Çeşm-i insaf gibi kamile mizan olmaz
Kişi noksanını bilmek gibi irfan olmaz
Talibi
İnsaf;kelime anlamı olarak,merhamete,vicdana yada akıl mantık kurallarına
dayanan adalet demektir.Çeşm-i insaf;malum insaf gözü demektir.Bilge, yaşını
almış olgunluk çağına gelmiş bir kişiye insafla bakıp,kainatın her zerresinde
tecelli eden gerçek varlığın Allah olduğunu,ondan gayri hiçbir mevcudun
gerçek anlamda var olmadığını görmek gibi bir mizan; yani bilgelik ölçüsü yoktur.
Kişinin,kendi kusurunu noksanlığını,eksikliğini bilmesi gibide irfan;yani İlahi sır ve
gerçekleri kavrama ve anlama kabiliyeti yoktur.Zira;oldukça bilinen hadis-i şerifte
Hz.peygamberimiz şöyle buyurmuştur;
"Nefsini (yok) bilen, Rabbini bilir."
Nefsinin,yaratılmış olduğunu,aslında “la şey” yani yok olduğunu,O’nun yüce iradesi
önünde aciz, kusurlu ve eksikli olduğunu bilen Rabbinin yüceliğine boyun eğer,bu boyun
eğiş,secde kalpten olursa bu hakikat bilgisine yükselişin adı nefsini bilmek ve Rabbini
bilmektir ki,insanın yaratılışının asıl gayesi Rabbini bilmek ve ona kulluk bilincine ermektir.
Biz,mademki kuluz,kusurluyuz,mükemmel olamayız,yaratılmış olmamız bunun en büyük delilidir.
Yani,kul her ne kadar yükselirse yükselsin neticede kuldur.Bizler onun ilminden ancak dilediği
kadarını öğrenebilir,hıfz edebiliriz.Oysa,O’nun ilmine son yoktur.Bu yüzden Hak yolunda ,
bilmediğini bilmek irfanın başı sayılmıştır.
Allahu Teala’nın isim ve sıfatları insanda tecelli eder,fakat zati sıfatlarından tekvin sadece
Allah’a mahsustur.İnsan,bir sivrisineğin karşısında bile acze düşer.Bazen,küçücük bir virüs
karşısında bütün savunma sistemi çöker.Öyleyse,insan haddini asla aşmamalı,yaratıcısına karşı
daima muti ve mütevazi olmalı,kendini ihtiyaç ,fakr-u zaruret içinde görüp her hal-u karda
Rabbinin karşısında boynu bükük,eli bağlı bir köle gibi olmalıdır.İşte,kulun kendi noksanını
bilmesinden daha büyük bir irfan yani bilgelik yoktur.Şair ,yukarıdaki dizelerde bu hakikati
anlatmak istiyor.

HAKİKAT UMMANINDAN EŞSİZ İNCİLER ADLI KİTABIMDAN

Nihat Gülle
Şair ve yazar
l