DİNGO’NUN AHIRI

• 7 Aralık 2016 Çarşamba 13:33:55

DİNGO’NUN AHIRI

Askerden yeni gelmiştim. Toprak iyiden iyiye ısınıyor doğa yeniden canlanıyordu. Bahçemizdeki zerdali ağacı tıpkı benim gibi çiçek açmanın arifesindeydi. Doğa canlandıkça hayata daha sıkı ve güçlü tutunma arzusuyla coşuyordum. Heyecanıma diyecek yoktu. Enerjimi aylaklıkla değil çalışma yaşamının içinde harcamaya kararlıydım. Arayışım kâh gazete ilanlarıyla kâh işyerlerinin yoğun olduğu cadde ve sokaklarda sürüyordu.
Samanyolu adlı caddeye girdiğimde, kapı önündeki iş ilanlarına bakarak ilerledim. İşyerleri nitelikli işçi arıyordu. “Ofis elemanı” ilanının hemen altında “bilgisayar, daktilo” gibi ofis araçlarının kullanılıp kullanılamadığı soruluyordu. Bazıları mühendis de arıyordu. Ellerim buz tutmuş, yorgunluktan ayaklarıma kara sular inmişti. Umudumu kestiğim o anda “Acemi işçi alınır” tabelasını gördüm. Zaman kaybetmeksizin içeri girdim.
Girişteki pos bıyıklı görevli beni durdurdu. Çok sert bir ifadeyle; “Burası Dingo’nun Ahırı mı?”
“Ahırla, iş yerine girişim arasındaki ilişki nedir ki?” dediğimde; görevli bu kez halimden hareketle daha yumuşak bir sesle; “Kardeşim önce şuraya oturuver. İn misin, cin misin? Burası ciddi bir işyeri. Öyle her önüne gelen elini kolunu sallayarak içeri giremez. Hatta maşallah sen de selam sabah da yok, destursuz giriyorsun?”
Şaşkın ve bir o kadar yorgundum. Bu tepki karşısında ne diyeceğimi bilemedim. Ben sadece iş arayan biriyim, ne inim ne cinim. Ahırla, iş yerine girişim arasındaki ilişki burada çok uygun düşmedi.” diyebildim.
“Bu bir deyimdir ve tarihsel kökleri vardır. Öyle boşuna da söylenmiş bir söz değildir, hikâyesi de vardır. Anlatayım. Sen de bu arada biraz soluklanmış olursun.” dedi ve başladı anlatmaya:
“Atlı tramvaylar zamanında; bunlar iki atla çekilirken, dik Şişhane yokuşunu çıkabilmek için Azapkapı’dan takviye at alarak yokuşu çıkarlarmış. Tramvay Taksim’e kadar gelir, buraya çıkartılan atlar, bugün Taksim alanının batı kısmındaki sular idaresiyle Fransız konsolosluğu arasındaki Dingo adlı vatandaşın ahırında bir süre dinlendirilirmiş. Sonra tramvaya bağlanmadan boş olarak Azapkapı’ya götürülürlermiş.
Gün boyu bir sürü atın girip çıkmasından dolayı dilimize yerleşen bu deyim -giren çıkan belli değil- anlamında kullanılır. “Burası Dingo’nun ahırı mı?” sözü buradan gelir. Bilmem anlatabildim mi?” dedi
“Anlatmasına anlattın da hâlen “at-ahır” ilişkisi burada bize yakıştı mı ki?” dedim nefessiz bir şekilde.
Ortam biraz sakinleşti. Yaptığımın doğru olmadığını o küçük dinlenme anında anlamıştım. Bu kez söze daha yumuşak tonla özür dileyerek başladım.
“Kusura bakma abi, cahilliğimize ver.” dedim.
Görevli şöyle bir kalk bakalım der gibi. “Ha şöyle. Anlat bakalım ziyaret nedeniniz nedir?”
“Dışarıda asılı ilan üzerine işyerinize –destursuz- girdim.”
Görevli latifeye karşılık uzun soluklu “hımmmm” çektikten sonra, “Böylesine yardım da edilir.” sözünü çok cılız söyledi.
“Kardeşim nerelisin? Sakın yanlış anlama öylesine söylüyorum. Bunu sorgu gibi de anlama ha!” dedi.
Fabrikanın girişinde başlayan bu muhabbettin nereye doğru gideceğini kestiremedim. Biliyorum ki bunlara yanıt da vermezsem bu ilk barikattan içeri giremeyeceğim. Zira kapı ve kilit görevlinin elinde. Sakin ve o kadar cılız şekilde “Sivas Gürün’denim.”
Görevli, eşeğini kaybetmiş ve bulmuş çoban gibi sevindi. Şaşkınlığım tavan yaptı. Yüzümde bir gülümsemeyle aklımdan hemşeri olmalıdır, diye geçti.
Gür sesiyle, “Baştan söylesene be kardeşim. Hemşeriyiz. Kangallıyım. Oraları bilir misin?”
İyi güzel de oraları terk edeli yıllar oldu bu soru karşılığında ne diyebilirim ki?
“Pek bilmem be abi çoktan göçmüşüz.”
O esnada telefon geldi. Biraz görüştük¬ten sonra ahizeyi yerine koydu.
“Bilmem ki kardeşim bunlar Türkçe bilmez ve anlamazlar mı? Bağırıyorum yine anlamıyorlar. Seni de beklettik bee hemşerim yukarıya telefon edeyim.” dedi.
Görevli telefon ederken bu kez diğer güvenlik görevlisinin soru sorma hamlesi içinde olduğunu anladım. Buradan olumlu sonuçla çıkma olasılığımın güçlü olduğu hissi uyandı. Onun için artık sorular kim ve ne taraftan gelirse gelsin daha olumlu yanıtlar vermem gerektiği düşüncesine odaklandım.
Güvenlik görevlisi, “Demek Sivaslısın hemşerim. Biz de oralardanız. Hangi mektebi bitirdin ki?”
İş iyice sorgu hâlini almaya başladı. Çok sıkıldım ama yanıtsız bırakmak da olmazdı. Belki yarın yüz yüze bakışacağız düşüncesiyle; “Ticaret mektebinden ayrıldım.” Dedim.
Güvenlik görevlisinin durumuma üzüldüğünü yüzünün her hâlinden anladım.
"Bak hele bak. Hiç adam okulu terk eder mi be hemşerim?”
Baktım olacak gibi değil gardımı aldım. “Ne yapayım abi be. Okulu bitirsek n’olacak ki?”
“Öyle deme çocuk, öyle deme. Ah keşke ileri mektepleri okusaydım n’olmazdım ki.” dedi.
Anlaşılan o ki güvenlik görevlisi, sohbeti çok seviyor. Ben ise bir an önce iş başvurusunu yapıp bütün gün sokaklarda yorulan bedenimi evimde dinlendirmek istiyorum. Güvenlik görevlisi hızını alamadı, kendi kendine konuşuyor, sorduğu soruya yine kendisi yanıt veriyordu.
“Oooo... Ne olmazdım ki. Polis olurdum, doktor olurdum, olurdum da olurdum.”
Diğer görevli o davudi sesiyle araya girdi.
“Tamam. Hemşerim, buradan çıkıp şu kapı¬dan girip sağa dönüp karşındaki ilk kapıyı ça¬lacaksın.”
Emin olmamakla birlikte tarif ettiği kapıyı buldum. Yi¬ne de emin değilim. Onun için ilk gördüğüm kişiye yavaş bir tonla: “Bakar mısın abi; personel müdürlüğü bu¬rası mı?” dedim ama dediğime de pişman oldum.
Bu basit ve yalın sorum karşısında görevli çok sinirlendi.
“Kardeşim ne diyorsun? Lep lep edip duruyorsun!”
Gür ve kibar bir şekilde sorumu tekrarla¬dım. O da biraz daha yüksek volümlü: “Tamam, kardeşim buradır. İçeri gir sola sap. Kapının üstünde de yazıyordur eh işte orası.” dedi.
Vatandaşı daha çok sinirlendirmeden hemen uzaklaşmak için tüm enerjimi toplayıp hızlı adımlarla tabir yerindeyse kaçtım.
Kapı kapalıydı. O son enerjimle de ellerimi tokmak gibi kullanarak kapıya vurdum. İçerden herhangi bir ses gelip gelmediğine bakmadan da girdim. İş için geldiğimi söyledim. Kısa bir tanışma faslı da burada geçirdim. Sonra iş yaşamına dair sayın yetkili; “Çalışmak bir ibadet gibidir. Hayatın ritmini yakalar ona ritim katarsınız. Çalışırken ilgili üretim makinesinin ya da arkadaşınızın bir parçasısınızdır. Sadece bir fabrikada çalışmıyorsunuzdur. Bütünsellikli orkestrada bir nota olduğu gibi vurmalı çalgı ya da ötesinde bir yaylı sazsınız.”
Henüz oturmamıştım. Biraz soluklandı. Beni baştan ayağa süzdü. “Bilgenin çalışma üzerine söylediği bu söz benim çalışma yaşamımda ilke gibidir. Demiş ki; “Çalışırken yerkürenin en uzak noktasını düşün. Çünkü üreteceğiniz şey ya oraya ulaşacak ya da onunla ulaşacaksın. Çalışarak sürdürülebilir bir yaşam ve onun paydaşı olarak yaşamayı sevmiş olursun.” dedi.
Bu kadar ağır sözlerden bir şey anladım mı? Koca bir hayır. Ama anlamış gibi davranıyor, pür dikkat onu dinliyordum. Söyleyecekleri bitmemiş olmalı ki; “Burada benim ne dediğimden çok senin ne yapacağın ya da ortaya koyacağın üretim biçimlendirecektir her şeyi. Hayatı ya çalışarak seversin ya da çalıştığını paylaşarak. Alın terin kaderindir bizim ise sermayemiz. İşin, yaşamın ve aşkındır. Aşkla üretemiyorsan yaptığın iş mundardır. İşine geldiği gibi davranma, içinde olsun her şey. Ve içinde ol her şeyin. Hayırlı olsun.” dedi.
Bütün bu söylemlerden en iyi anladığım şey ise “Alın terimin kaderim olduğuydu.” Bu duygular içinde odasından ayrıldım.