KİTAP
MÜZİK
ATÖLYE
- 1619 Okunma
- 4 Yorum
- 1 Beğeni
İRECEP'İN KAHVESİ
Bir örnekle başlasam daha kestirme anlatacağım.
Konuştuğumuz dilin adı Türkçe’dir. Ancak konuşulan bu dil, konuşulan bütün coğrafyada aynı değildir.
Bölgelere göre, toplumun kökenine ve yaşadığı coğrafyadaki diğer kültürlerden etkilenme derecesine göre adına "LEHÇE" dediğimiz hallere girerler.
Lehçeler de saf değildir. Daha küçük bölgelerle sınırlı kalan "AĞIZ" denilen şekliyle toplumda kullanılırlar.
Şöyle bir sıralama yapılabilir sanıyorum.
TÜRKÇE- TÜRKİYE LEHÇESİ- RUMELİ AĞIZI gibi.
Türkiye’de hepimiz Türkçe konuşuruz ama bu konuştuğumuz dil, her yörede kendi ağzı ile konuşulur.
Bunlardan biri de Denizli ve civarında konuşulan ağızdır.
Hatırlıyorum bu ağzı bizlere rahmetli Özay Gönlüm çok sevdirmişti .
Umman Nine’nin askerdeki torununa yazdığı mektup dillerden dillere dolaşır olmuştu.
İşte birkaç satır:
" Ey benim derunu dilden, cani gönülden, gözümün incisi, bağrımın zencisi, mercan gözlüm, datlı sözlüm, yuva ağızlım, kirez genizlim, gara benizlim, aslanım, tosunum, gaplanım, dilbarım, topan başlım, sünbül şaşlım, keman gaşlım, inci dişlim, uzun boylum, yavız huylum, aslan soylum, elimin asası, gönlümün tasası, evlerimin yakışığı, kızların aşığı,eli bıçaklım, beli saçaklım, avlımın harımı, kövümün yarımı, kimsesizim, yetimim, gara gevreğim benim.
Nasılsın eyi misin? Eyi olmanı, bizleri yaradanımdan dova ve neyazi eylerim.
….
Değcemiz bu gadar. Ben, çocuklar, bütün konşular selam ederiz. Çabık covap yolla.
Nenen Umman"
Denizli yöresinde "BANA sözcüğü BENİ olarak kullanılır.
"Beni bi çay yap."… gibi
ingilizce’de de vardır "me/ beni -bana" anlamındadır.
"love me- beni sev /give me- bana ver"… gibi.
Denizlililer acaba İngilizceden etkilenerek mi böyle kullanırlar bu kelimeyi hep merak ederim.
Denizlili efeler bizim İrecep’nin Çınaraltı Kahves’inde oturup sohbet ederler.
Biri, İrecep’e: " İrecep beni bi çay yap!"
Diğeri de atılır: "Irecep bi de beni yap!"
Köşedeki masada oturan kızanlar hep birlikte İrecep’e seslenir:
"İrecep Emmi bizi de yap!"
İrecep Emmi hepsine birden nasıl yetiştirsin. On eli yok ki!
O da çay isteyenlere şöyle der:
" Len namıssızlar!... Az durun hepinizi yapcem!"
BURASI İRECEP’İN KAHVESİ, BURADA BÖYLE KONUŞULUR.
Bekir GÜÇLÜER
YORUMLAR
Sayın GÜÇLÜER 1970 yılı Temmuz ayında dört arkadaş ilk defa gittiğimiz Denizli'de Çınarltı kahvesinde oturduk. Çay istekleri aynen yazdığınız gibiydi. " Ulan ne oluyor ? " diye biraz kulak kabarttıktan sonra durumu kavradık.
Ancak, "Recep emminin toplu yanıtını" ilk kez sizden öğrenmiş oldum. :)
Yörelerimiz, törelerimiz ve hallerimiz kapsamında hoş bir hikaye idi.
Ülke büyük, her bir yerinde değişik yaşam biçimleri var, hepsine vakıf olmak mümkün değil tabii.
Tebrik eder saygılar sunarım.
bekir güçlüer
Ziyaretiniz, o yöredeki canlı anınız ve kıymetli değerlendirmeniz için teşekkür ederim.
"Çınaraltı Kahvesi" ismini daha önce yaptığımız sohbetlerde ifade ettiğinizi hatırlıyorum. Ben de bu sohbetlerimizden aldım bu ismi.
Selam ve saygılarımı sunarım.
bekir güçlüer
Ziyaretiniz, yorum ve öneriniz için teşekkür eder, saygılarımı sunarım.
Şöyle denebilir mi; dildeki yozlaşma, 'İstanbul Türkçesi'nin yaygınlaştırılmasıyla, yani en başta 'ağız konuşan'ların alışkanlıklarını bırakmasıyla aşılabilir... Söz konusu örnekteki 'komiklik' dilin doğru biçimde yazımına engel olmasa da, dilin gerektirdiği ciddiyetini ve derinliğine inilmesini sekteye uğrattığı kuşkusunu/kaygısını doğurabilir mi?... Herhalde, dili bu haliyle felsefe, edebiyat, hatta ekonomi, siyaset dili haline getirmek mümkün değildir... Yani, Denizlili olsaydım, kesinlikle "Beni bi çay yap " demezdim, diyene de gülmezdim... Zira, hiçbir şekilde istismar edemeyeceğimiz, eğip bükemeyeceğimiz ve her an sorumlu olduğumuz en baştaki değerimiz dilimizdir... Teşekkürler.
bekir güçlüer
Ziyaretiniz ve kıymetli değerlendirmeniz için teşekkür eder, saygılarımı sunarım.
Evet, ifade ettiğiniz gibi zaten "İstanbul Türkçesi " dediğimiz dil Türkiye'de esas olandır. Sanatta, yayında ve bilimde temel olarak kullanılan da bu dildir. Ancak dil bilimciler "ağız"ların, lehçelerin bir alt dalı olarak, varlığını ve kullanılmasını kabul etmektedir.
''Az durun hepinizi yapcem!'' güzeldi :)
Gayet güzel, akıcı ve bilgi verici bir yazı olmuş.
Beni rahatsız edici tek bir cümle okumadım.
Tebrikler.
bekir güçlüer
Ziyaretiniz, değerlendirme ve beğeniniz için teşekkür eder, saygılarımı sunarım.
