Hani biliyorsunuzdur bir güzel sözden bahsederler benim de çok hoşuma gider, kime ait olduğundan emin değilim.

Bir mıh bir nal kurtarır;
Bir nal bir at kurtarır;
Bir at bir er kurtarır;
Bir er bir cenk kurtarır;
Bir cenk bir vatan kurtarır!

Mıh-nal-at… diye devam eden kelimeleri önemli gördüğünüz konularda değiştirerek küçük bir ayrıntının büyük bir felaketi de önleyebileceğini düşünebilir, düşündürttürebilirsiniz?

Şahsen bahis açacağım konu, -de, da ve ki eklerinin yazımıdır.

Milletler arası anlaşmalarda bahsettiğim eklerin yanlış yazımından kaynaklanan sorunlar var mıdır, bilmiyorum. Fazla mı abartıyorum veya evlilik sözleşmelerinde, lisans kabullerinde vb anlamı değiştirip, hak ve hukuk ihlaline girecek şekilde tarafı mağdur edebilir mi -de,da ve -ki eklerimizin yazım hataları?

Bu eklerim doğru yazımı konusunda öncelikli hedefim elbette sitedaşlarım. Görülüyor ki artık eskisi gibi şiir ve yazı altlarındaki yorumlarda eleştiriye veya hata göstermeye çalışmanın o insanın iyiliğini düşündüğünüz değil, onun açığını, kusurunu bularak aleme rezil etmeniz olarak değerlendiriliyor ki, eyvah ki ne eyvah. Böyle kötü bir algı var artık veya kimsenin kimseden akıl almaya veya burnundan kıl aldırmaya niyeti yok. Hemen pata küte, kelimeleri kılıç kalkan durumuna çeviriveriyoruz.

Sen, Atatürkçü bir birey misin? O zaman bu ekleri yanlış yazarak nasıl bir Atatürk hayal ediyorsun? O da mı yanlış yapmıştır birçok konuda.

Ülkemizin yüzde doksan dokuzu Müslümansa; ki bu algı tamamen yanlıştır. İslamiyette liyakat esastır. Hal böyleyse sen bir Müslüman olarak VE bahse konu ekleri yanlış yazarak dinini ve inancını hafife mi alıyorsun. Bir dinsiz veya başka dinli, bu eklerin yazımında hata yapmıyorsa sen nasıl yaparsın? Senin onlardan aşağı kalman caiz mi?

Sen bir dinsiz misin? Birçok konuda peyder pey hataları ve yanlışları ve dahi dinlerinin köklerinde karanlık bulunduğunu düşündüğün ve kendince ispatladığın kesimler bu ekleri dört dörtlük doğru yazarken, sen daha akli ve vicdani ve irfani olduğunu düşünürken, nasıl olur da, bu eklerin yazımında hata yaparsın. Tüm ilim irfan ehli mi tükürsün yüzüne.

Komşunun oğlu/kızı okumuş, -de-da ve -ki eklerinin doğru yazımını öğrenmiş, bizim oğlana/kıza bak, adam/kadın olmaz mı desin, atan seni akrabalarına çekiştirirken. Atanı ananı üzmeye hakkın var mı?
Gibi gibi…

Yine de birileri için doğru ve yanlış ayrımı yapamazsın, yapılmaz zaten benimki de göle yoğurt çalmak hesabı işte, yaptığın işe, yazdığın şiire, yazıya saygı duyuyorsan gerisi önemli değil değil mi?

Elbette bunun gibi devamlı hata yapılan yazımlar da var.

Veya: Bağlaçtır, bitişik yazılır
Ya da: Bağlaçtır, ayrı yazılır.

Başlıyorum bir şiiri okumaya, üçüncü mısrada ekler yanlış yazılmış, selamlar gönderiyor ve sayfayı kapatıyorum.

Başlıyorum bir şiiri okumaya, harika gidiyor, güzel şiir, son mısrasında bir ek yanlış yazılmış. Selamlar gönderiyorum, duruma göre ya mesaj atıyorum ya da sayfayı kapatıyorum.

Veya iki hecedir, ve - ya olarak ayrı da yazabilirsin çünkü sen bir yazarsın, şairsin. Lakin şiiri öyle bir yazarsın ki, o iki kelimeyi bitiştirdiklerinde şiir ölür gibi bir mısra yazarsın, ha işte o zaman sen üstadı kamili olursun işin. Yoksa devamlı bitişik yazacaksın, yazmalısın çünkü doğrusu bitişik yazmandır.

Şahsen ben bu eklerin doğru yazımı konusunda epey zahmet çektim. İşkence gibi gelirdi, bir mısrada -de, da ve -ki eki kullanmak bana. İstisnalar kaideyi bozmaz babında yüzde 97-98’lik bir başarı yakaladım kendi adıma. Yaptığım hatalar ekseri dikkatsizlikten meydana geliyor. Elbette ben de bu işin profesörü, liyakat sahibi değilim.

Eee o kadar laf ettin, bir de nasıl ayrı, nasıl bitişik yazacağımızı anlatsaydın.

De-da eki geçiyorsa bir şiirde, hemen DAHİ olarak oku, okuyabiliyorsan ve anlamı bozMUYORSA ayır gitsin.

Şöyle ki; Bu vatan toprağın kara bağrın(DA) DAHİ. Olmadı değil mi, bitiştir hemen.. Bulunma halini işaret ediyor.

“Bu vatan toprağın kara bağrında.”

Örnek;

Bu millet bana öyle bir zulmetti ki, artık, millet de (dahi) vatan da(dahi) umurumda değil.

Dahi olarak okuduk ve anlam bozulmadı ayır hemen -de ve da’yı, demek ki bağlaç onlar.

Örnek;

Ben insanda öncelikle samimiyet ve dürüstlük ararım, dinide milletide önemli değil.

Ben insan DAHİ öncelikle samimiyet ve dürüstlük ararım, dini DAHİ, milleti DAHİ umurumda değil,

İnsandan sonra DAHİ olarak okunmuyor, anlam bozuluyor, bitiştir demek ki ek o. Bulunma hali olan -de, da o.

Dini ve milletinden sonra DAHİ olarak okuyabiliyorsun, ayır gitsin -de ve da’yı bağlaç onlar.

Örneğin doğru yazımı: Ben insanda öncelikle samimiyet ve dürüstlük ararım, dini de milleti de önemli değil.

Ki eki için fazla kelam etmeyeyim, SAHİPLİK içeriyorsa, BİTİŞTİR.

Yani; bendeki, sendeki, ondaki, içindeki, dışındaki, alnındaki, kitabındaki…

Sahiplik içermiyorsa ayır gitsin. Öyle ki, Böyle ki, Şöyle ki, İhtimal ki,

Ki kaldı ki, artık bir çok yazım hatasını kullandığımız yazım programları gösteriyor. Telefondan yazıyorsan yazma, sabret, at bilgisayara bir bakıver.

Ek yazımları konusunda teferruatı internette bulabilirsin, özel derse gerek yok, okula gitmene gerek yok, öğretmene gerek yok. Çünkü sosyal paylaşım, herkes doğru bilgisini iyi niyetle paylaşırsa bilgiye para vermeyiz bu ekonomik krizde..

Dün aradı bir ahbap, kardeşim, efendim abi, kombiyi çalıştıramadık, ocağa gaz geliyor, yanıyor ama petekler ısınmıyor, kombi yanmıyor. Şu hata kodunu veriyor. Gazı, vanaları açık, şu düzgün bu düzgün amma çalışmıyor..

Hemen yaz abi duck duck go’ya, o ne kardeşim, abi yaz google...

Şu markalı kombide şu kodlu hatanın çözümü?? Niye servise para veresin?? En son çare o.

Hadi her şeyi geçtim, hece şairleri bu konuda hata yapmamalı, çünkü hece sayıyoruz, anlamı; harf ve kelimelerdeki tüm fizik kurallarını allem güllem edip kelime içine hece sayısına dikkat ederek koymaya çalışıyoruz.. Sonuçta bunlar bir hece. Hece demişken, yabancı kelimeleri hece şiirinde kullanırken de okuyuşuna göre alıyoruz, sesli harf sayısına göre değil değil mi?



Esen kalınız efendim.

Saygı ve muhabbetlerimle..:)

(Eğer varsa bu yazıda bile ek yazım yanlışlarım, ne diyebilirim ki?
TENCERE TAVA BU DAVAR DA BİR BAŞKA HAVADA.)