İnsan ‘kutsal’ mıdır?

• 2 Aralık 2019 Pazartesi 20:17:01

Allah’ın insanın fizik varlığını dünyadan (toprak ve sudan) yaratıp kendi ruhundan ona üflemesi ve bilinçli bir varlık olarak canlandırması, Meleklere insana secde etmelerini emretmesi, akıl ve ilim verip insanı yeryüzüne halife yapması, insana kutsal (mukaddes) varlık özelliği kazandırmıştır, denilebilir.

Kuran’da birçok ayette, “En güzel isimler Allah’ındır; o halde O’na bu güzel isimlerle dua edin…” buyrulmaktadır. Allah’ın güzel isimlerinin (esmâ-i hüsnâ) gözüktüğü mükemmel varlığın insan olması insan kutsiyetine bir başka delildir. Eğer insan ‘kutsal varlık’ olmasaydı, Yaratıcı, onunla muhatap olmaz, insandan peygamber göndermez ve insanı kendine halife ve kul kılmazdı.

Hilkatin şerefli varlığı olması nedeniyle Allah’ı ‘takdis’ makamı da insan kılınmıştır. Bu özelliği yine insanın ‘kutsiyetine’ kuvvetli bir işarettir. İnsan, Allah’ı, şanına yakışmayan sözle anamaz; bu takdirde o insan Allah’a layık bir kul değildir; kutsallığına erişememiş ya da onu kaybetmiştir.

Kişi, kendini Allah’ın kulu bilip, O’nu şirkten, ayıp ve eksikten uzak gördüğünde, Hakk’ı takdis etmiştir. Bu, aynı zamanda, kişinin manevi yükselişi anlamına gelir. Hakk’ı söz ve eylemle takdis edebilen insan ruhu, olgunluğa erer ve manevi kutsallığa ulaşır.

Kişi başka ne yapınca manevi kişiliği kutsallığa erer? Bu sorunun cevabını Rabbimiz Kuran’da vermiştir. Kişi; Allah’ın sevdiği özelliklerden olan; müttakî (Allah’tan korkan); muhsin (iyiliksever); tövbekâr (pişmanlık duyan); tahir (temiz olan); sabırlı; muksit (adil davranan); mütevekkil (Allah’a güvenen); Allah yolunda mücadeleci, Allah’ı ve peygamberi seven bir kimse ise, manen kutsal varlık mertebesini elde eder.

Kişi ne yapınca manevi kişiliği kutsallığını kaybeder? Bu sorunun cevabını da Rabbimiz, yine Kuran’da açıklamıştır; kişi: Allah’ın sevmediği özelliklerden olan; mu’tedinlik (haddi aşmak); fesatçılık; keffârlık (küfürde ve günahta ısrar etmek); zalimlik; hainlik; muhtâl-fehurluk (kibirlilik); havvan-esimâlık (günahkârlık); sû (kötü sözlülük); müsriflik (israfçılık); müstekbirlik (büyüklük taslamak) ve ferihilik (şımarıklık.) sıfatlarıyla bulaşık olduğunda, bu çirkin sıfatlar, manevi kişiliği çökertir ve insanın kutsal mahiyetini ortadan kaldırır.

Bir hadiste, ‘Allahü Teâlâ’nın ahlakıyla ahlaklanın’ yahut ‘Allahü Teâlâ’nın ahlakıyla huylanınız’ buyruluyor. Bu hadis bize insandaki kutsal yapıyı korumanın reçetesi olarak ifade edilmiştir. Hazreti Muhammed (sav) Efendimizin kişiliği ‘kutsaldı.’ Bu kişiliğin kaynağını, bir soru üzerine, eşi Hazreti Aişe validemiz şöyle açıkladı: “Siz Kuran okumuyor musunuz? Allah Resulünün ahlakı; Kuran’dı.”

Allah resulünün sünnetine uymak ve bir kısmını yukarıya aldığımız Kutsal Kuran ilkelerini içselleştirmek, kişiyi ilahi ahlak dairesine yükseltip kutsal insan mahiyetine eriştirecektir. (M.Talât Uzunyaylalı)