Temel psikoloji seminerimden (bölüm 2)

• 31 Ağustos 2014 Pazar 20:10:50

Bilişsel psikoloji Nedir? : Sezdi,duygu,algı gibi bütün eylemleri içeren dal bilişsel psikolojidir.Bir insanın düşüncelerini değiştirebilirsek,davranışlarınıda değiştirebiliriz.



Psilkolojinin aslında yaşandığı yer yuva bana göre tamamiyle en önemli organımız olan BEYİN’dir.

BEYİN : Gerek ağırlığı gerek büyüklüğü gerek şekli ve işlevi ile mucizevi bir organdır beynimiz.

Vücudumuza gerekli oksijenin % 25 ini besinlerin vitamin değerlerinin % 20 sini ve dolaşım yapan kanın % 15 ini beynimiz kullanır.Bir çok insanın %5 ila %10 beynini kullandığı bilinir.Bügün kullandığımız teknoloji imkanlarını hayatımızı kolaylaştıran cihazları beyninin %5 lik kısmını kullanan insanlar ortaya sunmuştur.Yine bu %5lik beyin kullanımı ile uzaya kadar yolculuklar yapan bilim adamları vardır.

Beyin yaklaşık 100 milyon norondan oluşur.Nöronlar beyni oluşturan sinir hüçreleridir.Ana rahmine düşen bir bebeğin 4.haftasında omurilik kısmında oluşan nöronlar 5.haftadan itibaren ebedi mekanı olan beyne doğru yola çıkar ve yerleşir.100 milyon nöron her bir nöronla 15 bin tane bağlantı kurar.

Tıpkı,dünya üzerindeki 7 milyar insanın bir biriyle iletişim amaçlı telekominikasyon yoluyla bağlantı kurması gibi…100 milyon noron Amerca kıtasının yarısı demektir.Ve kıtaya 10m aralıklarla dikilen ağaç örüntüsü gibidir.Kısacası,beynimizde bir nöron yoğunluğu vardır.

Beynin 1gr mındaki bağlantı sayısı dünyadaki telekominikasyon ağından daha çok bağlantı içerir.

BEYNİ incelerken dört bölüm şeklinde inceleriz.

Arka beyin: medulla-pons-beyincik; medulla vücudumuzdaki kan basıncının düşmesi çıkması kalp atışlarımızın hızlanması yavaşlaması görevini yapar.

Pons: uyku ve uyanıklık döngüsünü düzenler.Beyincik: denge ve harekerleri ard arda koordine eder.

Orta beyin : Görme ve işitme merkezidir.Ağrı ve acının kayıt edildiği bölümdür.

Ön beyin : talamus –hipatalamus olarak ikiye ayırıyoruz.Talamus koku dışında beyne gelen bütün bilgilerin ilgili yerlere dağıtıldığı bir döner kavşak sigorta işlevi görürken,hipatalamus bütün diğer hormonların şefi gibidir.Yeme içme uyku iştahsızlık kızgınlık sevinç gibi duyguların yaşanmasının sağlandığı görevi üstlenir.

Beyin Kabuğu: beynin şeklini oluşturan kıvrımsal tabakaya berilen isimdir.Parmak izi gibi şekli vardır ve her insanın parmak izi gibi beyin kabuğu izileride farklıdır.



Beynimizde sinir sistemleri vardır.Bunlar;

a) Merkezi sinir sistemi : Beyin > omurilik

b) Çevresel sinir sistemi

c) Otonom sinir sistemi



Nöronlar arasındaki bağlantıyı AKSON ve nöron uçlarındaki DENTRİT ler oluşturur.Bir nöron ile başka bir nöron arasında aktarım olacaksa, bu aktarım elektiriksel bir bilgi akışı oluşturur.Öğrenme yani bilgi aktarım aşamasında,nöronun akson ucu ile başka bir nöronun dentrit ucu birleşir ve burada öğrenme faaliyeti gerçekleşir.Bu gerçekleşen bilgi öğrenimi çamurlu bir yola benzer ve bu bilgi tekrar edildiği sürece otoban daha çok tekrar edilerek beynin zorlanmadan bir başkasına aktara bildiği bilgi haline gelmesiyle 2-4-şeritli otoban yoluna dönüşür.Eğer bu edinilen bilgi tekrar edilmez ise,kullanılmamaktan kaynaklı kopar ve bilgi hatırlanmakta zorluk çekilir.

BEYİN SAPI: ilkel bir alandır.Artık otomatiğe bağlanmış olan bazı davranışları kontrol eden bir alandır.

LUMBİK SİSTEM: ayıran anlamındadır.üst beyin ile alt beyin arasındaki sınırdır. Uzun süreli hafizanında ana merkezidir.Eğer bir bilgiyi uzun süre hafızamıza almak istiyor isek,o bilginin içerisine duygu aktarımı yaparsak daha uzun süreli hafızada kalmasına olanak sağlarız. Lumbik sistemin iki önemli parcası vardır. (HİPATALAMUS VE AMİGDALA)dır.

Hipatalamus: vücüdumuzun hormonel dengesini sağlayan önemli bir bekçidir.

Amigdala: öfke kontrol merkezidir.Çok öfkeli sinirli insanların bu bölümünde sorun var demektir.

İnsanlar çok öfkelendikleri anda içerisinde duygu barındırmayan bir eylem yapsa, mesela 2x2=4 9x9=81 800+950=1750 vesayir vesayir gibi..öfkelerinin 30 sn içinde yatıştıklarını görebilirler çünkü amigdala duygulardan arınmış bir işleve girişmiştir ve sinir öfke nedenlerini unutmuş ortadan kaldırmıştır.

İnsan vücudu mutlu olduğunda endorfin salgılar,endorfin bir hormondur ve özelliği serotin,dopamin gibi hormonlar içerir.Bu hormonların tamamına (nörotransmitter) denir.Bu hormonların yani nörotransmitterlerin öğrenmeye katkısı çoktur.Bilgi öğrenimi gerçekleştikten sonra bilginin daha kolay kullanımını sağlamak amaçlı zeytinyağı görevi görür.Yani buda demektir ki; insan mutlu iken endorfin salgıladığı anda daha çok ve daha kolay öğrenir.

İnsan Sinir ve stresli iken öğrenme faaliyetinin önüne,hemen bir engel gelir.Alınan bilgiyi lumbik sistem neokortekse ilekmez ve daha ilkel olan beyin sapına iletir.dolayısı ile hafızaya bu bilgi alınamaz çümkü,hipatalamus stres sırasında şarteli kapatır ve neokorteks ile lumbik sistem arasındaki bağlantıyı keser.

Devamedecek.. Edeb-i