Tatilin kültürel istikameti; Mardin! / Mardin'in önde gelen isimleri ile röportajlar gerçekleştirdik.

• 24 Ağustos 2019 Cumartesi 17:54:49

Bu Hafta: Plaka numarası “47” olan, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan, Mezapotamya bölgesinin stratejik konumu ile yüz yıllardır önemli bir yerleşim mekezi; geçmişten günümüze bir çok inancın ve kültürün izlerini taşıyan Mardin ilimizi konu aldık.
*
Mardin,12.000 yıllık tarihi ile tam bir açık hava müzesidir. Taş işçiliğinin en önemli sanatsal eserleri Mardin Mimarisinin ürünüdür. Aynı zamanda Kapadokya bölgesinde bulunan bir çok eserde Mardin Mimarlarının elinden çıkmıştır. Zengin mutfağıyla da ünlü olan Mardin’in Deyrulzafaran manastırı, Ulu Camisi, Müzesi ve doğal güzelliği ile meşhur Beyaz Su’yu başlıca önemli turizm merkezleridir. Ve önceki uygarlıkların izleri silinmeden, birlikte ortak paydada buluşulup yaşanan, medeniyetler kentidir, Mardin. Ayrıca Mustafa Kemal Atatürk içinde Mardin’in önemi büyüktür. Ulu Önder, Mardin için "Paşa olduğum diyar" demiş; General olduğunun müjdesini burada almıştır.
***
Mardin’i iyi tanıdığına inandığım Sayın Kadir KURTAY’dan kısa bir Mardin tanıtımını istedim:
"İsmini Çinlilerin üretip kullandıkları, ihracata konu ettikleri ve dünyada ilgi uyandıran ipekten alan tarihi İpek Yolu, yüz yıllar boyunca Doğu Dünyası ile Orta Asya, Güney Asya, Batı Asya Kuzey Afrika ve Akdeniz üzerinden Avrupa’nın Atlantik kıyılarına uzanan geniş coğrafyada kültür, medeniyet, barış ve refah yolu olma işlevini yerine getirmiştir. Mardin’in bu ticaret yolunun üzerinde bulunması mal, bilgi, teknoloji ve kültürel değerlerin etkileşmesini sağlamış; Avrupa’dan yola çıkanlar Yahudiliği, Hıristiyanlığı, Müslümanlığı, Şamanizm’i, Zerdüştlüğü, kısacası tüm inançların izini sürebilir. Dinlerin ve dillerin şehri Mardin denmesinin nedeni buradan gelmektedir" (Sosyolog Kadir KURTAY)
Bizlere hazırladığı kısa Mardin tanıtımı için Sayın KURTAY’a Sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz.
***
Baba diyarı ve dünyanın hoşgörü kenti Midyat’a yer vermeden geçmek olamaz:
Midyat, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en gelişmiş ilçelerinden biri ve “Mardin’in parlayan yıldızı” denilen dinler ile dillerin birleşme noktasıdır. Midyat’ta metropolit ile müftü, Hristiyan ile Müslüman birlikte yaşar. Türkiye’nin ilk kadın belediye başkanı olarak tanınan Zekiye Midyat: 1957 yıllarında ülkemizde insanlar yeni yeni kadınlara değer veriyorken, Midyat halkı 1950’lerde Zekiye Midyat’ı belediye başkanı olarak seçmiş. Dolayısıyla geçmişte de Midyat halkının hoşgörülü ve modern topluma uygun hareket ettiklerinin göstergesidir: Demek ki Midyat’ın kökleşmiş bir tarihinin olduğunun ispatıdır. Aynı zamanda taş ile gümüş işlemeciliğinin önemli sanatsal eserlerin yapıldığı, doğa harikası olan; dünyaya barış dağıtan beyaz güvercinlerin kentidir, Midyat.
***
Mardin’in Müze Müdürü Sayın Nihat ERDOĞAN ile yaptığımız röportaj:

-Sayın Müdürüm biliyoruz-ki, yararlı projeleriniz ile ülke gündemine oturan başarılı müdürlerimizden birisiniz.
Peki, bizlere Mardin’i tanıtın dersek neler söylersiniz?
Örneğin; faaliyetlerinizi, Mardin’in turistik yerlerini, kültürel özelliklerini ve yöresel yemekleri gibi Mardin ilimizin bir kaç özelliğini bizler ile paylaşmanızı arz ederiz.

Öncelikle ilginiz ve sorularınız için çok teşekkür ederim…
Mardin; tarihi dokusu ve taşın dile geldiği geleneksel mimari yapısıyla benzersiz bir şehir olmanın yanı sıra kültürel çeşitliğin ve bir arada yaşama kültürünün de en önemli sembol şehirleri arasındadır. Kültür varlıkları, somut ve somut olmayan kültürel mirasıyla adeta bir açıkhava müzesi olan şehrimizde, müzecilik faaliyetleri de bu çeşitliliği ve renkliliği yansıtma sorumluluğunu taşımakta ve Mardin Müzesi Müdürlüğü’nün faaliyetleri de bu misyon ve vizyonla şekillenmektedir.
Mardin Müzesi yaşayan bir müze olarak yıl boyunca, geleneksel hale gelmiş etkinlik ve festivallere ev sahipliği yapmaktadır. Uluslararası Uçurtma Festivali, Bilale Şenliği ve Mardin Masalcılar Buluşması gibi etkinlik ve festivallere kent sakinlerinin yanı sıra kent dışından da çok sayıda konuk katılmakta ve bu etkinlikler aracılığıyla kent turizmine önemli katkılar sunulmaktadır.
Mardin Müzesi’nin somut olmayan kültürel miras çalışmaları kapsamında yürüttüğü ve geleneksel Mardin Yemek Kültürü’nü yaşatma ve tanıtma amacıyla yayına hazırladığı “Mardin ve Yemek Kültürü” kitabında, Mardin’in geleneksel yemekleri ve somut olmayan kültürel miras taşıyıcılarının yemek tarifleri kayıt altına alınmıştır. Dünya mutfağının tarihsel süreçteki temeli kabul edilen Mezopotamya mutfağının bir parçası olan Mardin mutfağının çeşitliliği ise Mardin’de yaşayan kültürel çeşitliliğin ve zenginliğin önemli bir yansımasıdır. Allüciyeden döboya, firkiyeden hamise, incasiyyeden kaburga dolmasına, kibeden kaliyyeye, meftuneden pekmezli kuzu inciğe, selcemiyeden ihbeyz lahmeye, ikbebetten mumbara, ıroktan sembuseğe uzanan geleneksel yelpazeyi yaşatmak ve unutulmamasını sağlamaksa yine müze müdürlüğümüzün faaliyetleri arasında yer almaktadır. Mardin’in somut olmayan kültürel mirasları arasında yer alan yemek kültürü ve müzik kültürünün belgelenmesi, tanıtılması ve uygulamalar yaparak yaşatılması amacıyla kurulan Leyli Muse Gastronomi Mutfak Sanatı ve Atölyeleri / Leyli Muse Mutfak, Mardin Müzesi Müdürlüğü, Artuklu Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü, kadın STK’ları ve özel teşebbüs işbirliği ile tarihi Mardin’in geleneksel mimari dokusunda ve yemek kokuları arasında yüzlerce yıllık bir yolculuğa davet niteliğindedir.
Sorularınız bağlamında başladığımız bu girizgâhın ardından genel olarak faaliyetlerimizden ve birimlerimizden bahsedecek olursak, Mardin Müzesi “Tarihi eserlerin korunduğu ve sergilendiği yer” kimliğini aşarak farklı kültürlerden insanların bir araya geldiği, topluma hizmet veren bilim ve eğitim merkezi olarak ziyaretçilerinin öğrenme süreçlerine etki eden, sosyalleşmelerini sağlayan, içinde bulunduğu kültürü ve farklı kültürleri derinlemesine tanıtan programlar ile Mardin’de müzecilik ve müze eğitimi çalışmalarını uzun yıllardır yürütmektedir.
Mardin Müzesi’nin stratejisi sadece ziyaretçiyi müze binasına çekmek değil müzenin toplumun yaşamına girmesi, toplumun, bireylerin yaşamında değişim yaratmasıdır. Yaptığı etkinliklerle toplumun farklı yaş ve kesimini müzeye yaklaştırmakta; bireyler ile müze arasında iletişim kurarken bir yandan da somut ve somut olmayan kültürel mirasın korunmasına yönelik yapılan etkinlikler ile farkındalık yaratmaktadır. Bireyi, aileyi, okulu, toplumu etkinlik kapsamına alan Mardin Müzesi, çocuğa, yaşlıya, engelliye, yoksula eğitim veren; bireyin gelişmesine, toplumun kalkınmasına katkıda bulunan, gerçek bir eğitim/öğrenme ve iletişim kurumudur. Müze topluma hizmet bakış açısıyla faaliyetlerini planlayarak ve müzenin sınırlarının ve kapsamının kentlilerle birlikte belirlenmesi gerektiğine inanarak “Müzeler Yaşamları Değiştirebilir!” sloganı ile halkın yaşantılarını değiştirmek için bilgilendirerek, danışarak, birlikte karar vererek, birlikte hareket ederek, bağımsız girişimleri destekleyerek Mardin’de varlığını sürdürmektedir.
Mardin Müzesi Müdürlüğü tarafından yürütülen ve bir kısmı halen sürmekte arkeolojik kazı çalışmaları ile (Ilısu Barajı Kurtarma Kazısı, Dara Antik Kenti Çevre Düzenlemesi ve Restorasyonu, Mor Yakup Kilisesi ve Vaftizhanesi Kazısı ve Restorasyonu, Hırbe Halele Kazısı, Mardin Kalesi Kazısı, Sürekli Definesi Kazısı, Cizre İç Kale Kazısı, Girnavaz Höyüğü Kazısı, Çelbira Kazısı, Kerküşti Kazısı, Mor Sovo Kilisesi Kazısı, Mor Loozor Kazısı, Aktaş Mevkii Kazısı) bölge arkeolojisi, tarihi, antopolojisi ve kültür varlıklarına dair önemli bilgiler ve buluntular açığa çıkarılmıştır.
Mardin Müzesi, Tarihi Mardin kentinin meydanında yer almakta olup iki ayrı binada hizmet vermektedir. Müze binası, 1895 yılında Antakya Patriği İgnatios Behnam Banni tarafından “Süryani Katolik Patrikhanesi” olarak yaptırılmıştır. Binanın doğu kısmında Meryem Ana Kilisesi yer almaktadır. Binayı Süryani Katolik Vakfı’ndan satın alan Kültür Bakanlığı, restore ederek 2000 yılında “Mardin Müzesi” olarak hizmete açmıştır. Bina, güneye (ovaya) bakan U planlı ve üç katlı yapısı ile geleneksel “Mardin Evi” mimarisinin tüm karakteristik özelliklerini barındırmaktadır.
Müze’nin giriş katındaki avluda Assurlar’dan Bizans’a, Artuklular’dan Osmanlı dönemine kadar Mezopotamya uygarlıklarına ait taş ve seramik eserler açık alan teşhirinde sergilenmektedir. Bu katta seramik atölyesi, müze mağazası, kafeterya ve çağdaş müzecilik anlayışı doğrultusunda oluşturulmuş Arkeopark ve Müze Eğitim Salonu yer almaktadır. Müze ziyaretçileri eğitim salonunda, sikke basma, kök boya baskı, ebru, seramik yapımı gibi birçok atölye çalışmalarına katılabilmektedir. Müze binasının güneyindeki avluda Arkeopark ve 500 kişilik amfitiyatro bulunmakta olup Arkeopark’ta çocuklar için Müze eğitimleri ve halk için çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.

Müze binasının birinci katında Roma ve Akkoyunlu dönemlerine ait mozaikler ve taş eserlerin bulunduğu açık teşhir alanı, sinema ve seminer salonu, eser depoları, bölgede yürütülen arkeolojik kazı çalışmalarından çıkan eserlerin sergilendiği Arkeolojik Kazılar Teşhir Salonu bulunmaktadır.

Müze’nin ikinci katında dört adet kapalı teşhir salonu bulunmaktadır. Bu kattaki teşhirde tematik sergileme yapılmış olup, salonlarda İnanç, Ticaret ve Üretim, Sikke, Yaşam (Savunma, Beslenme, Süslenme) temalarına yönelik eserler sergilenmektedir. Bu temalar Paleolitik dönemden günümüze kadar bölgede yaşamış tüm uygarlıklara ait eserleri kapsamaktadır.

Müze İdari binası müze binasının kuzeybatısında yer almaktadır. 19. yüzyıl geleneksel “Mardin evi” mimari özelliklerine sahip tescilli bir yapıdır. Güneye bakan, iki katlı L planlı, avlulu bir plana sahip yapı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Mardin Valiliği tarafından restore edilerek 2012 yılında hizmete açılmış ve bir asma köprü ile müze binasına bağlanmıştır.

Müze İdari binasında İhtisas Kütüphanesi, Sanat Galerisi, Konferans Salonu, Geleneksel El Sanatları Atölyesi, Fotoğrafhane, Uzman odaları, Arşiv, Mescit ve Müdüriyet birimleri bulunmaktadır.

Müze İhtisas Kütüphanesi 2010 yılında kurulmuş olup, koleksiyonundaki 8 bin kitap ve dijital yayın arşivi ile birlikte 20 bine yakın kaynağı olan kütüphanede; Arkeoloji, Tarih, Sanat Tarihi, Mimarlık, Felsefe, Mitoloji ve diğer birçok konuda çalışma yapacak araştırmacı ve öğrencilere yönelik donanımlı bir hizmet sunmaktadır. Bölgenin ihtisasa yönelik kaynak bulunduran en büyük kütüphanesi konumundadır.

Müze Sanat Galerisi, yılda yirminin üzerinde geçici sergiye ev sahipliği yapmaktadır. Bu alan çok amaçlı salon olarak kullanılmakta ve 150 kişilik konferans ve performans alanı olarak da hizmet vermektedir. Ayrıca, idari binada 50 kişilik bir konferans salonu da bulunmaktadır.

Müze’nin Restorasyon, Konservasyon ve Analiz Laboratuvarları Müze binasının batısındaki mekânlar üzerinde kurulmuş olup 250 m2 alana sahiptir. Laboratuvarda gümüş, bakır, tunç, demir ve bronz gibi metal eserlerle birlikte seramik, taş, cam, mozaik, ahşap, kağıt, deri, tekstil gibi organik ve inorganik tüm taşınabilir kültür varlıklarının restorasyon ve konservasyon işlemleri yapılabilmektedir. Müze koleksiyonunda bulunan yaklaşık 40 bin eserin restorasyon ve konservasyon işlemlerinin tamamlandığı laboratuvarda, her geçen gün ilerleyen bilimsel çalışmalar, teknolojik donanım ve yeni sistemler takip edilerek çalışmalar sürdürülmektedir. Türkiye’de müze bünyesinde kurulan ilk ve tek Analiz Laboratuvarı olan Mardin Müzesi Analiz Laboratuvarı’nda taş, sıva, harç, toprak, seramik gibi malzemeler hassasiyetle analiz edilmekte ve restorasyonda kullanılacak yöntem ve malzemeler belirlenerek çözüm önerileri rapor halinde sunulmaktadır.

Mardin Müzesi’nin 43 binin üzerindeki eseri modern müzecilik anlayışına uygun koruma koşullarına göre düzenlenen modern müze depolarında muhafaza edilmektedir. Sikkeler, özel tasarım sikke tablaları ve tablaların yerleştirildiği sikke dolaplarında korunmaktadır.
Mardin, kent olarak yaklaşık 1200 m yükseklikte bir plato üzerinde yer almakta olup Mezopotamya Ovası’na tamamen hâkim bir konumdadır. Şehir, kalenin bulunduğu kalkerli yapıdaki platonun güney eteklerine kuruludur. Antik dönemde kullanılan ticaret yollarının kuzeyinde, bu yolların kontrol edilebileceği bir konumda olan Mardin’in adı, ilk defa 4. yüzyıl Roma tarihçi ve coğrafyacısı Ammianus Marcellinus’ta Maride şeklinde geçmektedir. Amid’den yani Diyarbakır’dan Nusaybin’e giden yol güzergâhı üzerinde bulunan yerleşmenin “Maride Kalesi” adıyla anılan kalenin önemine dikkat çekmektedir. Bu tarihten önce Mardin adının güvenilir bir etimolojisi karşımıza çıkmamıştır. Sonraki dönem Süryanice kaynaklarda ise Merdo ve Merdin şeklinde geçen Mardin ismi, kelime olarak “Tek Kale” anlamına gelmektedir. MÖ 2. bin başlarına ait Eski Babil diliyle yazılmış Suriye kökenli belgelerde “Mardaman” adı karşımıza çıkmaktadır.
MÖ 2. binden MÖ 7. yüzyıllın sonlarına kadar Assur etkisinde kalan bölge, 612’de Assur İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla Med İmparatorluğu’na, 6. yüzyılın ortalarında ise tüm Anadolu’yla birlikte Pers İmparatorluğu’na bağlanır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Perslerin eline geçmesiyle Aramice bu bölgenin resmi dili olmuş, bu durum Arami kültürünün yörede güç kazanmasını sağlamıştır. MÖ 333’te Makedonya Kralı İskender’in eline geçen Mardin, MS 250’de Roma İmparatorluğuna bağlanmıştır. Bu dönemden sonra Mardin’in kültürel gelişmesini sağlayan en önemli olay Hristiyanlığın yayılışıdır. MS 7. yüzyıla kadar Doğu Roma ve Sasaniler arasında sürekli el değiştiren bölge, 7. yüzyılda başlayan Arap akınlarının başlamasıyla İslamiyet’in yayılım alanı olmuştur. 12. yüzyıl başlarında Büyük Selçuklu ve Artukoğlu Beyliği hâkimiyetiyle Türkmenler yörede etkin hale gelmişlerdir. Bu dönemi Karakoyun, Akkoyun ve Safevi egemenliği izlemiş, Yavuz Sultan Selim zamanında, 1517 Çaldıran Savaşı’yla Mardin ve yöresi Osmanlı Devleti’ne bağlanmıştır.
Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan Mardin’de bugün birçok han ve kervansaray, cami, türbe, kilise, manastır gibi dini ve sanatsal açıdan değer taşıyan eserler, yörenin kültürel zenginliğini arttırmaktadır. Son yıllarda sadece ülkemizin değil tüm dünyanın ilgisini çekmeye başlayan Mardin, SİT alanı olarak belirlenmiş ve tarihi-kültürel yapısı ile UNESCO “Dünya Mirası Listesi”ne girmeye aday olmuş bir kenttir.
Mardin Kalesi, Dara Antik Kenti, Mardin Ulu Cami, Latifiye Cami, Şehidiye Cami, Kırklar Kilisesi, Meryem Ana Kilisesi, Deyrulzafaran Manastırı, Zinciriye Medresesi, Kasimiye Medresi ve adını burada saymadığımız onlarca tarihi yapısıyla bölge turizminde önemli bir yere sahip olan Mardin’de yerli ve yabancı turist sayısı her geçen gün artmakta ve müzemiz faaliyetleriyle, kentimizin turizm destinasyonuna önemli katkılar sunmakta ve nitelikli hale getirmektedir. Dinlerin ve dillerin şehri Mardin’e gelen herkesi müze ziyaretçimiz olarak görmekten büyük kıvanç duyar, şehrimizin kültür varlıklarını, somut ve somut olmayan kültürel mirasını, binlerce yıllık bir arada yaşama kültürünü, kültürel çeşitliliğini ve zenginliğini yerinde görmeye davet ederiz.
*
Bizler ile paylaşmış olduğu bu detaylı bilgilerden dolayı, Mardin’in Müze Müdürü Sayın Nihat ERDOĞAN’A sonsuz teşekkürlerimizi sunarız.
***
Mardin İl Kültür Turizm Müdürü Sayın Alaaddin AYDIN’nın bizlere ile paylaştığı Mardin tanıtımı:

-Sayın Müdürüm, bizlere Mardin’i tanıtır mısınız?
Mardin ili tarihsel süreç içinde Babiller, Asurlular, Hititler, Urartular, Persler, Selçuklular, Emeviler, Abbasiler, Anadolu Selçukluları, Artukoğulları ve Osmanlı İmparatorluğu Dönemlerinden beri bir yerleşim merkezi niteliğinde olması nedeniyle oldukça renkli bir kültürel yapıya sahiptir. Yine aynı nedenle il oldukça fazla tarihi kalıntılarla bezenmiştir. Güneydoğu illerinin en eski şehri ve bir dinin doğuşu ve yayılış merkezi niteliğindeki Mardin ili turizm kaynakları ve doğal güzellikler açısından zengindir.
İldeki önemli tarihi yapıtlar: Mardin Kalesi, Rabbat Kalesi, Dermetinen Kalesi, Zarzavan Kalesi, Savur Kalesi, Hafevantay Kalesi, Marin Kalesi, Aznavur Kalesi, Dara Kalesi, Kız Kalesi, Dara Harabeleri, Gırnavaz Harabeleri, Merdis Marin Harabeleri, çok sayıda tarihi medrese, hanlar, tarihi nitelikteki camiler, türbeler ve kiliselerdir.

BAŞLICA TARİHİ YAPILAR

* Deyrulzafaran Manastırı: Mardin’in 5 km. dışında olup, büyük bir yapıttır. Süryanilerin tarihi ve dini değerleri arasından bu güne kadar ayakta kalan en önemli yapıtlardan biridir.
 * Mor Mihayel Kilisesi: 185 yılında inşaa edilmiştir. M.Ö’ye ait bölümleri mevcuttur. Mardin Merkez Yeniyol Caddesinin alt tarafındadır.
 * Mardin Kalesi: Mardin’in simgesi durumundadır.
* Sabancı Kent Müzesi: Mardin merkezde yer alan ve eski askeri kışla ve vergi dairesi olarak kullanılan yapı Sabancı ailesi tarafından restore edilerek kent müzesine çevrilmiştir.
 * Ulu Camii: Mardin merkezdeki camilerin en eskisidir. Artuklular zamanında inşa edilmiştir (1176).
 * Latifiye Camii: Mardin merkezde yer alan yapı, 1314 te Artukoğullarından Melik Salih ve Melik Muzafferin devlet adamlarından olan Abdullatif Bin Abdullah tarafından yaptırılmıştır.
 * Şehidiye Camii Ve Medresesi: Mardin merkezde yer alan yapı 1214 tarihinde Melik Mansur Nasreddin Artuk Aslan tarafından yaptırılmıştır. Minare 1916 yılında Ermeni mimar Lole tarafında inşa edilmiştir. 
* Melik Mahmut Camii: Savur Kapı Mahallesindedir. Artuklu Sultanı Melik Mahmut burada defnedildiğinden bu adı almıştır.
* Hızır Camii: Mardin Kalesinde bulunmaktadır. Necmeddin İlgazi tarafından yapıldığı söylenmektedir.
 * Şeyh Çabuk Camii: Mardin merkezde bulunan yapının, 1170 yılında İslam hakimiyeti döneminde Mor Yusuf Kilisesi iken camiiye dönüştürüldüğü söylenmektedir.
* Kasımiye Medresesi: Mardin merkezde bulunan en önemli eserlerden birisidir. Artuklu döneminde başlayıp Akkoyunlu döneminde bitmiştir (1469). Yapının El-Cezeri Bilim Müzesi olarak kullanılmasına yönelik çalışmalar sürmektedir.
 * Zinciriye Medresesi: 1385 yılında melik Necmeddin İsa Bin Muzaffer Davut Bin El Melik Salih tarafından yaptırılmıştır. Mardin merkezde yer alan medresenin yüksekte kurulmasının amacı rasathane olarakta kullanılmasıdır.
* Sitti Radiye (Hatuniye) Medresesi: Mardin merkez Gül Mahallesi’nde bulunan medrese 1177 yılında Kutbettin İlgazi’nin annesi Sıtti Radiye tarafından inşa ettirilmiştir.
 * Tekke Camii Ve Şeyh Bekar Odaları: 1445 yılında Kasım Padişahın yeğeni İbrahim Tekye tarafından inşa ettirilen yapı Mardin merkez Gül Mahallesi’nde bulunmaktadır.
 * Cihangir Bey Zaviyesi: Kasımiye Medresesi’nin yanında bulunmaktadır.

EL SANATLARI

Eski çağlardan beri Gümüşçülük (Telkari),Taş İşlemeciliği, Demircilik, Bakırcılık, Kalaycılık, Kuyumculuk, İğne Oyası, Midyat El Nakışı, Tohum İğnesi, Yorgancılık, Oyacılık, Boyacılık (Sibbeğ), Dericilik (Dabbağ), Sabunculuk,  Dokumacılık, Şal ü Şapik (özel bir kumaş dokumasıdır), Kilimcilik, Halıcılık (Yün ve İpek), Semercilik, Keçecilik, Tahta  Oymacılığı (Kakmacılık), Sedef işlemeciliği, Halburculuk (Gürgen ağacı kullanılırdı), geçmişten günümüze kadar yapılan el sanatlarıdır.

MEVCUT TURİZM TESİSLERİ
Konaklama Tesisleri Durumu
Tesis Türü
Tesis Sayısı
Oda Sayısı
Yatak Sayısı
Turizm İşletme Belgeli
21
1.028
2.075
Belediye Belgeli Otel
14
625
1.396
Kamu Konukevi (belediye belgeli)
9
233
499
TOPLAM
44
1.886
3.970

 
 
 
 Turizm Yatırım Belgeli Tesisler
12
935
1.957
TÜM TOPLAM
56
2.821
5.927

SINIFLARINA GÖRE MEVCUT TURİZM TESİSLERİ (MARDİN)

Konaklama Tesislerinin Sınıf ve Kapasitelerine Göre Durumları

Tesisin Türü ve Sınıfı
Tesis Sayısı
Oda Sayısı
Turizm işletme belgeli 5 Yıldızlı Otel
2
347
Turizm İşletme belgeli 4 Yıldızlı Otel
2
203
Turizm İşletme Belgeli 3 Yıldızlı Otel
5
168
Turizm işletme belgeli 2 Yıldızlı Otel
1
22
Turizm işletme belgeli Özel Konaklama Tesisi
6
142
Turizm işletme Belgeli Butik Otel
2
81
Turizm İşletme Belgeli Apart Otel
2
41
Turizm İşletme belgeli pansiyon
1
8
Turizm Belgeli Oteller Toplam
21
1.012
Belediye Belgeli Otel
29
903
Kamu Konukevi
9
233
Genel Toplam
59
2.148

KONAKLAMA YAPAN TURİST SAYILARI

2017 yılında 215.269’u yerli ve 16.066’sı yabancı olmak üzere toplam 231.335 kişi ilimizdeki otellerde konaklamıştır. 2018 yılında 455.356’ü yerli ve 31.418’i yabancı olmak üzere toplam 486.774 kişi Otellerimizde konaklamıştır. 2019’un İlk 5 ayında 194.847’ı yerli 15.008’si yabancı olmak üzere toplam 209.855 kişi konaklamıştır.

MÜZEDE ENVANTERİ YAPILMIŞ ESER SAYISI
2018 YILI
ESER SAYISI
Arkeolojik Eser Sayısı
9.808
Etnografik Eser Sayısı
1.775
Sikke Sayısı
33.611
Tablet
14
Mühür ve Mühür Baskısı
624
El Yazması Kitap
2
Toplam
45.834

MARDİN İL KÜL. VE TUR. MÜD. TURİZM BİLGİLERİ

a) 2017 Yılı Toplam Konaklayan Kişi Sayısı : 231.335
b) 2017 Yılı toplam Geceleme Sayısı : 360.686
2017 Yılı toplam Konaklayan Kişi Sayısı :231.335
2017 Yılı Kişi başı Ortalama Geceleme Sayısı: 1.56
2018 Yılı toplam Geceleme Sayısı : 486.774
2018 Yılı toplam Konaklayan Kişi Sayısı : 317.382
2018 Yılı Kişi başı Ortalama Geceleme Sayısı: 1.53
2019 Yılı İlk 5 ay Konaklayan Kişi Sayısı :139.135
2019 Yılı İlk 5 ay Geceleme Sayısı :209.855
2019 Yılı İlk 4 ay kişi başı ortalama sayısı :1.50

c) Kütüphane Sayısı İl ve İlçeler toplamda 8 Kütüphane mevcuttur.
Kitap Sayısı : 139.564
Üye Sayısı : 22.327

d) Müzede Bulunan Eser Sayısı : 45.834
Sergilenen Eser Sayısı : 988
Mardin’de Bulunan Tescilli Yapı Sayısı: 1.388

e) Turizm İşletme Belgeli Otel Sayısı : 21
Oda Sayısı : 1.012
Yatak Sayısı : 2.035
Belediye Belgeli Otel ve Pansiyonlar : 29
Oda Sayısı : 903
Yatak Sayısı : 2.029
Kamu Konukevi : 9
Oda Sayısı : 233
Yatak Sayısı : 499
Turizm Yatırım Belgeli Tesis Sayısı : 11
Oda Sayısı : 892
Yatak Sayısı : 1.861
İlimizde Bulunan Genel Tesis Sayısı : 70
Oda Sayısı : 3.040
Yatak Sayısı : 6.424

f) Seyahat Acenta Sayısı : 31

g) Sinema Sayısı : 2

h) Kültür Merkezi Sayısı : 2 (Nusaybin Belediyesi ve YİKOB)

I) 2018 Yılı Film Çekim sayısı : 15

J) İl Müdürlüğü ve Bağlı Birimler Personel Sayısı: 139

Öneriler:

1) Mardin Kalesinin Turizme açılması.
2) Artuklu İlçesinde projelendirilen kütüphane binasının yapının hızlandırılması.
3) Mardin’ de tarihi yapıların çokluğu sebebiyle Kültür ve Tabiat Varlıkları
Kurulunun oluşturulması.
4) Mardin’de çok sayıda vakıf eserinin bulunması nedeniyle Vakıflar Bölge
Müdürlüğünün Mardin’de kurulması.

Mardin’de Bulunan Otellerin Oda ve Yatak Sayısı:

Turizm İşletme Belgeli Otel Sayısı : 21
Oda sayısı : 1.012
Yatak sayısı : 2.035
Belediye belgeli Otel ve Pansiyonlar: 29
Oda sayısı : 903
Yatak Sayısı : 2.029
Kamu Konukevi : 9
Oda Sayısı : 233
Yatak Sayısı : 499
Turizm Yatırım Belgeli Tesis Sayısı : 11
Oda Sayısı : 892
Yatak Sayısı : 1.861
İlimizde Bulunan Genel Tesis sayısı : 70
Oda sayısı : 3.040
Yatak sayısı : 6.424

Tnıtım için Mardin İl Kültür Turizm Müdürü Sayın Alaaddin AYDIN’a sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz.

***

47 Mardin
"Şafak vaktinde kalk, seyranlık olur, dediler,
Seyre dal, akşamları gerdanlığı simgeler;
Gezginler Mardin’de atmoferi tepeden izler;
Herkes temiz havası-doğasından bahseder;
Kent mimarisi ve tarihiyle dikkat çeker;
Ulu Cami, dört büyük mezhebi temsil eder,
Meryem Ana Kilisesi, görülmeye değer.
*
Türkiye’nin ilk Kadın Belediye Başkanı
Tarafından yönetilmiş, eşitliği sever;
Halit ile Gabriel yan yana gümüş işler,
Ezan sesiyle çanı yankılanır beraber,
Tüm dünyaya barış dağıtıyor güvercinler,
Şanlı memleketine akın diyor turistler;
Şaşırırsın elbet, burası Midyat" dediler.
*
Camiler, Kiliseler, kaleleriyle vb. Eserler,
Sıra sıra dizilmiş geçmişe dayalı izler,
Misafirine görsel bir şölen sergiler,
Sultan Şehmus’un kutsallığıyla bilinen yer;
Tüm din ve dillerin topluluk merkezi olan
Mezopotamya’yla kurulmuş medeniyetler,
Dünyanın kadim beyleri Mardin’i seçmişler.

Hande Hamdiye AGİRMAN
Önce Vatan Gazetesi
25.08.2019 Pazar tarihli Önce Vatan Gazetesinin 2. 3. 4. Sayfalarında yayımlanacak