Tatilinizi nerede geçirmek istersiniz?
Deniz ve yayla ikisi de güzel yer.
Elbette tatil yapacağın özel yer.
Sizce tatili nerede güzel geçirir?
İkisi de tatil yapacağın sözel yer.
Deniz tam aşağıda sıfır noktada,
Tedbirli git balık da olur oltada.
Fazla açılma ne işin var ortada?
Tatili geçirenler bırakın tadında.
Yayla yukarıda dağların arasında.
Yürürsen canlanma olur kasında.
Buz gibi akan sudan olur tasında.
Tatil yapan kişiler bırakır tadında.
İnsanlar akın akın buralara gider,
Çevreyi dinlenmek için seyreder.
Rahatladım, biraz dinlendim der.
Tatil yapanları rahatlatır iki yer.
Sokakta gördüğüm her yaştan insana sorduğum gibi sizlere de aynı anket sorusunu sorduğumda acaba nasıl cevap verirsiniz?
Cinsiyetiniz: Bay ( ) Bayan( )
Yaşınız: ( )6-11 ( )12-22 ( )24-45 ( )45 üstü
Tatilinizi nerede geçirmek istersiniz?
( )Yayla ( )Deniz ( )Ev ( ) Hiçbiri
Bu soruya çocuk ve genç yaştakilerin çoğunluğu yüzde 90’a yakını deniz,orta yaştakilerin ise yarıdan fazlasının deniz; 45 ve üstü yaştakilerin ise çoğunun yüzde yüze yakını yayla cevabı vereceğini tahmin ediyorum.
Dünya haritasına baktığımızda yurdumuzun tatil cenneti olan bir konumda olduğunu görüyoruz.Üç tarafı denizlerle çevrili,bir çok yerinde tedbir aldıktan sonra denize rahatlıkla girilebilecek nadir ülkelerden bir ülkeyiz.İnsanlar bilinçsiz şekilde denize girdiklerinden her yıl çok sayıda boğulma olayları medyaya yansımaktadır.
Yaz mevsimi geldiğinde sıcak ve kurak hava ile karşılaşmaktayız.Bu sıcak ve kurak havayı gördüğünde; yüzme bilen de yüzme bilmeyen de denize koşmaktadır.Özellikle de küçük ve genç yaştakilerin ailerinden izin almadan denize girilemeyecek yerlerde denize girmesi böyle acı haberleri duymamıza neden olmaktadır.Denize gidecek isek ailelerimiz ile denize gitmeli derinliğini bilmediğimiz yerlerde denize girmemeliyiz.
20-24 Temmuz tarihleri arasında Yalova-Çınarcık-Esenköy’de Ebru Sanatları kursundaydık.Esenköy ;denize, Marmara denizine sıfır noktada olan bir konumdadır.Marmara denizinin dalgalı sularında bir çok insanın denize girdiğine şahit olduk.Deniz, sahilden içeri doğru gittikçe derinleşmekte bazı yerlerde ise birden derinleşmektedir.Bu yüzden insanlar 4-5 metre ilerisine gidemiyorlardı.İnsanların denize girmesini yüksek yüksek vuran dalgalar engellese de insanlar yine de denize girme sevdasından vazgeçmiyorlardı.
Tatil deyince sadece deniz mi akla gelir? Orta yaş ve üstü insanların son yıllarda daha çok tercih ettiği yayla aklınıza gelmiyor mu? Son üç-dört yıldır Ramazan ayı, Yaz mevsimine denk geldiğinden insanlar serin yerler aramaya başladı.Yaz mevsiminde serin yer deyince de hemen aklınıza Karadeniz geldi değil mi? İyi de bütün insanların Karadenize gidecek hali yok ya…Peki çaresi ne?Bulunduğunuz yörede veya yakın yörede bulunan yüksek yerlere, yaylaya çıkmanızı öneririrm.İnanın bu sıcak ve kavurucu günlerde sizleri en güzel ağırlayacak; sizleri rahatlatacak, serinletecek,hastalıklarınızı unuturacak en güzel yerler yaylalardır.Yurdumuzun her bölgesinde deniz bulunmamakla birlikte hemen hemen her bölgesinde yayla bulunmaktadır.
Yaşadığımız bölge olan Akdeniz bölgesinde yaz mevsimi çok sıcak ve kavurucu geçer.İnsanlar sıcak havalardan korunmak için evlerine vantialtör alır, durumu iyi olanlar ise klima taktırır ya da yaylaya çıkar.Yayla ve yaylacılık yeni keşfedilen her yıl da daha çok kişinin gitmek için çaba harcadığı doğal ortamlardır.Tek korkum ve endişem yaylalarda betonarma yapıların çoğalması ile bu ortamların da doğallığını kaybetmesi yaşadığımız yer konumuna dönmesidir.
İnsanoğlunun gittiği her yerde ilk etapta güzellikler olur insan sayısı artıkça gidilen yerin havası,suyu,ağacı…kirlenir ve azalır yaşanamaz hale gelir.Hani derler ya nerede çokluk orada pislik.Gerçekten bu söz insanoğlu için söylenmiş çok değerli ve geçerliliğini gün geçtikçe kanıtlayan doğru sözdür.Diğer varlıklar için Yüce Allah besin zinciri olayı ile bu çokluğun önüne geçmiş her varlığı her ortamda dengeli şekilde yaratmıştır.Maalesef insanoğlu bu besin zinciri bozmakta gittiği her yerin doğal dengesini bozmaktadır.
Yaşadığımız yer olan Hatay’ın Hassa ilçesinin batı tarafından Torosların bir kolu olan Amanoslar uzanır.Amanos sıradağlarının üzerinde irili ufaklı bir çok yayla bulunur.Hassa ile Dörtyol ilçeleri arasında bulunan Çardak yaylasına ilk olarak 1986 yılında gitmiştim.Gittiğim yıl 5.sınıfı bitirip ortaokula geçmiştim.Hassa Belediyesi o yıl;kaynağı yaylada olan çok şifalı ve tatlı olan çardak suyunu Hassa ilçesi,çevre beldelerin,köylerin ve yoldan geçen insanların içmede kullanması için bu suyu getirmek için su getirme çalışmalarını başlatmıştı.
Türkiye’deki yayla isimlerine baktığımda Çardak yaylası ismine rastlayamadım.İlk kez 1986 yılında gittiğim bu yaylada her şey doğaldı.Elektirik yoktu,betonarma yapı hiç yoktu.dereler gürül gürül ,çardaktan ise sular daha çok ve buz gibi akıyordu.Daha önceki yıllar ve geçen yıl aynı yaylaya tekrar çıktım.Yaylanın o eski doğallığından eser yok.Her yer bir ve iki katlı beton evlerle dolu,çardaktan kocaman akan su sadece bir musluk kadar akar halde,buz gibi akan o dereden eser yok.İnsanlar doğal ortamda yaşamaya gelmişler ama her şey yapay… Çarşıdan; sebzesini,meyvesini,tüpünü alıyor buz gibi olan yerde ise yemeğini yapıp yiyor.Doğallık mı ne arar?
Bazı ülkelerde yaylalarda betonarma yapılara izin verilmiyor.Her şey doğallığında kalsın diye çadır evini kuruyor aydınlatmada ise mum kullanıyorlar.Varlıklı ve zengin ülkeler bu özelliklere dikkat ediyor .Yeter ki her şey doğallığında kalsın,diyorlar.
Bizim burada bulunan bu yaylanın kimsenin bilmediği güzelliğini anlatmakla bitiremeyiz.Hele suyunua hiç diyecek yok.Son yıllarda suyu da azları,çekilir oldu.Buz gibi akan deresi bir yandan,gökyüzünü kapatan ağaçlar,cıvıl cıvıl öten kuşlar, İnsana özgürlüğünü hissettiren bu yaylalar, serinlemek ve kafa dinlemek için ideal yerler arasındadır.Yaylada birden hava kapanır her tarafı sis basar birden yağmur dökülmeye başlar.İnsanlar akşamları yatarken penecereleri kapatmak zorunda kalır üzerlerini battaniye ile örter.Gündüz vakti yürüyüşe çıktığınızda gölgelik alanda ağaçların altında kuş sesleri arasında yürürsünüz.Önünüze ismini bilmediğiniz daha önce hiç görmediğiniz yabani hayvanlardan çıkar,sizi gördüğünde ürkerek kaçar.
Yayla deyince hemen aklınıza Karadeniz bölgesinin geldiğini söylememize gerek yok ama yaşadığımız bölge Akdeniz Bölgesinin de Karadenizden geri kalır yanı yok. Üzerinde bulunan Toros Dağları, her renk çiçeklerle bezenir.Toros dağları ve uzantıları olan dağlar da; çam, ardıç, köknar, sedir ağaçları ve meyve bahçeleriyle dolu olan iç içe yaylara sahiptir. Dedim ya özellikle Akdeniz sıcaklıklarının etkili olduğu sıcak olan Haziran,Temmuz,Ağustos aylarında serin olan bu yaylalara çıkışlar giderek artmaktadır. Toros dağlarındaki yaylalar; Gaziantep, Hatay, Adana, İçel (Mersin), Antalya ve Muğla il sınırlarında yer almaktadır.Siz değerli okurlarımız için hangi ilde hangi yaylaların bulunduğunu bilginiz için derledik.
Adana:Kozan - Horzum Yaylası ve Çulluuşağı Yayla Koyu,Pozantı - Tekir Yaylası,Pozantı - Armutoluğu Yaylası,Aladağ Ağcakise - Başpınar - Bıcı ve Kosurga Yaylaları,Karaisalı - Kızıldağ Yaylası,Tufanbeyli - Kürebeli Yaylası,Pozantı - Fındıklı Köyü (Yaylası),Saimbeyli - Çatak Yaylası,Saimbeyli - Tufanbeyli Obruk Yaylası,Kozan - Göller Yaylası,Pozantı - Belemedik Yaylası,Pozantı - Asar Yaylası
Antalya:Finike - Ördübek Yaylası,Serik - Ovacık Yaylası,Saklıkent (Saklı) Yaylası,Üçoluk Yaylası,Akseki -Piser Yaylası,İbradı - Maşad - Kocaoluk - Sütleğen - Elmalı - Gebesin - Söğütbeli - Sülek Yaylaları,Alanya - Dereköy Yaylası,Serik - Beşkonak - Altınkaya (Zerk - Selge) - Ballıbucak Köyleri, Gödre ve İkiz Yaylaları
Artvin:Yusufeli - Kaçkar Turizm Merkezi - Yaylalar Köyü,Kafkasör Yaylası,Borçka – Karagöl,Şavşat – Karagöl,Ardanuç - Babilan Yaylası
Bayburt:Kop Dağı Turizm Merkezi - Kop Dağı Yaylası,Sultan Murat Yaylası
Gaziantep:İslahiye Hızır Yaylası (Huzur Yaylası),Küçük Sof Yaylası (Gerdek Pınarı)
Giresun:Kümbet Yaylası,Hanalanı (Kulakkaya) Yaylası,Melikli Obası Yaylası,Bektaş Yaylası
Gümüşhane:Zigana Turizm Merkezi - Zigana Yaylası,Şiran - Tomara Şelalesi,Altıntaşlar (Kalis) Yaylası
Çam Piknik
Hatay:Belen Güzelyayla (Soğukoluk),İskenderun - Nergizlik Yaylası,Samandağ - Teknepınarı (Batıayaz) Yaylası,Erzin - Kocadüz - Üçkoz - Bağrıaçık - Karıncalı Yaylaları,Dörtyol Topraktaş Yaylası,Dörtyol - Çökek Yaylası,Kırıkhan Delibekirli Köyü ve Çataloluk Yaylası,Kırıkhan - Alan Yaylası,Belen ilçesi ve Atık Yaylası
İçel (Mersin):Çamlıyayla (Namrun),Gözne Beldesi (Yaylası),Soğucak (Bekiralanı) Yaylası
Aslanköy Beldesi (Yaylası),Fındıkpınarı Beldesi (Yaylası),Erdemli - Sorgun Köyü (Yaylası),Erdemli Küçük Sorgun Yaylası,Silifke - Balandız (Gümüşlü) Köyü (Yaylası),Silifke - Gökbelen Köyü (Yaylası),Silifke - Uzuncaburç Beldesi (Yaylası),Silifke - Kırobası (Mara) Köyü (Yaylası),Mut - Kozlar Yaylası,Mut - Dağpazarı Köyü (Yaylası),Mut - Sartavul Yaylası,Anamur - Kaş Yaylası,Anamur - Abanoz Yaylası
Muğla:Köyceğiz - Ağla Köyü (Yaylası),Fethiye - Baba Dağı,Fethiye - Dokuzgöl Yaylası,Kavaklıdere - Gökçukuru Yaylası,Menteşe Beldesi - Yerküpe Yaylası,Menteşe Beldesi - Ötekaya Yaylası
Ordu:Perşembe Yaylası,Keyfalan Yaylası,Çambaşı Yaylası
Osmaniye Yaylaları:Kadirli - Maksutoğlu Yaylası,Kadirli - Bağdaş ve Almacık Yaylası,Kadirli - Beyoğlu -,Savrun Gözü - Dokurcun ve Çığşar YaylalarıOsmaniye - Zorkun ve Olukbaşı Yaylaları,Hasanbeyli - Alman Pınarı Yaylası
Rize:Çamlıhemşin - Ayder Kaplıcası Turizm Merkezi - Ayder Yaylası,Çamlıhemşin - Aşağı ve Yukarı Kavran Yaylaları,İkizdere - Anzer (Ballıköy) Yaylası Turizm Merkezi,İkizdere - Çağırankaya Yaylası
Sinop:Guzfındık - Bozarmut Yaylaları,Türkeli Kurugöl Yaylası,Ayancık - Akgöl Yaylası
Trabzon:Sera Gölü Çevresi,Maçka - Şolma Yaylası,Maçka - Mavura Yaylası,Maçka - Kiraz Yaylası
Lapazan Yaylası,Maçka - Çakırgöl Yaylası,Çaykara - Uzungöl Turizm Merkezi,Karadağ Turizm Merkezi - Karadağ Yaylası,Karadağ Turizm Merkezi - Hıdırnebi ve Kuruçam Yaylaları,Tonya - Erikbeli Turizm Merkezi - Erikbeli Yaylası,Sazalanı Yaylası,Sis Dağı Yaylası,Kadırga Yaylası,Çatma Obası Yaylası,Düzköy (Haçka Obası) Yaylası
10.08.2015
Hasan Kaya
Eğitimci-Şair-Yazar
YORUMLAR
Paylaşmanız vesilesiyle yazınızı okumak imkanım olduğu için mutluyum...Konuyu işleme şekliniz ve tarzınız okumaya keyif katmakta. Güzel paylaşımınıza,edebiyata verdiğiniz emeğe ve yaşattığınız okuma keyfine teşekkürler... Tebriklerimle... Saygıyla...