PAVLOV!'UN KÖPEĞİ VE SADAKAT KARTLARI

• 9 Eylül 2016 Cuma 11:56:50

Pavlov’un Köpeği ve Sadakat Kartları
Biismihi subhanehu ve lillahil hamd
“İtteku firasetel müminine fe innehu yenzuru binurillah”
Müminin Firasetinden ( iç görü) korkun muhakakki o baktığı zaman Allah’ın nuru ile bakar”
İmza Resulullah (s.a.v.)

05/09/2016 tarihinde yaşadığım bir olay, beni 20 yıl öncesine döndürdü. Lise yıllarında psikoloji ile ilgilenmiştim. Kocaeli MYO’nda pazarlama bölümünde okurken tüketici davranışları (3. yarıyılda) diye bir ders gördüm. Mustafakemalpaşa MYO’nda okurken de pazarlama da iletişim teknikleri ve satış geliştirme adlı 2 ders daha aldım. Lisede psikoloji kitapları okuyup, hipnotize telepati gibi konuları araştırıyordum. Bu konuda hem bizim okulun kütüphanesinde hem de şehir kütüphanesinde araştırmalar yaptım.
Ben sigara içerken yanında sıvı bir şeyler tüketmeyi çok seviyorum. Yani bir nefes sigaradan, bir yudum genellikle soğuk veya sıcak çay, o yoksa limonlu soda, nadiren kola içmeyi seviyorum. Günlük 10-15 liram içeceğe gidiyor.
Geçen sene yeni bir marka soğuk çay keşfettim. Didi Limonlu 500 ml (yarım litre/Büyük boy). Ben kolay alışkanlık edinen alışkanlıklarından kolay vazgeçmeyen biriyim. Soğuk çay olarak didi içmek benim için bir alışkanlık haline geldi. Didi’yi sevmemin bir nedeni de yerli milli bir devlet kuruluşu olması ve gazlı içeceklere alternatif olması.
Ayrıca malum devlet memuruyum sabit bir maaşım var ve maaşımı ekonomik ve rasyonel kullanmam lazım. Bunun için sürekli bir hesap yapıyorum. Bir tane su bardağında çay 2 lira ve bir su bardağı 220 mililitre, bir didi soğukçay 1.75 ve 500mililitre, alternatif içecek Lipton Ice Tea 500mililitre 2 tl yani iki subardağı, çay içtiğiniz yerlerin kalitesine göre değişmekle beraber fiyatlar ortalama veya genel olarak bu seviyede. Ben de her tüketici gibi kaliteli malı ucuza almak istiyorum. Bu her tüketicinin genel güdüsüdür. Aynı zamanda eğer aynı markanın aynı boyuttaki ürününe, birbirine yakın iki market birbirinden farklı iki fiyat uyguluyorsa elbetteki ucuz olan mağazayı tercih ederim ve bunun için atıyorum 100 metre yürümem gerekiyorsa bu külfeti kabul ederim.
Yazının başlığındaki Pavlov’un köpek deneyini lise çağlarındayken okumuştum. Pavlov köpeğinin yemek verilmeden de salya akıtıp akıtmayacağı konusunu araştırıyordu. Ve şöyle bir deney yaptı;
İlk önce köpeğe yemek vermeden zil çaldı ve hemen ardından mama verdi ve köpek salya salgıladı.
Bu uzun bir süre böyle devam etti
Zil çal, yemek ver salya salgılasın
Zil çal yemek ver salya salgılası
Zil çal yemek ver salgılasın
Sonunda yemek vermeyi bıraktı ve sadece zil çaldı ve başarı sağlandı. Köpeğe artık yemek verilmeden salya akıtmaya başladı. Buna şartlı koşullanma denir.
Zil çal salya akıtsın.
Ben Nilüfer Mesleki Eğitim Merkezinde memurum ve işim gereği İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün Nilüfer/İhsanyedeki Hükümet Konağı’na evrak almak ve yazı götürmek için Halk otobüsü ile gidip geliyorum. Tıpkı Pavlov’un köpeğindeki gibi ilçe’ye gidip gelişim de rutin.
Küçük sanayi camisinin önünden B4-B6’ya bin, Agora çarşısındaki durakta in belediye den geçip kaymakamlığa ulaş, verilecek yazıları ver, alınacak yazıları dolaptan al, emniyetin karşısında yarım saat B/7’yi bekle, okula geri dön. Ha bu arada vakit varsa kaymakamlık çay ocağında 2 liraya duble sıcak çay iç. Bu hep aynı bu şekilde devam ediyor. Rutin yaklaşık 4-5 aydır böyle.
Yaklaşık 2 ay önce yeni bir market keşfettim orda. Didi 500 ml. 1,25 TL. Normalde 1,75 olması gerekiyor. Alternatif ürün ise Lipton Ice Tea 500 ml 2.00 TL . Asıl ilginç olan ise Didi limonlu soğuk çayın 250 mililitresi 1.50 TL yani yarım ekmek 1.50 TL. Tam alırsan 1.25 TL. Şöyle diyebilirsiniz ben tam ekmeği 1.25 ten alayım, yarıya böleyim yarısını da 1.25’ten markete geri satayım (Bu da bir fikir) Yani nerdeyse ekmeği bedavaya getirmek için biçilmiş kaftan. Fiyat hoşuma gitti. Ama kafamda hep aynı soru bu neden böyle neden büyük 1.25 onun yarısı 1.50 normalde eğer düz mantıkla yürürseniz 250 ml olanın 0.625 bilemedin 0.75 kuruş olması gerekiyor. Sürekli aklımı kurcalıyor bu mantıksızlık.
Anadolu da bir efsane vardır. Mantıksızlık üzerine iyi bir örnektir. Deli Dumrul olacak bir köprünün başını tutuyor ve köprüden geçenlerden 5 lira alıyor. Yok ben para vermek istemiyorum ben dereden geçmek istiyorum derseniz Deli Dumrul hem 100 lira alıyor hemde birde temiz bir dayak atıyor. Anlayacağınız köprüden geçersen 5 lira sudan geçersen döve döve 100 lira.
Neyse ben rutine devam ediyor. Sanayide caminin önünden B4 bin, Agora çarşısında in, marketten 1.25’e limonlu soğuk çay al, Bankta otur, 5 dakika soluklan sigaranı çayını iç, işlerini hallet, B7 ile okula geri dön.
Rutin hep aynı. Bu rutin 2 ay belki 3 ay böyle devam etti.
Ama bugün birden bire rutin bozuldu. ( Senaryo Hocam Senarist Hocam Gül Abus Semerci “Rutin’in bozulduğu an film başlar der.)
B4 bindim Agora çarşısında indim markete girdim, içecek dolabına yöneldim. Limonlu büyük didi alacaktım ama kalmamış. Alternatif olarak Lipton Ice Tea limonlu 500ml var. (Buraya dikkat) fiyatı ise “Sadakat kartı ile 1.45, kartsız raf fiyatı 2.35” daha önce tek fiyat iken artık biri “sadakatli’ biri “raf fiyatı” olmak üzere iki ayrı fiyatla karşılaştınız ve yapmanız gereken en mantıklı şey sadakat kartı almak ama bundan önce sizin ayağınızın o markete alıştırılması gerekiyor ve 3 ay boyunca didi soğuk çayın 1.25 den satılmasının asıl gerçeği bu.
İstihbaratçılık mesleğine ilgi duyan, bu konularda kitaplar okumuş, az çok bu işlerden anlayan ayrıca pazarlama bölümü mezunu olan biri olarak bu ince ince planlanmış proje deney adına ne derseniz deyin çok güzel bir strateji. Müthiş bir planlama harika bir davranış mühendisliği markete mail atarak tebrik ettim. Ayrıca marketin çok başarılı bir bilgi işlem departmanı var. Tekrar söylüyorum harika plan ve strateji bence. Eğer ABD kaynaklı değilse bu pazarlama bilimine bir katkıdır.
Marketteki değerli arkadaşlarıma iyi çalışmalar ve başarılarının devamını diliyorum
Not: Bu makale ağır bir hastalık döneminde yazılmış olup gerçeklikten uzaklaşmış olarak yazmış olabilirim tüm bu yaşadıklarım basit bir tesadüf olabilir.
Muhammet Hanefi Taşkın
09/09/2016
Nilüfer/Bursa