- 532 Okunma
- 1 Yorum
- 0 Beğeni
BİREY MAKİNALAR
Türk Dil Kurumu’na göre zekâ, insanın düşünme, akıl yürütme, objektif gerçekleri algılama, yargılama ve sonuç çıkarma yeteneklerinin tamamına verilen ad. Tanımdan da anlaşılacağı üzere TDK zekâ kavramını sadece insanlara ait bir özellikmiş gibi algılıyor. Oysa ki, zekâ sadece insanlarda bulunan bir şey değil. Hayvanların da zekâ sahibi olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Dolayısıyla zekâ kavramını herhangi bir türün tekelindeymiş gibi düşünmemekte fayda var.
Zekâ, çok kısa bir tanımla, bir işi yapabilme becerisi olarak ifade edilebilir. İşte tam bu noktada, işi yapabilme becerisi bir insan da değil de, bir makinada olduğunda, bu “ YAPAY ZEK” olarak adlandırılıyor.
Yapay zekâ kavramı 1956’da ortaya atıldı. Yapay zekâların atası ise 1950’li yıllarda ortaya çıkan Turing Makinesidir. ancak artan veri hacimleri, ileri algoritmalar, bilgi işlem gücü ve depolamadaki gelişmeler sayesinde tekâmül ede ede gelişti, günümüzde daha popüler hale geldi.
1950 Alan Turing, Turing Testi, (taklit oyunu)nu tanıttı. 1951 de, ilk yapay sinir ağı, 40 nöron ağı taklit etmek için 3000 vakum tüpü kullanılan Stokastik Sinirsel Analog Güçlendirme Hesaplayıcısını yapıldı. 1952 de bilgisayarda ilk satranç oyununu ve ilk kendi kendine öğrenebilen bilgisayar programını geliştirdi. 1955 te üç bilim insanınca 52 teoremin 38’ini ispatlayacak olan ilk yapay zeka programı olan Logic Theorist’i geliştirildi. 1957 de Frank Rosenblatt, “Düşünülerek yapılabilecek şeyleri yapabilen bir makine” yaptı. 1958 te yapay zekâ araştırmasında kullanılan en popüler programlama dili olan” Lisp”i geliştirildi.
1970 de İlk antropomorfik robot olan WABOT-1, Japonya’daki Waseda Üniversitesi’nde inşa edildi. Bu robot, ekstremite kontrol sistemi, görme sistemi ve konuşma sistemi içeriyordu. 1972 de Stanford Üniversitesi’nde ciddi enfeksiyonlara neden olan bakterilerin saptanması ve antibiyotik önerilmesi için erken bir uzman sistem olan MYCIN geliştirildi.
1980 de Wabot-2, yine Japonya’daki Waseda Üniversitesi’nde icat edildi, bir müzisyen robot olarak, bir kişiyle iletişim kurabilir, bir müzik notası okuyabilir ve bir elektronik kanallar üzerinde ortalama zorluk derecesi ezgileri oynayabilir şekilde tasarlandı. 1986 ya gelindiğinde Münih’te kamera ve sensörlerle donatılmış, ilk sürücüsüz araba, boş sokaklarda 55 mil hızla gidebilme özelliğini sahipti.
1997 de Deep Blue, bir dünya satranç şampiyonu yenen ilk bilgisayar satranç oyun programı oldu. 2000 de duyguları tanıyan ve simüle edebilen Kismet yapıldı. Ayrıca aynı yıl, akıllı bir insan robotu olarak tasarlanan Honda’nın ASIMO robotu, bir insan gibi hızlı bir şekilde yürüyebilme, bir restoran ortamında tepsileri müşterilere sunabilme özelliklerine sahipti.
2006 da “ okuyan makine” adıyla bir yazıyı anlayabilme özelliğine sahip bir robot yapıldı. 2011 de bir konvolüsyonel sinir ağı, Alman Trafik İşareti Tanıma yarışmasını % 99,46 doğrulukla (% 99,22 insanla karşılaştırıldığında) kazandı. Aynı yıl, Watson, hızlı cevap verebilen bir konuşma makinesi yaptı ve bu makine iki dil şampiyonunu yendi.
Ekim 2012 de Apple Siri’yi tanıttı. Siri kelimeleri anlama ve cevap verme konusunda çok başarılı olsa da, ses tonundan duygu ve düşünceleri anlama konusunda üzerinde çalışmalar hala devam etmektedir. Aynı yıl, Facebook’un yeni teknolojisi, yüz tanıma konusunda insan zekâsı seviyesine
ulaştı. Yabancı birine ait iki ayrı fotoğrafı gösterdiğinizde, insanların doğru eşleştirme oranı yüzde 97,53. İken, yeni geliştirilen yazılımın aynı testteki skoru ise yüzde 97,25 dir. Yeni yazılım, 4 bin kişiye ait 4 milyon adet yüz resminden oluşan ve bugüne kadar oluşturulan “En Büyük Veritabanı” kullanılarak eğitilmiş ve geliştirilmiş.
2016 da “Ars Technica” adlı senaryosu tamamen yapay zekâ tarafından yazılan ilk kısa filmi yayınladı. Yine 2016 da Apple gerçek zamanlı duygu tanıyan yapay zekâ girişimi Emotient’i satın aldı. Müşterilerin, cinsiyet, yaş gibi genel bilgilerini, gerçek zamanlı olarak tespit eden Emotient, dijital ekranlarda gerçek zamanlı hedefleme yapılmasını sağlıyor. Örneğin ekrana bakan genç erkek bir müşteriyse tıraş bıçağı reklamı gösterebiliyordu. Anı yıl, bilim insanları Libratus adlı yapay zeka oyuncusunu dünyanın en iyi poker oyuncularından dördüyle karşı karşıya getirmiş. 30 gün süren ve 120 bin elin döndüğü oyunda Libratus 1,77 milyon dolar kazanmayı başarmıştı.
Yine 2016 da geliştirilen, yürüme, konuşma ve gerçekçi yüz ifadeleriyle tepki verebilme kabiliyetine sahip mekanik profesör (Einstein); bir yandan temel bilimlere dair eğitici bir rol üstlenirken, diğer yandan da muzipçe şakalar yapabilecek şekilde tasarlanmıştı. 2018 de araştırmacılar geliştirdikleri yeni algoritmayla yapay zekâya hafıza eklemeyi başardılar. Google, Facebook, Apple ve Microsoft gibi teknoloji devlerinin yapay zekâya yaptıkları yatırım, gittikçe daha çok dikkat çekmektedir. Mutlaka yapay zekânın gelişmede, emek ve zaman tasarrufunda büyük faydaları olacak, ama belki de hackerlar robotları yanlış yönlendirerek iş yerlerine, ekonomiye ve insanlara zarar da verdirebilecektir.
Şimdi de yapay zekâyla hayatımıza neler girecek ona bakalım:
Sürücüsüz otomobiller olacak- İnsanın araba kullanması yasaklanacak (kazaların %95 i insan kusurlu)- Her gün doktor kontrolünden geçeceğiz - İşe alım ve işten çıkarma bilgisayarlarda gerçekleşecek - Medyayı robotlar tanzim edecek ve gazeteyi hazırlayacak - Akıllı saatler, tahlil, kan basıncı, nabız ve daha bir çok tıbbi değerlerimizi kontrol edecek ve tavsiyelerde bulunacak. İnsan gibi düşünen sistemler ve insan gibi davranan sistemler, zamanla makinalar birey olacak, belki de makinaya çarptığımızda makine “ LÜTFEN DİKKAT EDİNİZ ” diyecek. Biz de birbirimize diyemediğimiz “ PARDON, AFEDERSİNİZ veya ÖZÜR DİLERİM” i makinaya diyeceğiz, kim bilir. Selam ve muhabbetim, efendisi olmamız gereken teknolojinin kölesi olmayanlara gitsin… ESEN KALINIZ.
Abdullah HAKTANKAÇMAZ
[email protected]
YORUMLAR
![Abdullah Haktankaçmaz](https://i.edebiyatdefteri.com/resim/ufak/213787.gif)