BENİM DOĞDUĞUM TOPRAKLAR

• 2 Haziran 2017 Cuma 11:36:00

Benim doğduğum topraklar Asya, Avrupa ve Afrika’nın merkezi konumunda olan Anadolu’nun bağrındadır. Buradaki insanlar, Anavatan Orta Asya’dan göç edip gelen Oğuz Boylarının Dede Korkut neslinden olan Baksı Türklerindendir, bu yüzden benim köyümün adı Baksı’dır.

Benim doğduğum bu topraklarda her sabah güneş umuda, aşka, sevdaya, hasrete ve çalışma azmine bir başka ihtişamla doğar. Tabiat erkenden ışıl ışıl uyanır, güne Bismillah diyerekten erkenden başlanır.
İklimi bir başkadır benim topraklarımın kışları çetindir, bembeyaz kar örtüsü itinayla boyar etrafı altı ay yerden kalkmaz. Yağmurlar karlar üstüne sağanak sağanak yağar, dağdan taştan cepheye koşan ordu gibi seller sular akar. Karışır deli Çoruh’a coştukça coşar. Kabardıkça kabarır tıpkı benim sevdalı yüreğim gibi. Kimi zaman da bir bakarsınız süzülen bir gelin gibi nazlı nazlı da akar deli Çoruh. E! Ne dersiniz o bir Karadenizlidir. Bereket sunar çevresine. Yolu uzundur uzanır Batum Delta ovasına doğru.

Bir küheylan hızıyla, geçerken topraklardan,
Dağlara ferman sesi, duyulur uzaklardan,
Gümüş rengini alır, köyümdeki aklardan,
Ağaçlar selam durur, mendil sallar yapraktan,
Çoruh’un çağıltısı, duyulur uzaklardan.

İlkbaharı bir başka güzeldir Bayburt’umun. Eksilmeyen bahar yağmurları, eriyen karlarla doğayı canlandırır. Dirilir yeniden tabiat ağaçlar süslenir, çiçek açar buram buram dağılır etrafa çiçek kokuları. Anzer yaylasından bal taşır çalışkan arılar, tıpkı insanı gibi. Yurdumun yemyeşil, şirin yaylalardan oluşan köşesidir burası. Renk renk kelebekler uçuşur Çoruh vadisi boyunca. Gelinlik giymiş gibidir tüm ağaçlar.
Her mevsimi bir başka mevsim bir de baharsa

Çiğdem çiçek altında ılık esen rüzgârsa
Altın olan topraklar atadan yadigârsa
Şırıl şırıl dereler bir sevdayı aparsa
Bayburt’un Baksı’sıyım o sevda seni sarsa
Aşk oduyla yükselip bir de gönlü yakarsa

Bir yanında Soğanlı Dağları, bir yanında Mescit Dağları kuşatır memleketimi..Gezip görülesi yaylaları, vadileri, mesire yerleri vardır. Doğu Karadeniz Dağlarının eteklerinde yayılır geniş Çoruh vadisine heybetli bir biçimde. Uzanır Bayburt Hart Ovası boylu boyunca. Dağlarımızın dumanlıdır dorukları. Yaz mevsiminin vazgeçilmezi yaylalarından Kekik kokuları yayılır buram buram. Asırlıktır meşe, ardıç, armut ve yaban kavağı ağaçları.

Her köşesinden tarih fışkırır. Bayburt Kalesi, Taşhan, Ulucamii, Saat kulesi, Çoruh’un üzerindeki köprüler tarihin izlerini taşır. Tepeden bakar şehre Bayburt kalesi, oldukça ihtişamlıdır... Şairler, âlimler, gaziler, şehitler diyarıdır. Hanlar, hamamlar, konaklar, şehre güzellik katar. Hafız Osman türbesinde bir efsane yatar. Türküleri öyküleşir dilden dile dolaşır. Ehram dokumacılığı ve taş ustalığı, el sanatları, yok olmaya yüz tutsa da inadına yaşatılır.

Çoruh’un kenarında, gün batımı zamanı,
Kale kartal yuvası, süslerken tüm mekânı,
Mor dağların üstünde seyret gümüş dumanı,
Bir ihtişam kuşatır, düşünürken her yanı,
Hafız Osman Türbesi, tarihten gelen anı,
Bu dağlar şühedalı, onlar korur vatanı,
Bayburt taşına kurban
Bayburt şüheda vatan,

Pek meşhurdur civil peyniri, lor dolması, galacoş, ketesi, lavaş ekmeği. Doyulmaz güzelliktedir bahçeleri, bağları. Anlatmaya kafi gelmez kelimeler, bu muhteşem diyarı. İşte benim doğduğum toprak böyledir kardeş!
İnsanı mert, iklimi serttir. Karadeniz ile Doğu Anadolu arasında geçiş bölgesindedir. Şairler diyarıdır. Şair Zihni, Celali, Hicranı, Ağlar Baba benim toprağımın âşıklarıdır.

Âşıkların diyarı âşığın ah-u zarı,
Hicranı, Ağlar Baba, şair Zihni diyarı,
Destan-ı Dedem Korkut, medar-ı iftiharı,
Bayburt yaşına kurban
Bayburt edebi harman,

Benim doğduğum topraklar Dedem Korkut diyarıdır, Bamsı Beyrek’in (Bey Böyrek) sesini uzun kış gecelerinde duyarsınız. İffetlidir hanımlarımız, yiğittir beylerimiz, şirin ve güzel elma yanaklıdır kızlarımız. Meşhurdur güzellerimiz üstüne şarkı türkü yazılan.

Benim doğduğum topraklarda kop Dağında Kızıl Fırtına Rusları durdurmuş olup adeta II. Plevne gibi savunma yapılmıştır. On binlerce şühedaya toprak olmuş topraklardır. Sen duydun mu Deli Halit Paşa’yı? Ruslara dar etmiştir kop dağını balam.

Benim doğduğum topraklar gadalar diyarı, sevdalılar mekânı gurbet kuşlarının doğduğu ve Anadolu’ya yayıldığı mert insanların yuvasıdır.

Aşkın baygınlığı âşıklar yurdu,
Nasıl anlatayım şirin Bayburt’u
Gönül ferman dinler zekâ buyurdu
Bayburt balasıyım aşkın elinde

Dedem Korkut aslım, söylene neslim
Ellerim havada yüreğim teslim
Şakıyan bülbülüm, kadife seslim
Bayburt balasıyım kopuz telinde,
Baksı balasıyım aşkın elinde

İşte böyle kardeşim benim doğduğum toprakları ne şiirler ne hikâyeler ne romanlar hiçbir şey anlatmaya yetmez. Yolun bir gün o topraklara düşerse Çoruh’ta çimen çocuğun gözlerinin içine iyi bak o sana her şeyi anlatmaya yeter.

Tarık TORUN
MEB/YEĞİTEK
Türk Dili ve Edebiyatı & Coğrafya