Merhaba değerli hanımefendi...

“Bir gün bir kitap okudum ve bütün hayatım değişti.” Evet bu cümleyle başlar Orhan Pamuk'un "Yeni Hayat" adlı romanı.

Kendi hesabıma uzun yıllar hiçbir kitabını okumadığım bir yazarımızdır. Şüphesiz, medyatik bir yazar olduğundan hakkında tamamen basın ve televizyon kaynaklı izlenimlerim vardır. Bunların o yıllarda önyargı payı da yok değildir.

Kendisini 1990'lı yıllarda Zülfü Livaneli ve Yaşar Kemal ile bir araya geldikleri kimi programlarda izlerdim. Bu programlar vasıtasıyla aldığım izlenim itibariyle, Türk aydınının soğuk yüzüdür Orhan Pamuk. Açıkçası beden dili itibariyle baktığımda resmi, mesafeli bir duruşu vardır. Yıllar sonra okuduğum bir yazısında; Benzeri bir yaklaşımla, yaşamını oluşturan ögelerin toplumumuzun büyük bir kısmını yansıtmayacak özellikler gösterdiğinden, gerek doğup yetiştiği sosyal çevrenin, gerekse buna bağlı olarak şekillenen değerler yapısının marjinal bir portre oluşturduğundan söz ettiğini gördüm.

Bunların yanı sıra özellikle dış basına verdiği mülâkatlar kanalıyla; Başta Ermeni meselesi, ülkemizde demokrasi ve insan hakları problemleri gibi konularda sergilediği politik duruş açısından da olumlu izlenim almadığım bir yazarımızdır. Ardından Atatürk ve Cumhuriyet eksenli Orhan Pamuk tartışmalarına rast gelirim. Atatürk hakkında olumsuz duygulara sahip olduğu ve bunu da roman kahramanları vasıtasıyla spekülatif biçimlerde yansıttığı yönünde kimi yazılar okuduğumu söyleyebilirim. Bunlara bir de politik yaklaşımlarının, Nobel edebiyat ödülünü alabilmek kaygısından kaynaklandığı yönündeki değerlendirmeleri ekleyebilirsiniz. Tabi üstte de belirttiğim gibi hiç bir eserini okumadığım sürece tüm bunlar önyargı teşkil edecekti.

Bütün bunlardan sonra, Orhan Pamuğun 2006 da Nobel edebiyat ödülünü kazanması ve ülkemiz adına bu konuda ilk örnek olması üzerine, uzun yıllar boyunca edindiğim izlenimleri sorgulamak, ya da en azından teyit etmek ihtiyacı duydum. Bu da elbette eserlerini okumak şeklinde olabilirdi.

İlk "Masumiyet Müzesi" ni okudum. Sürükleyici hikayesi yanında, İstanbul eksenli bir roman olmasıyla da ayrıca hoşuma gittiğini söylemem gerekir.

Ardından "İstanbul; Hatıralar ve Şehir" başlıklı denemelerini okudum. Özellikle de yerli yabancı çeşitli sanat ve edebiyat adamlarının İstanbul izlenimlerini veren ve değerlendiren yanıyla ilgiyle okuduğumu söyleyebilirim. Ancak bir Şarkiyatçı perspektifiyle karşılaştığımı da belirtmeliyim. Pamuk levanten yapılı bir yazar. Attila İlhan'ın komprador aydın tabiriyle ölçülebilecek simalardan biri derim. Yine de her iki kitapta okunası niteliktedir kanımca.

Daha sonra "Öteki Renkler" başlıklı denemelerine geçtim. İlk ikisi kadar alıp götürmese de yazarın insan, hayat, dünya, sanat ve edebiyat algısını ortaya koyduğu yazılar romanlarına dönük ip uçlarını vermesiyle de yabana atılmaz derim. Çok ilginç gözlemler sunduğunu da özellikle belirtmeliyim.

Ancak sonrasında okuduğum "Yeni Hayat" adlı romanından umduğum tadı aldığımı söyleyemem. Akıcı bulmadığım gibi mensubu olduğu Şişli Nişantaşı muhitinin duygulanımlarına yaslanan, bir nevi gönül borcunu ödeyen triplere rastladım diyebilirim. Daha net söylersem doğu, batı, Osmanlı, Cumhuriyet virajlarında keskin bir dönüşle virajı alamayıp arabayı devirdiği izlenimi veriyor insana. Sözgelimi, bir yerinde rastladığım Atatürk heykeline güvercinlerin pislediği anekdotu ya da roman kahramanlarından biri kanalıyla sunduğu Atatürk'ün leblebi zevkinin ülkemiz için ne büyük bir felaket olduğu bahsini ne yalan söyleyeyim garipsedim. İlk bakışta modernleşme, batılılaşma tarihimizin yanılgılarına değinir bir hava estiriyor. Oysa Tanzimat'tan bu yana sarmallanmış problemlerle Atatürk'ün sofralarının ilgisi nedir? Ben kendi hesabıma Varlık vergisi, gayri Müslim burjuvazinin tasfiyesi gibi konularda ünlü yazarımızın çalkantılı bir şuur altına sahip olduğunu düşünüyorum. Gerçi Varlık vergisi 1940'lara rastlar. Yani Atatürk sonrasıdır. Ancak Orhan Pamuğun iç dünyası itibariyle Atatürk'e sıcak baktığını sanmıyorum. İlk an da eee! Ne var bunda insan öyle de düşünemez mi denebilir. Halbuki sorun fikir hürriyeti değil bence. Dokuları, perspektifi batı kültürüyle şekillenmiş bir yazarın Atatürk algısının neden yıldızı düşük olsun. İslamcı, gelenekçi bir aydın olsa anlarım. Kalıplaştırıyor olabilirim. Batı kültür değerleriyle dünyayı, hayatı karşılayan birinin de Atatürk'ü istediği gibi ölçmeye hakkı yok mu denebilir. İyi de bu anlayışını özgür düşünen bir aydın olarak denemelerinde yapacağı tartışmalarla ortaya koymasını beklerim. Roman kahramanları kanalıyla çamurlaşıp buna bir de kuşları da alet etmek bana hoş gelmiyor açıkçası.


Uzun yorumumla dilerim yormadım sizi.

Özlü ve duru anlatımınız için teşekkürler.

Yüreğiniz solmasın, kaleminiz daim olsun dilerim.

Saygı ve selamlarımla...

Güzel bir yazı okudum kleminizden, ancak hangi yazar olursa olsun etkisi altına almasın kaleminizi,sizin kendi kaleminizdn ödün vermeyin, bu kalem kendi olduğu sürece okutmaya devam eder,saygımla,sevgimle.

bir kitap okudum,adı gibi bende bir kitaptan sayfalar okudum aldım,yerleştirdim gönlüme.
teşekkürler,yüreğinize sağlık...

"Hayatın anlamını bile çözememişken kim oluyorum da kâinatın sırrını keşfedeceğim.
Sanırım, sevginin de bir sınırı olmalı. Yeni yenilgiler almamak adına.
Belki de vurdumduymaz olmamanın bedelidir ödediğimdir.
Evet, ben de bir kitap okudum ve çaldı düşlerimi. Her ne kadar hicap etsem de…"
Çıkmak için bir yol taşlı yada çalı dolu olsa da....Yazmak insana verilen en güzel armağan...Korkmamak hiç bir şeyden...Biz kendimizi keşfettikçe açılan sayfalar...Bir kitap okumalı ki insan hayatının ne güzel şey dedirten türünden olmalı...Biz hem çok şey ,hem hiç bir şey...Ama önce ne olduğumuzun farkına varmak...Gülüm siz çok şeysiniz...bunu bilin ve lütfen geçmişin kırıntıları orada kalsın.İnsanlara takılıp kalmadan yolunuza devam edin...Herkes aslında bizim öğretmenimizdir ...Ne öğrendiğimiz önemlidir.Yazılarınızı beğeniyorum..Demlemek...gerekirse ama mutlaka yazmak ve hayatın sunduğu her şeyin güzel tarafını gözlemleyerek diyorum efendim.Sevgi ile kalın.Kutladım bu arada yeniden, bakın neler yazdırdınız bana...Saygılar..


Semiray Emre tarafından 1/18/2015 8:12:23 PM zamanında düzenlenmiştir.

Yazı yazdığınızda ki samimiyetsizi okutuyor, yazmak bence bir iç döküş ki çoğu yazar kiaplarındaki satır aralarında bu iç döküşü hep yapıyor.
Orhan Pamuğun hangi kitabıydı merak ettim.

Sizin yazma sevdanız büyük sevda ve bu aşktan vazgeçmeyi düşünmeyin yazın ve ara ara yayınlayın, okuyucular sizden gelecek yazıları biraz özlesinler.

Özlenenler daha çok itibar, muhabbet, ilgi görür bu kendini beğenme de değildir :)

Siz yaşanmışlık dolusunuz, sevgileriniz, üzüntüleriniz varDavidoff un demesi gibi

( Orhan Pamuk bu duygularını kendisine saklasaydı eğer, duygular sadece duygu olarak kalırdı o kadar. Anlattı, onun bu duyguların içindeki büyüklüğü başkalarını da etkiledi )

Siz de bu şevkinizi bırakmayın özleterek yazın

Size samimiyet ile yazmak çok yakışıyor Gülüm Hanım

Kanımca asıl paylaşım böyle olmalıdır.

Bana böyle oldu arkadaşlar, sizde okumalısınız diye bir paylaşım... Bir kitap, sadece ve sadece bir kitap ne kadar önemli bir rol oynamış insanın hayatında bakar mısınız. Derken o rolü oynayan kişi üstüne giydiği kıyafeti bir başkasına da giydirebilmiş, nasıl? Yazarak, anlatarak...

İşte işin en güzel tarafı burada. Orhan Pamuk bu duygularını kendisine saklasaydı eğer, duygular sadece duygu olarak kalırdı o kadar. Anlattı, onun bu duyguların içindeki büyüklüğü başkalarını da etkiledi mutlaka.

Ve mutlaka o kitap nedir diye merak edenler oldu?

İyi de ettiler.

Böylece paylaşımlar başlamış oldu.