KURTULUŞ SAVAŞINDA (KOCAELİ)

• 19 Ağustos 2018 Pazar 19:51:34

KURTULUŞ SAVAŞINDA KOCAELİ.
Kurtuluş Savaşında Kocaeli Kocaeli ili 30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi günlerinde, İzmit Mutasarrıflığı sınırları içinde idi. Mondros Mütarekesi gereğince İstanbul’a gelen itilâf devletleri kuvvetleri, Osmanlı savaş gemilerinin dökümünü yaparak, belirlenen gemilerin hepsini daha kolay denetleyebilmek amacıyla Haliç’te topladılar.
Ancak, oldukça büyük bir savaş gemisi olan Yavuz Zırhlısı’nın Haliç’e geçirilmesi imkânsızdı. Bu yüzden onun İzmit Körfezi’nde alıkonması kararlaştırıldı. 20 Kasımda, Yavuz’u İzmit önlerine getiren ingiiizier bununla da kalmayarak İzmit’e asker çıkardılar.
İşgale karşı İzmit bölgesinde, merkezi bir direniş teşkilâtlanması olmadı. Bu durum şehirdeki güçlü itilâfçı-İttihatçı ayrılığından ve bölgenin yöneticilerinin İstanbul Hükûmeti’ne sıkı sıkıya bağlı olmasından kaynaklanıyordu.
Merkezî Direniş
İzmit’teki ilk merkezi direniş teşkilâtı, Sivas Kongresi’nin, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin ülke çapında teşkilâtlanması yolunda aldığı karar uyarınca kuruldu. Cemiyetin başkanlığına Hacı Ali Bey getirildi. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti İzmir Şubesi’nde İttihatçıların yanısıra Hürriyet ve İtilâf yanlısı kişiler de görev aldı.
İzmit bölgesinde kurulan teşkilâtların en önemlisi, 13 Kasım 1919’da İstanbul’da kurulan gizli Karakol Cemiyeti’nin Kocaeli Grubu’ydu.
Teşkilâtın sıkı çalışmasıyla bölgede 22 silâhlı müfreze meydana getirilmişti. Bu müfrezeler, bölgedeki ayrılıkçı Rum çetelerine karsı silâhlı direniş teşkilâtlamak. Anadolu’ya silâh ve cephane kaçırmak görevlerini yerine getiriyordu.
Anadolu’nun silâh ve araç ihtiyacını sağlamada çok önemli görevler üstlenen Karakol Kocaeli Grubu, önde gelen müfreze komutanlarından Yahya Kaptan’ın Ocak 1920’de öldürülmesiyle ağır bir darbe yedi.
22 Haziran 1920’de de genel saldırıya geçen Yunanlılar, 11 Temmuzda da limana giren bir Ingiliz torpidosunun koruması altında, Karamürsel’e girdiler. İki gün burada kalan Yunanlılar çok sayıda ev ve dükkânı yağmaladıktan sonra kasabadan ayrıldılar.
Ekim 1920’de, Batı Cephesi Komutanı Ali Fuad Paşa’nın başlattığı Gediz saldırısı başarısızlıkla sonuçlanınca, durumdan yararlanan Yunanlılar yeniden harekete geçerek Karamürsel’e kesin olarak egemen oldular.
27 Ekim 1920’de, İngilizier, iki yıldır işgal altında tuttukları İzmit’i boşaltarak burayı da Yunan birliklerine devrettiler.
Haziran 1921’de Kocaeli Mıntıka Komutanlığı’na tayin edilen Kâzım (Özalp) Bey, bölgedeki mevzileri ele geçirmekle görevlendirildi.Bunun üzerine harekete gecen birlikler 20/21 Haziran gecesi sallarla Sakarya’nın batı kıyısına çıkarak buradaki Yunan hatlarını ele geçirdiler. Yunanlılar bu saldırı karşısında İzmit ve Seymen İskelesi yönünde geri çekilmeye başladılar.
24 Haziranda İzmit’e giren Türk askerleri, şehirdeki Yunan kuvvetleriyle çatışmaya başladı. Yunanlılar İzmit’i bırakmak istemiyorlardı.
Türk birlikleri, giderek güçlenen Yunan savunması karşısında geri çekilmek zorunda kaldılar. Körfez’deki Yunan Kılkış zırhlısı ise, şehir dışındaki Türk birliklerinin üzerine yoğun bir topçu ateşi başlattı.
Türk birlikleri, 25 Haziranı hazırlıkla geçirdikten sonra, 26/27 Haziran 1921 gecesi yeniden saldırıya geçtiler. Sonunda, Yunanlılar İzmit’i boşaltmak ve gemilere sığınmak zorunda kaldılar.
İzmit’in 27 Haziranda Türklerin eline geçmesiyle Ankara Hükûmeti’ne bağlı güçler İstanbul’un yakınlarına kadar gelmiş oluyordu.
Karamürsel yönünde çekilen Yunanlıları takip eden Türk kuvvetleri 4 Temmuz 1921’de Karamürsel’i ele geçirdiler.
Temmuz 1921 sonlarında, İzmit ve Karamürsel’in yanısıra, Değirmendere ve Kandıra da kesin olarak Türk birliklerinin kontrolü altına girdi.