DÜNYANIN DÖRT BİR TARAFINDAKİ TÜRK ŞEHİTLİKLERİ--1. BÖLÜM --

• 2 Ocak 2019 Çarşamba 23:41:43

Öncelikle açık açık yazayım: Bu yazının tamamının kaynağı ’ Tarih ve Arkeoloji’ adlı bir sayfadır.( Ancak kopyala yapıştır değil. ) Arada benim bazı yorumlarım da vardır yazıda.

Yine de ’Seni okuyacağımıza yazının orijinalini okuruz’ Diyen olursa şu linkten okuyabilir, resimleri daha büyük ve daha net görebilirler.

tarihvearkeoloji.blogspot.com/2015/09/savas-esiri-turkler-ve-sehitlikler.html

----------------------------------------------

Şimdi yazımıza ’ Ne alaka?’ diyeceğiniz bir soruyla başlayayım:

Man Adası nerede bilir misiniz?

Adını mutlaka duymuşsunuzdur. Ama itiraf edin nerede olduğunu pek çoğunuz araştırmadınız. Duyma sebebiniz de malum: Devlet Başkanımız ile Muhalefetin başı arasında yaşanan bir polemik...

Yok yok siyasete asla girmeyeceğim. Niyetim o değil.

1. Resimde de gördüğünüz gibi Man Adası İngiltere ile İrlanda arasında minicik bir ada. İşte o adada St. Patrick Kilisesi denen minicik bir kilise vardır. Kilisenin bahçesinde ise bir Türk şehitliği...

Peki Taa Man Adasında, üstelik bir kilisenin bahçesinde Türk şehitliğinin işi ne?

I. Dünya Savaşı yıllarında İngilizler, esir aldıkları Türkleri adeta dünyanın dört bir yanındaki esir kamplarına göndermişlerdir.İşte bu esir kamplarından birisi de Man Adasındaki Knockoaloe Esir kampıdır ve buraya yüz on beş Türk askeri esir olarak getirilmiştir. Ancak bu esirlerin hepsi bu adada ölmüş, ölenlerden yüz sekizinin mezarı kaybolsa da yedisinin varlığından Türkiye ancak 1970 yılında haberdar olmuş ve İngiltere ile yapılan görüşmelerden sonra bu mezarlardaki kemikler toplanıp St. Patrick Kilisesi bahçesinde özel bir bölüme defnedilmiş, bahçe içindeki bu yer de Türk şehitliği olmuştur 1974 yılından beri...

Peki kimlermiş bu şehitler?

Haklarında neredeyse hiç bilgi olmasa da adları ve öldükleri tarihler yazılı mezar taşlarında:

Kalan Yegen--09.04.1918
Ramazan Mehmet--17.11.1916
Ahmet Hasan--15.07.1918
Hüseyin Ali--20.04.1917
Mehmet Ali --17.09.1917
Hüseyin Halid İbrahim--16.02.1917
Hasan Derviş--18.05.1919

Görüldüğü gibi esir edilip o adaya getirildikten sonra hiç biri uzun bir ömür yaşamamış.

Madem İngiltere ile başladık o halde İngiltere ile devam edelim zira İngiltere’de İki Türk şehitliği daha var.

Bu şehitliklerden biri Londra Brookwood Türk Şehitliğidir.

Bu şehitlik ilginçtir. İlginçliği şu: 1943 yılında İngiltere’ye pilotluk eğitimi için otuz teğmen gönderiyoruz ama bu otuz teğmenden on beşi şehit düşüyor ( Hastalıktan mı, II. Dünya savaşına mı katılmışlar? Kullandıkları uçaklar mı düşmüş, neden ölmüşler bir açıklama yok) İşte o şehitler adına 1945 de yapılmış bu şehitlik

Üçüncü şehitlik de Postmouth da bulunuyor.

1850 Yılında seyir ve topçuluk dersleri almak için Osmanlı devleti tarafından İngiltere’ye gönderilen Mirat-ı Zafer ve Sirag-ı Bahri adlı iki savaş gemimizden yirmi altı denizci salgın hastalık veya kazalar sebebiyle vefat edince Önce Postmouth Deniz Hastanesinin bahçesine daha sonra da oradan alınarak Chayhall Askeri Mezarlığında özel bir bölüme defnedilmişler.

Resimlerde de gördüğünüz ve bu bölümden sonraki bölümlerde göreceğiniz diğer ülkelerdeki şehitlikler en azından bir mezarlığa benzer. Bazıları ise oldukça bakımlıdır. Lakin gelin görün ki Suudi Arabistan’daki Türk şehitliğine şehitlik demeye bin şahit ister.

İsterseniz önce o şehitliğin yerini, Suudi Arabistan’da niçin bir Türk şehitliği olduğunu anlatalım, daha sonra da niçin böyle bir şehitlik? Sorusunun cevabını verelim.

Suudi Arabistan’daki Şehitliğin adı Abha - Hicaz Türk Şehitliğidir.

Hicaz, malum I. Dünya Savaşında en fazla şehit verdiğimiz cephelerden biridir. Dolayısıyla normalde Suudi Arabistan topraklarında Türklere ait çok fazla şehitliğin olması gerekir ama Hicaz’daki bu şehitlik dışında yoktur. Bu şehitliğin düzenlenmesine de izin verilmemektedir. İki sebeple...Birincisi bu şehitlikte yatan dört yüz elli şehidimiz I. Dünya Savaşında bize karşı savaşan Araplarla çarpışırken şehit olmuşlardır. İkincisi : Zamanında Mareşal Fevzi Çakmak, Beytullah Yakınında bir Türk şehitliği yapılması için Suudi Hükumetine müracaat etmişse de ’ Böyle şehitliklerin kurulması İslam dinindeki en büyük günahtır’ denilerek müracaatı reddedilmiştir.

Hicaz Abha Şehitliği de maalesef resimde gördüğünüz gibi bir şeydir.

*********************
Mynamar’dan İsveç’e, Almanya’dan Japonya’ya kadar diğer şehitliklerimiz ile devam edeceğiz inşallah.

RESİMLER:

1- Man Adasının konumunu gösteren harita
2- Man Adasındaki St Patrick Kilisesi ve bahçesindeki Türk Şehitliği
3- Brookwood Türk Hava Şehitleri Şehitliği
4- Postmouth Şehitliği
5- Hicaz- Abha Şehitliği