Bir örnekle başlasam daha kestirme anlatacağım.
Konuştuğumuz dilin adı Türkçe’dir. Ancak konuşulan bu dil, konuşulan bütün coğrafyada aynı değildir.
Bölgelere göre, toplumun kökenine ve yaşadığı coğrafyadaki diğer kültürlerden etkilenme derecesine göre adına "LEHÇE" dediğimiz hallere girerler.
Lehçeler de saf değildir. Daha küçük bölgelerle sınırlı kalan "AĞIZ" denilen şekliyle toplumda kullanılırlar.
Şöyle bir sıralama yapılabilir sanıyorum.
TÜRKÇE- TÜRKİYE LEHÇESİ- RUMELİ AĞIZI gibi.

Türkiye’de hepimiz Türkçe konuşuruz ama bu konuştuğumuz dil, her yörede kendi ağzı ile konuşulur.
Bunlardan biri de Denizli ve civarında konuşulan ağızdır.
Hatırlıyorum bu ağzı bizlere rahmetli Özay Gönlüm çok sevdirmişti .
Umman Nine’nin askerdeki torununa yazdığı mektup dillerden dillere dolaşır olmuştu.
İşte birkaç satır:
" Ey benim derunu dilden, cani gönülden, gözümün incisi, bağrımın zencisi, mercan gözlüm, datlı sözlüm, yuva ağızlım, kirez genizlim, gara benizlim, aslanım, tosunum, gaplanım, dilbarım, topan başlım, sünbül şaşlım, keman gaşlım, inci dişlim, uzun boylum, yavız huylum, aslan soylum, elimin asası, gönlümün tasası, evlerimin yakışığı, kızların aşığı,eli bıçaklım, beli saçaklım, avlımın harımı, kövümün yarımı, kimsesizim, yetimim, gara gevreğim benim.
Nasılsın eyi misin? Eyi olmanı, bizleri yaradanımdan dova ve neyazi eylerim.
….
Değcemiz bu gadar. Ben, çocuklar, bütün konşular selam ederiz. Çabık covap yolla.
Nenen Umman"

Denizli yöresinde "BANA sözcüğü BENİ olarak kullanılır.
"Beni bi çay yap."… gibi
ingilizce’de de vardır "me/ beni -bana" anlamındadır.
"love me- beni sev /give me- bana ver"… gibi.
Denizlililer acaba İngilizceden etkilenerek mi böyle kullanırlar bu kelimeyi hep merak ederim.
Denizlili efeler bizim İrecep’nin Çınaraltı Kahves’inde oturup sohbet ederler.
Biri, İrecep’e: " İrecep beni bi çay yap!"
Diğeri de atılır: "Irecep bi de beni yap!"
Köşedeki masada oturan kızanlar hep birlikte İrecep’e seslenir:
"İrecep Emmi bizi de yap!"

İrecep Emmi hepsine birden nasıl yetiştirsin. On eli yok ki!
O da çay isteyenlere şöyle der:
" Len namıssızlar!... Az durun hepinizi yapcem!"

BURASI İRECEP’İN KAHVESİ, BURADA BÖYLE KONUŞULUR.

Bekir GÜÇLÜER