MAYA KAZANI

• 15 Eylül 2018 Cumartesi 22:59:11

MAYA KAZANI
.
Büyükçe bir kazan. İçinde süt mayalanıp peynir yapılıyor. Buna sebep “Maya kazanı” denmiş. Bizim Oğulcuk’ta “mayağzanı” söylenir. Süt nasıl mayalanıyor bu kazanda? Nasıl peynirleşiyor? Bu işlemi kısa da olsa anlatmam lazım.
Taze süt sıcağı sıcağına maya kazanına konur. Kazan ocağın üstünde. Ocak otlanmaya hazır. Burada “otlanmak” dedim. Otlanmak, ateşlenmek demek. Ocağın yakılması mânâsına. Çünkü “od” ateş anlamına geliyor.
Süt, maya kazanına konduktan sonra ocak yakılır. Süt kaynatılır. Maya bırakılır. Süt, peynir olur böylece. Sulu peynir bastırığa konur ki suyu süzülsün. Bastırık ne mi? Pres, baskı gereci kardeşim. Suyundan arınan peynir ağızlara layık bir kıvama gelmiştir.
.
Bu maya kazanı sadece peynir yapımında kullanılmaz. Bulgur kaynatılır. Pekmez için şire kestirilir. Biz de maya kazanında şireyi kestirdik. Doldurduk üzüm suyunu maya kazanına. Pekmez toprağı katılmış şireyi bir dala kaynatıp dinlenmeye bıraktık. Sabah toprak kazanın tabanına çökmüş. Şireyi dikkatle alıp geniş bir leğende kaynattık. Pekmez yaptık.
.
Tarhana yapar K.Maraşlılar maya kazanında. K.Maraş’ta maya kazanına “mağsere kazanı” derler. Mağsere kazanı çok önemlidir K.Maraşlılar için. Çünkü K.Maraşlılar kışlık tarhana yaparlar. Yapamazlarsa bu çok büyük bir sıkıntıdır. Ekonomik sıkıntıdır. Maddiyattır. İşi bozulmuştur adamcağızın, tarhana yapamamıştır. Dedikodusu dillere düşer:
-Bu yıl durumları hiç iyi değil. Bak tarhana bile yapamadılar. Allah yardımcıları olsun.
.
“Mağsere kazanı K.Maraşlılar için çok önemlidir.” dedik. Şöyle bir örnek vereyim. Gelin olacak kızın çeyizinde mağser kazanı ve büyük bir leğen mutlaka bulunur. Neden? Nedeni var mı? Tarhana ne ile yapılacak? Tarhana kaynatmak için yahu…
K.Maraş’tan bir gelin geldi Adana’ya. Damat Adanalı. Gerçi K.Maraşlılar dışarı pek kız vermez. Ama Allah yazmış. Oldu. Olsun bakalım.
.
Gelinin çeyizi indirildi. Bir apartman dairesinde oturacak gelin-damat. Ev sermeye geldiler oğlan-kız tarafı. Oğlan tarafı mağsere kazanını , büyük leğeni görünce şaşırdı. Pek bir anlam veremediler. Bu kocaman kazan ve leğen ne işe yarayacak? Merak etseler de sormadılar. Mağsere kazanı ve leğen balkonun bir tarafına yerleştirildi.
Balayından sonra genç çift evlerine geldi. Damat balkondaki mağsere kazanını ve leğeni gördü. Sordu geline:
-Bunlar ne?
Gelin şaşırdı bu soruya:
-Mağsere kazanı ve leğen.
-Neye yarar ki bu kazanla leğen?
-Tarhana yapılır bunlarla.
Damat kestirip attı:
-Ne tarhanası? Bunları kaldır buradan. Gözüm görmesin.
Gelin, damadın tepkisine bir mânâ veremedi. Mağsere kazanını ve leğeni bir hurdacıya yok fiyatına verdi. Böylece muhtemel bir mağsere kazanı krizi çözülmüş oldu.