İSPANYOL ÖLÜSÜ

• 19 Ocak 2015 Pazartesi 09:27:19

Amerikalı şair Archibald Macleish, 1892 yılında doğdu. Yale Üniversitesi Hukuk Fakültesini de bitirdi. Birinci Dünya Savaşında sahra topçusu olarak Fransa’da çarpıştı. Savaştan sonra bir süre Boston’da avukatlık yaptı, yeniden Fransa’ya gitti, oradan da NewYork’a dönerek ’Fortuna’ dergisinin yönetmenliğine getirildi. Macleish’in ilk şiirlerinde belli bir Pound ve Eliyot etkisi görülürse de, kendisi Amerika’ya özgü sorunları ve temaları ele aldı. Cortez’in fetihlerini konu olarak aldığı ’Conquistador’ adlı uzun şiiri 1932’de Politzer Ödülünü kazandı. 1939’da Amerikan Kongre Kitaplığının Müdürlüğüne getirilen Macleish savaş yıllarında da önemli hükümet görevlerinde de bulundu ve1949’da Harvard Üniversitesi Boyiston profesörlüğne getirildi.

Şiirlerinin yanı sıra oyunları, denemeleri, siyasal yazılarıyla da ün yapan Macleish,, Türk sanatseverler İstanbul Şehir Tiyatrosunda oynanan ’Eyüp Üzerine Oyun’ adlı yapıtıyla tanırlar.

Macleish İspanyol İç Savaşından çok etkilendi ve ’İspanyol Ölüsü ’adlı bir şiir yazdı. İşte Macleish’in o müthiş şiiri:

Bunun hesabı sorulmadı
Gözyaşlarının hesabı sorulmadı ama sorulacak
Madrid’in, Barcelona’nın, Valencia’nın gözyaşları
Bu gözyaşlarının hesabı sorulmadı.
Almeria’nın, Badajoz’un, Guernica’nın döktüğü kan

Bu kanın hesabı sorulmadı.
Gözyaşları yüzlerde kurumuş
Kum üstünde kurumuş kan.
Gözyaşlarının hesabı sorulmadı, kanın hesabı sorulmadı
Sorulacak bunların hesabı.

Çünkü Guernica’nın adamları konuşmaz.
Almeria’nın çocukları sessizdir
Badajoz’un kadınları dilsiz
Dilsizdir onlar, sesleri çıkmaz, sesleri çıkmaz
Boğazlarını tıkamıştır oranın kumu
Konuşmazlar, konuşmayacaklar da ve çocuklar
Almeria’nın çocukları usludur
Kıpırdamazlar, kıpırdamayacaklar da
Vücutları kırık, kemikleri kırık, ağızları
Çünkü ölüdür onlar, dilsizdir hepsi.

Yanılmayın
Hesap sorulmayacak sanmayın.

Yanılmayın
Dökülen kanın hesabı sorulmamışsa
Yalanın hesabı sorulmayacak sanmayın

Yanılmayın
Bunun hesabı sorulacak
Sorulacak ama
Vakit var

Vakit var daha.
Bu yerlerde ölülerin vakti boldur
Badajoz’da, Guernica’da, Almeria’da
Bekliyebilirler vakitleri var daha.

Vakit var
Bekleyebilirler