BÖYLE BUYURDU ZERDÜŞT

• 9 Mart 2015 Pazartesi 16:51:52

’Az şeye sahip olanın köleliği de az olur, yaşasın asil yoksulluğum...’’

Bu sözlerle açıklıyor felsefesini Alman filozofu Nietzsche. Friedrich Nietzsche, 1844-1900 yılları arasında yaşadı. Çok küçük yaşta yitirdiği genç babasının ölümüyle etkilendi. Luter’ci bir din eğitiminden sonra Bonnn Üniversitesine girdi. 1963’te Laipzig Üniversitesinde Schopenhauer’ı okuyunca fikirleri temelden sarsıldı:Bismarck’a hayrandı, orduya girdi. Ama çok geçmeden , bir talim sırasında attan düşünce, ordudan uzaklaştırıldı. Bu arada büyük hayranlık beslediği ünlü besteci Richard Wagner’le tanıştı ve Basel Üniversitesine Eski Yunanca Profesörü olarak atandı. 1871’de ’’Tragedyanın Doğuşu’’ ismini taşıyan ilk eserini yayınladı. Bu kitabında Schopenhauer’in ve Wagner’in etkisinde kalan Nietzche;bir entellektüel bunalım sonucu, Schhopenhauer’in kötümserliğinden olduğu kadar Wagner’in sanatı ilkel formlarına döndürme amacını güden ’’estetizm’’den de ayrıldı;hatta sanatı, ’’bir kaytarma aracı’’ olarak görmeye koyuldu. 1879’da hastalandı ve kürsüsünü terk etmek zorunda kaldı:Artık düşünür için, Basel Üniversitesinin bağladığı emekli maaşıyla yaşanacak gezici bir hayat dönemi başlıyordu. Hint felsefesini ve özellikle ’’Veda’lar’’ı okudu; ikinci önemli eseri sayabileceğimiz ’’Şafak’’ı bu etki altında yazdı. Aynı yılın yazında, sık sık uğrayıp dinlendiği bir göl kıyısında , ’’Sonsuz Dönüş’’ün sezgisiyle vecde geldi:Filozofa göre alemin sonu yoktur, oysa bu alemi meydana getiren ögeler sınırlı sayıdadır;dolayısıyla bu sınırlı sayıda ögelerin, alemi her an yeniden meydana getiren bileşimleri de sınırlı sayıda olmak zorundadır;demek ki yaşanan belli bir an, ilerde kaçınılmaz şekilde ve tekrar tekrar gelecektir. Filozof, bu arada İtalya’da yaşadığı bahtsız bir aşk macerasından sonra, bilgi değerlerinin karşısında dirimsel değerleri yücelttiği ünlü eseri ’’Böyle Buyurdu Zerdüşt’’ ü yazmaya koyulmuştur:Nietzsche’nin Alman ırkçılığının ve giderek nazizmin ilham kaynağı olarak haksız yere benimsenmesine yol açan ’’üstün insan’’görüşü bu kitapta, çarpıcı bir lirizm içinde dile dile gelmektedir.Modern kültürün , Hristiyanlığı , kötümserliği, akılcılığı ve toplumculuğu besleyen ’’kokuşmuş’’değerlere tam karşıt yeni değerler üzerine kurulması gerektiğini savunan ;ve bu yeni değerlerin de, yıkıcı olduğu kadar yapıcı, yeni ve eskisinden ’’üstün’’ bir insan tipi tarafından getirilip yerleştirilebileceğini ileri süren Nietzsche, bu fikirlerini ’’Kudret İradesi’’ isimli eserinde sistematik bir plan içinde ve vecizeler halinde geliştirmiştir. Düşünür, ’’Ahlakın Soy Kütüğü’’ , ’’Putların Batışı’’, ’’İşte Ben’’ isimli ünlü eserlerini de yazdıktan sonra, ciddi bir delilik krizi geçirmiş ve bir akıl hastanesindeki uzun bir bilinçsizlik döneminden sonra ölmüştür.