ANDRE GİDE

• 25 Mart 2015 Çarşamba 16:48:42

1869 yılında Paris’te dünyaya gelen Fransız yazarı Andre Gide’nin babası Paul Gide, Paris Hukuk Fakültesinde profesördü. Andre on bir yaşında babasız kaldı. Eğitimi ile annesi uğraştı. Oğluna sık sık yer değiştirtiyor, bu değişikliklerin onun üzerinde olumlu bir etki yaratacağına inanıyordu. Düzenli bir öğretim yaşamı olmadı. Gariptir ki, sessizliğinden ötürü öğretmenleri onu ’aptal’sanıyorlardı. Andre Gide ise kendi içine kapanarak yaşamaya çalışıyordu; dünyası bambaşka idi. Onun üzerinde en büyük etkiyi yaratan kişi Alsacienne Lisesindeyken müzik öğretmeni olmuştur. Gide’ye Boch, Schumann, Chapen gibi bestecileri tanıtmış, müzik sevgisi aşılamıştı. Düzensiz bir öğrenim yaşamına rağmen 1890’da Alsacienne Lisesinden diplomasını alabildi.

Gide, yirmi bir yaşına vardığı zaman’symbolisme’ akımının etkisinde kaldı. Bu arada Montpellier’de Paul Valery ile ahbaplık kurdu.

Andre Gide, ilk eseri olan ’Andre Walter’in Defteri’ni 1881’de yayınladı. Ailesinin üzerindeki etkisini kırmak için Cezayir’e bir yolculuk yaptı. 1895’te yazdığı Paris’in sosyete çevrelerini hicvettiği ’Paludes’ adlı eseri Gide’nin sembolizmin etkisinden sıyrıldığına işaretti. Asıl kişiliği 1897’de yayınladığı ’ Dünya Nimetleri ’ adlı eseriyle meydana çıkmaya başladı. Eser, her türlü toplum, din aile bağlarının, kurallarının dışında olan, zevkine düşkün bir gencin romanıdır.

Sanat hayatında bir dönüm noktası olan bu eseri, 1902’de ’ İsabelle’ , 1909’da ’Dar Kapı’, 1919’da ’Portakal Senfoni’ 1930’da ’Kadınlar Okulu’izledi.

Gide, 1914’te yazdığı ’Vatikan’ın Zindanları’adlı eserinde ’Dünya Nimetleri’ndeki temaları yeniden ele aldı. Ancak eserin yayınlanması Paul Cladudet. F. Jammes gibi dostlarıyla arasının açılmasına sebep oldu.

Birinci emperyalist paylaşım savaşının ardından büyük bir şöhrete kavuştu. 1923-30 arasında verdiği eserler epey gürültü koparır. Afrika ülkelerine bir çok geziler yapar. Yıllar geçtikçe, Andre Malroux gibi yazarlar kendini göstermeye başlayınca kuşakların ilgisi bunların üzerine çevrilir.

Gide, 1947’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanır. 19 Şubat 1951 günü son elli yılın en çok ilgi uyandırmış, en çok tartışmalara yol açan ünlü bir yazar olarak yaşama gözlerini yumar.