Rahmet Kökünden Mübalağa Vezni

• 30 Mayıs 2019 Perşembe 15:16:08

Rahman ve Rahim ismi rahmet kökünden mübalağa vezninde türemiştir.Rahman ismi Rahim isminden daha mübalağadır.Bu konuda ittifak edilen görüşü şöyle özetlenmektedir:Seleften gelen bazı tefsirde İsa (a.s), ’Rahman dünya ve ahirette fazla esirgeyicidir.Rahim ise yalnızca ahirette esirgeyici anlamındadır’.Zira tiremiş olsaydı rahmet edilenin zikriyle birleştirilmezdi.Nitekim ayeti kerimede ’ O mü’minler için Rahim’dir’ buyurulmuştur.

Rahman ve Rahim derken;Rahman tüm yaratıklara Rahim ise mü’minlere merhamet eden anlamındadır. Denilir ki Allah Teala şöyle buyurmuştur:

’Gökleri yeri ve ikisinin arasındakileri altı günde yaratan, sonra da arşa hükmeden Rahman’dır. Bu’nu haberdar olana sor’(Furkan 59)
’O Rahman arşı istila etti.’ (Taha 5).
İstiva kelimesinin Rahman ismiyle zikri, rahmetini bütün yaratıklarına yaygınlaştırmak içindir.
Yine: ’Ve o mü’minler için Rahim olandır’(Ahzab 43) buyurmuştur ki burada Rahim ismini mü’minlere tahsisi etmiştir. Derlere ki, bu da gösteriyor ki Rahman rahmet bakımından daha mübalağadır.Çünkü her iki dünyadatüm mahlukata rahmet eden anlamına gelir. Rahim ise mü’minlere hastır.Lakin me’sur olan duada dünya ve ahiretin Rahmanı ve Rahimi olarak zikredilmiştir.
Allah Teala’nın Rahman ismi yalnız O’na mahsustur ve O’nunla başkası isimlendirilmemiştir.Nitekim Allah Teala şöyle buyuruyor:
’Deki ister Allah deyin, ister Rahman deyin. Hangisini derseniz deyin en güzel isimler O’nun içindir.(İsra 110)
Bazıları derler ki; Rahim Rahman ’dan daha çok mübalağa ifade eder. Çünkü o Rahman lafzını te’kid için gelmiştir. Te’kid eden te’kid edilenden daha kuvvetli olmalıdır.Ona cevap olarak denilir ki, burada te’kid babında değil sıfat babında zikredilmiştir.Binaenaleyn zikredilen husus söz konusu değildir.Şu halde Allah’ın başka hiç bir kimseye verilmeyenismi celalinin önce söylenip ardından Rahman sıfatıyla başkasına isim olarak verilmesini önler. Nitekim Allah Teala şöyle buyurur
’De ki ister Allah deyin, ister Rahman deyin: Hangisini derseniz deyin en güzel isimler O’nun içindir.(İsra 110)
’Andolsun ki, size kendinizden bir peygambargelmiştir ki, sıkıntıya uğramanız kendisine ağır gelir, sizin üzerinize düşkündür, mü’minlere Rauf ve Rahimdir.(Tevbe 128)
Kendinden başkalarını diğer isimlerinden bir kısmı ile tevsif ettiği de variddir. Nitekim şöyle buyurur:
’Biz insanı katışık bir damla sudan yaratmışızdır. Onu deneriz ve . Bu yüzden onu işitici ve görücü yaptık’. (İnsan 2)
Allah,Rahman ,Halik, Razık sıfat barındıran özel olan isimlerdir.
Denilirse ki: Rahman ismi mübalağa bakımında, Rahim’den daha fazla olduğuna göre, sadece Rahman’la yetinip Rahim söylenmezse olmaz mıydı? Aşağı yukarı şu anlamda bir rivayet teşkil edebir: Eğer Rahman lafzıyla Allah ’tan başkası da adlandırılacak olursa, bunun Allah olması vehmini bütünüyle ortadan kaldırmak için Rahim lafzı da getirilmiştir.Çünkü Allah’dan başkası Rahman ve Rahim lafzıyla nitelendirilemez. Şüphesiz ki, en doğruyu ALLAH bilir.
Araplar Rahman lafzını bilmezlerdi. Allah Teala reddiye makamında şöyle buyurmuştur.
De ki ’İster Allah deyin, ister Rahman deyin. Hangisini derseniz deyin en güzel isimler O’nun içindir.
Kureyşli kafirler Hudeybiye Muahedesinin imzalandığı gün Resulullah (s.a) Hz. Ali (r.A) ye Rahman ve Rahim olan Allah’ın adı ile yazmasını buyurunca; müşrikler biz ne Rahman’ı ne de Rahim’i tanırız dediler. Bu olay şöyle nakledilir; Biz Rahman diye bir şey tanımıyoruz, sadece Yamame’nin Rahman’ını tanıyoruz . Allah Teala buna karşılık şöyle buyurdu:
Onlara: Rahman’a secde edin denildiği vakit, Rahmanda nedir? Senin bize emredegeldiğine mi secde edeceğiz dediler. Ve bu onların nefretini arttırdı.
Anlaşılan odur ki müşriklerin bu inkarıinad, direnme, ve küfürde isrardan başka bir şey değildir..Zira cahiliyyet devri Arap şiirinde Allah Teala’ya Rahman adının verildiği.görümektedir...
Rahman ve Rahim İbranca bir kelimedir.
Rahmet kökünden türemiştir. Yumuşaklık, sevgi ve rıfk ile muamele ederek Rahmet eder.(ALLAH)
(Emine Sezek Akbaş)(Türk Kızı)