Dünyanın en çok bilinen iki üç şarkısından biri ’’Guantanamera’’, Küba bağımsızlık savaşının sembollerinden tüm Latin Amerika’da ’’yurtseverlik’’ denince akla gelen isimlerden Jose Marti’nin dizeleri, 100 yılı aşkın bir süredir canlılığını, dinamizmini koruyor ve ’’Guantanamera’’ bir isyan şarkısı olarak, kimi zaman da ’’tam yerine oturmuş’’ biçimde yankılanıyor.

Şarkının adı ’’Guantano’lu kıza sesleniş biçiminde çevrilebilir dilimize. Dizeleri ise şöyle:

’’Ben palmiyelerin boy attığı yerden gelen dürüst bir adamım

Ve ölmeden önce kalbimdeki dizeleri saçmak istiyorum.

Benim dizelerim, dağda sığınak arayan yaralı bir geyiktir.

Toprağın yoksullarıyla birlikte kaderimi değiştirmek istiyorum.

Ve sıra dağların çavlanlarını denizden daha çok seviyorum.

Guantanamera...Huajira.

Guantanamera...

Şarkının bu kadar yaygın olarak söylenmesinin, ne anlattığı gerçekte bilinmemesine rağmen dünyanın her köşesinde önem kazanmasının en büyük nedeni, ritminin çok yalın ve herkesin anlayabileceği nitelikte olması. En sıradan insan bile kolayca anlayabilir ve coşku duyabilir. Bir yurtseverin şarkısıdır ’’Guantanamera’’. Guantanamera, Kızılderililerin en eski şehirlerinden ve dünyanın en güzel yerlerinden biri olarak kabul ediliyor. Şarkının nakaratında geçen ’’Huajiro’ ise bölgenin genel adı. Şarkının nakarat bölümünün kesin bir çevirisini yapmak olanaksız. Çünkü isyan motifleriyle yüklü şarkının bu bölümüne, doğaçlama yoluyla her zaman yeni şeyler eklenebiliyor, yeni anlamlar kazandırılabiliyor. Latin Amerika’nın ya da tek tek ülkelerin güncel gerçeklerine göre yorumlanabiliyor ’’Guantanamera’’. Örneğin bir kaç yıl önce sinemalarda oynayan Küba filmi ,’’Guantanamera’’da karşılaştığımız şarkı sözleri büyük oranda Küba’nın bugün yaşadığı sorunları yansıtır biçimdeydi.