olmaz, hece olur da .... uzun hikaye..:))
Meyzem
Büyüklerin işine karışma..:))
Bence hece şiiri:
Eğer bir erkek olarak düşünecek olursak slimfit bir takım elbise yetmezmiş gibi son düğmesine kadar iliklenmiş olan gömleiğin üzerine sıkısından bir de kıravat bağlıyorsun. Görünüş mükemmel, nizam, intizam tastamam. İyi de sen o adama hiç sordun mu bu kıyafet içinde rahat mısın efendi?
Eğer bir kadın olarak düşünürsek en darından bir döpiyes takımı giymeden önce hafiften gelişmiş ayva göbeğini gizlemek için alttan bir korseyi muhakkak giyeceksin. İnce çorapların sabit durması için iç çamaşırı ile saatler boyu rahatsız olacağını bile bile o numarayı çaktırmadan çekeceksin. En rahatsız edicisinden fondötenli falan böyle kaplama bir makyaj yapacaksın. 10 cm stiletto olmazsa olmazımız. Bir de çanta var tabi ki nereye gitsen kolunda sürükleyip duracaksın ama çok havalı görüneceksin. Bakıldığında o topuz için onlarca tokanın takıldığı saç diplerinin nasıl acıdığını kimse anlamayacak. Çok çekici görünen bu kadına sordun mu hanım hanımmmm ne haldesin o kıyafetin içinde?
İşte şiire de bir sormak lazım onca redifle, uyakla uymayakla rahat ediyor mu acaba?
Bırakın efenim şiir özgürce hareket etsin di mi ama
:)))
Sevgilerimle...
Yinsani
ben de geçensormuştum, bilgi canlı mıdır cansız mıdır diye..
mavi sakal'ın özü de siyah kuğu gibi bir şey mi??
:))
eksik olmayın
black_sky
Den(iz)
:))
Siyah kuğu :))
Okuduğunu hatırlayan insanları seviyorum. Bu kendimi tekrar etmem gerektiğinin bir itici gücü. Siyah kuğu bambaşka bir düzlemde psikanilitik bir yoklama.
Mavi sakal her zaman, her kadının en az bir kez hayatından geçmiş olan kişi. Herkes o sakalın masmavi olduğunu söylese de ''aslında o kadar da mavi değil yaaa'' dediğimiz ve sonunda ışığımızı söndüren katil mavi sakal o.
Kitabı ısrarla tavsiye ederim her ikinize de. :))
https://www.kitapyurdu.com/kitap/kurtlarla-kosan-kadinlar--vahsi-kadin-arketipine-dair-mit-ve-oykuler/55525.html
Yinsani
ctrl s.......yani kaydet...4.yazıda anlatılanlar ile burayı karşılaştırırsınız daha sonra efendim.
kusur hata veya anlaşılmayan yer varsa ekstra araştımanız lazım...:)
biyoloji dersini hiç sevmezdim bir öğretmenimiz geldi lise 3 de...össde 12 sorudan / 8,75 netim çıktı.. 3 yanlış 1 doğruyu götürdüğü zamanlardı..
herkes atar tutar ama anlatmaya gelince anlatmaz...:))
korkulacak kadar ne yazdım ya hu... insan kendini aynada seyretse de göremez göz karşıdan olmayınca derler..
saygı ve huzur ve heceye devam... "gözlerin" 11li olacaktı yanlış hatırlamıyorsam:))
Meyzem
Hepte 100 alırdım
Aruz veznini şiirlerde en güzel ben bulurdum
Ama yillar gecti..:))
Bilgi anlamında hicbirsey kalmamış
İş güç hayat telaşı
Ben öylesine takiliyordum bu sitede
Sonradan meraklandım hece siirine
Cok çalışmam.lazim çok
Ara sıra okuyorum sizin notlarınızı
Cok faydalı bilgiler teşekkür ederim
Yinsani
güzel vatanın her ilinden usta üstad...
"hece" bir sevdadır... aynı zamanda bilmece bulmaca gibi eğlencelidir efendim..
eğlenemiyorsak/salar ardı gelmez... eğlenceyi kaybetmeyin yeter...yani kaybetmeyelim cemi cümle..
ihitmal nesiladaşımblack sky baharın tesiriyle bahar hecesi yazar..:))kulakları çınlasın..
saygılar hürmetler..
black_sky
Şunu belirtmeden geçmeyeyim anlatımın çokça güzel, emek var yahu her şeyden önce...eline koluna ve ruhuna sağlık en önemlisi.
Sağlıcakla
Meyzem
Serbest en güzeli
Yaz çık
Hece okuması güzel yazması zor
Vazcaydım yeminle..:))
Yinsani
yani tanrı bile belli bir sürede yaratabilmiş kutsal kabu edilenlerin satır aralarında yazan mana bu..
ee biz tanrı değiliz ki... pat diye yazıverelim, yazılmamış mısra ve kıt'aları...
yani ruh sizde var, ruhu olmayanların şiirleri de ruhsuz.. senin anlattığın değil, benim ne anladığım önemli.. herkesin anladığı yazmak için....:))) nesildaşım ben ne diyorum ya... affola...tereciye tere satıyom ha...
kafa ütüledim sanki..
fatih isminde bir kardeşimiz gelmiş, yeni bu gece olmuş.. hoşgeldin dedim hemen, bir de kıt'a yazdım hoş geldin kıt'ası... belki heceden başlar yazmaya:))
saygı ve huzurla...
Yinsani
vazgeçtim kıt'adan gündüz geceler
dönüyor durmadan canda niceler
anlatabilseydim ben de yazarım:))) (sabit ayak 4. mısra) tak takıştır yapıştır..:))
black_sky
Meyzem
Derdi bulup dermanını da sermek
Ne gerek var ki şairliğini germek
Anlatabilseydim bende yazardım
Hahahhaha gece gece anca bu kadar..:))
Yinsani
benim de başıma geldi yanlış yere cevap yazmak..
senin ilk dörtlük denemesi yaptığın şiirimin altında, sana yazacağım diye ahmet abinin mesajının altına yazdım 2-3 belki de 4 sefer..
benim yazılarımın altına pek öyle yabancı rumuz düşmez:))
saygı ve huzurla..
black_sky
Ama gelir belki bir ilham ki bilir;))
Yinsani
vazgeçtim kıt'adan gündüz geceler
dönüyor durmadan canda niceler
anlatabilseydim bende yazardım:))) dünyevi
Zor is hece yazmak kafiye dermek
Derdi bulup dermanını da sermek
Ne gerek var ki şairliğini germek
Anlatabilseydim bende yazardım / meyzem
karlı dağın dumanı da şiirdir
dumanları dağıtanlar şairdir
ehli olanlara her şey zahirdir
Anlatabilseydim bende yazardım / dünyevi
evet nesildaşım :)) buyurun..
Meyzem
Ne kadar acemice
Germek oraya olmadi.
Gece gece aklıma bisi gelmedi
Sahur cayi yaptim koşun gelinnn
Yinsani
bu arada -de ayrı olacakmışş:))
Zor is hece yazmak kafiye dermek
Derdi bulup dermanına el vermek
hiç yakışık olmaz şairi germek
Anlatabilseydim ben de yazardım / meyzem
Meyzem
Yarın is var çok yoğun bir gün olucak benim icin
İyi geceler..
Hayırlı sahurlar
Yinsani
black_sky
Denediydim ama olmadı bence
Içimdeki sky'a dar geldi hece
Kalemin ucu batmasaydı dile
Anlatabilseydim yazardım bende
Heheh yahu sky nasıl sayılır bilemedim;))
Ama bu hece beni aşıyor belli;;)) içimdeki sky istemiyor sayılmak belli. Yetenek yok hem ...napalim serbest atış devam;))
Kardeşim yedinci kıtaya kadar
Seni Sevdiğim için anca katlandım
Ne yalan söyleyim Öyle vallahi
Aşık Veysel’in şiirlerini okursan
Yağ gibi akıyor
Zorlama şiir yazılmaz
Heleki kafiye tutturacağım dersen ruh da olmaz
Bence önce şiiri yaz
Sonradan düzenle
Eğer oluyorsa deme keyfine
Senin bunu eğitim amaçlı yazdığını düşünüyorum
Aksi düşünülemez demi😂😊👏🏼👍🌺Saygılarımla Kardeşim benim
Yinsani
3. kıt'a veya 5.kıt'ayı dedi aşık veysel, şerh ediversin üstadımız:)..
sevgilerimle..:))
MÜSLÜM BAYRAM
Biraz havaya sokayım istedim
Emek güzel
Emeğe Saygılarımla
Esenlikler diliyorum
