USTA SANATÇI ABEL

• 21 Nisan 2015 Salı 01:14:46

1901 yılında dünyaya gelen Danimarkalı tiyatro yazarı Kjeld Abell yapıtlarıyla ses getirmiş bir sanatçıdır. 1934 yılında kaleme aldığı ve gene aynı yıl sahneye konan Yiten Ezgi adlı yapıtı, hemen ve sınırsız denecek kadar büyük bir başarı kazanmıştır. Burjuva hayatının kalıplaşmış ve köhnemişliğine karşı amansız bir saldırı niteliği taşıyan bu piyes, günlük konuşma dilinin tüm klişeleri ve bir yığın argo deyimli; son derece alaylı bir üslupla kaleme alınmıştı; ve hayatın anlamını, yani ’’ezgi’’yi yitirmiş olan bir karı kocanın macerasını vurgulayan küçük skeçlerden kurulu bulunmaktaydı.

Abell’in daha sonraki tiyatro yapıtları da aynı alaycı üslubunu damgasını taşırlar. Ama bütün bu piyeslerde yazarın daima ciddi bir sosyal sorunu derinlemesine işlediği görülür, Bu piyesler arasında, Anna Sophie Hedvig adını taşıyan yapıtın özellikle önemli bir yeri vardır. Bu piyesinde Abell, Suç ve Ceza’da Dostoyevski tarafından işlenmiş olan insani sorunu ele almaktadır: Yeryüzünü zararlı ve tehlikeli bir yaratıktan kurtarmak amacıyla adam öldürmek suç sayılabilir mi? Abell’in kadın kahramanı, Dostoyevski’nin erkek kahramanının tersine, zararlı bir insanı öldürmekle insanlık görevini yaptığı inancındadır. Ve yazar, Anna’nın cesaretini övmekten çekinmez:Gerçekten de, Abell’e göre gerçek caniler, şiddete ve kötülüğe karşı eyleme geçmeyerek seyirci kalıp yorum yapmakla yetinen bizlerizdir. Bu piyesin 1939 yılında yazılıp sahneye konduğu göz önüne alınırsa, Danimarka’daki antifaşist ve yurtsever çevreler tarafından niçin çoşkunlukla karşılandığı kolayca anlaşılacaktır.