8217;tan sonra onun yarattıklarından utanmaktır, edep Allah’ın kudreti karşısında acizliğini görüp sıkılmak, ezilmektir, edep Allah’ın emirlerine karşı gelmekten çekinmek, korkmaktır, edep Allah’ın cömertligi, merhameti ve azametine imrenip saygı duymak ve bu şekilde davranmaktır(Yani nazik olmaktır).
Edep sözcüğü çok geniş kapsamlı anlama sahiptir; içinde "hayâ etme, haddi bilme, hoşgörülü olma, nezaket sahibi olma, sabırlı olma, susma, erdemli olma, takva sahibi olma, alçakgönüllü olma..." gibi olumlu bütün anlamları barındırır. Tüm bu anlamlar birleşince edep ortaya çıkar. Peki bizler edepli olmak için tüm bunları(birçoğunu yapmak bazılarımız için gerçekten zordur) neden yaparız?
Cevabı daha sonra Mevlana ve Yunus Sultanlarımız versinler.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
Sevgili Peygamberimizin ehl-i beytinden olan Hz. Ali "Edep, güzel ahlâktır." diye tanımlamıştır edebi.
Güzel ahlak nedir? Kur’an ahlakıyla ahlaklanmaktır.
Hazret-i Aişe Validemize (r.a);  “Hz. Peygamber’in ahlakı nasıldır?” diye sorulunca, “Onun ahlakı Kur’an idi.” diye cevap vermiştir. Yani edepte örnek alacağımız kişi Alemlerin sevgilisi şanlı Peygamberimiz.
Hz. Muhammed Rabbimizin yüce kelâmında emir ve yasaklara harfiyyen uymuş, Kur’an-ı anlayarak yaşamıştır.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
"Güzeli güzel eden edeptir, edep güzeli sevmeye sebeptir." demiş Mevlâna Sultanımız. Bizler Yaratıcının nurunu taşıdığımız için zaten güzeliz, bir de bunu güzel ahlâkla(Kur’an ahlakıyla) süslersek NUR ÂLÂ NUR oluruz inşallah. Mevlâna Sultanımız sözün devamında "edep güzeli sevmeye SEBEPTİR" diyor. Yani biz edep sahibi olursak GÜZELİ severiz. Tek gerçek güzellik(hüsn-i mutlak) yüce Allah’ımızdır. TEK GÜZELİ çok severiz, edebimiz sebebiyle O’NUN aynadaki yansımalarını da(yaratılan güzellikleri) severiz.
Yunus Sultan da bunu "Yaratılanı severiz Yaratandan ÖTÜRÜ" şeklinde dile getirmiş.
(Her şey bir sebebi takip eder değil mi?)
Cevabımızı aldık Sultanlarımızdan Allah razı olsun. Cevap tabi ki  "SEVERİZ VE SEVİLMEK İSTERİZ." edep ise sevmeye, sevilmeye sebeptir. Edepli olduğumuz için Yaratanı severiz, edepli olduğumuz için hem Yaratan hem de insanlar tarafından seviliriz.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
Kalem suresi 4.ayette şöyle buyrulur: “Ve muhakkak ki sen, pek büyük bir ahlak üzeresin.”
Rabbimiz kelâmında amacımızın ahlaklanmak olduğunu dile getiriyor. Peki bunu nasıl başaracağız?
Cevap şanlı
Peygamberimizden (s.a.v)  gelsin: "Utanmadıktan sonra dilediğini yap."
Önce Allah’tan sonra kullardan utanacağız elbet. Davranışlarımızda, düşüncelerimizde hayâ olmalı.
Bazı zatlar: “Edep kelimesi, ’elif, dal ve be’ harfinden ibarettir. Elif, kişinin eline; de harfi kişinin diline; b harfi de beline sahip olmasına işaret eder." demişlerdir. Yani özetle "elimize, dilimize, belimize sahip olmalıyız."
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
"Edep bir taç imiş nur-u Huda’dan
Giy ol tacı, emin ol her beladan"
beyiti ne de güzel anlatmış edebi ve edebin faydasını.
Edep bir taçtır(kalbimizdir), bu tacın süsü(nuru) Rabbimizin üflediği ruhtur. Biz bu tacı takarsak  Yani ruhumuzu TEVHİD ile ortaya çıkarırsak her türlü belâdan korunuruz, çünkü Rabbimiz bizi TEVHİD kalesine alır, himaye eder. Rabbimizin himayesine giren hem korunur hem sevilir. Ne demiştik daha önce:
Edepli olduğumuz için Yaratanı severiz, edepli olduğumuz için hem Yaratan hem de insanlar tarafından seviliriz.
Rabbimiz süslü tacımızı  takmış elhamdülillah, bize düşen bunu TEVHİD ile ortaya çıkarmak ve bu taca layık olarak yaşamak.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
Atalarımızdan gelen "Edep Ya Hû" sözüne de değinelim ki bu çok önemli bir istek. Bu sözle Rabbimizden edep diliyoruz. Çünkü ilimden de rızıktan da kıymetlidir edep.
Hz. Ali "Edebin ne kadar önemli olduğunu bilseydiniz Allah’tan rızık yerine edep talep ederdiniz." diyerek bizi dua ederken önceliğimize dikkat etmemiz konusunda uyarmıştır. Peki önceliğimiz neden edep?
Edep olmadan ilmin de rızkın da kıymeti anlaşılmaz. Edep bir binanın temeline benzer, ilim ve rızık ise binanın katlarına. Temel sağlam olmazsa bina ilk depremde(imtihanda) ya çok ağır hasar alır ya da yerle bir olur Rabbim korusun. İşte bu sebebten ötürü "İlim meclisine girdim, kıldım talep, İlim tâ gerilerde kaldı, illâ edep illâ edep." demiş Yunus Sultanımız.
Rabbimiz lutfettiği ilmi ve rızkı yine O’NUN yolunda EDEPLE infak etmeyi nasip etsin cümlemize inşallah.(Amin)
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
Enaniyetten ve şirke düşmekten merhameti sonsuz Rabbime sığınırım.