KİTAP
MÜZİK
ATÖLYE
Hıdırellez günü...
Hızır bu mevsimde aramızda dolaşır,
Abı hayat içerek ölümsüzlüğe ulaşır.
Tüm canlılara bolluk ve sağlık taşır.
Hastalara şifa vermek için yarışır…
Allah’a inanan insanlara yardım eder.
Hızır’ın uğradığı yerlere bolluk gider.
Dertlilere derman,hastalara şifa der.
Bolluğu,bereketi,zenginliği seyreder…
Bereket,sağlık,şifa… aramızda dolaşsın.
İnsanlar her tür hastalığı,kötülüğü aşsın.
Şeytan samimi insanları görünce şaşsın.
Sağlık sunan kişi ebediyen bizimle yaşasın.
Hıdırellez ya da Hıdrellez,Türk dünyasında kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Hızır günü olarak adlandırılan Hıdırellez günü, Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olduğu sayılarak kutlanmaktadır.
Hıdırellez günü, Gregoryen takvimi (Miladi takvimi)ne göre 6 Mayıs, eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Jülyen takvimine göre 23 Nisan günü olmaktadır. 6 Mayıs’tan başlayıp 4 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelmektedir.
Hıdırellez’in UNESCO’nun ’İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi’ne alınması amacıyla 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır.
Peki nereden geliyor? Kökeni nedir? Hızır ve Hıdırellezin kökeni hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bunlardan bazıları Hıdırellezin Mezopotamya ile Anadolu kültürlerine ait olduğu; bazıları ise İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültür ve inançlarına ait olduğu yolundadır. Hıdırellez Bayramı’nı ve Hızır düşünüşünü tek bir kültüre mal etmek olanaksızdır. İlk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, İran, Balkanlar ve hatta bütün Doğu Akdeniz ülkelerinde bahar ya da yazın gelişiyle belli başlı doğasal döngüler için sevinç duyulduğu görülmektedir. Ana vatanı Türk kökenini yansıtır.
Hızır; yaşam suyu (ab-ı hayat) içerek ölümsüzlüğe ulaşmış; özellikle de baharda aramızda dolanarak, bolluk ve sağlık dağıtır. Hızır bir kişiye verilen addan çok aslında bir doğasal durumu, baharla vücut bulan yaşamın tazelenmesini imgeler. Türkiye’de Hızır’a atfedilen özelliklerin bazıları:
*Kalbi temiz, Allah’a inanan insanlara yardım eder.
*Uğradığı yerlere bolluk, bereket, zenginlik sunar.
*Dertlilere derman, hastalara şifa verir.
*Bitkilerin yeşermesini, hayvanların üremesini, insanların kuvvetlenmesini sağlar.
*İnsanların şanslarının açılmasına yardım eder.
*Uğur ve kısmet sembolüdür.
*Mucize ve keramet sahibidir.
Türkiye’de Hıdrellez Bayramı 6 Mayıs (5 Mayıs Gecesi) tarihinde kutlanır. Bugün Hıristiyanlarca da baharın ve doğanın uyanmasının ilk günü olarak kabul edilir; bu günü Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler St.Georges Günü olarak kutlamaktadırlar.
Kur’an’da Kehf suresi’nde Musa ve bir gencin kıssası anlatılmaktadır. Kehf Suresi’de dahil olmak üzere hiçbir yerde Hızır ismi geçmemektedir ancak çeşitli hadislerde bu şekilde anılmaktadır. Olayın yaşandığı yer için "iki denizin birleştiği yer" denilmektedir. Uzun bir yolculuk yapan Musa ile yanındaki gencin beraberlerinde, yemek için getirdikleri balığın kaçması ile başlayan olay sonrasında, 65. ayette Derken kullarımızdan bir kul buldular ki, biz ona katımızdan bir rahmet vermiş, kendisine tarafımızdan bir ilim öğretmiştik. denilerek Hızır olarak atfedilenden bahsedilir.
Hıdrellez kutlamaları genel olarak yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır. Bu gibi yerlere bu nedenle Hıdırlık denildiği de olur. Hıdrellezde baharın taze bitkilerini ve taze kuzu eti ya da kuzu ciğeri yeme adeti vardır. Baharın ilk kuzusu yenildiği zaman sağlık ve şifa bulunacağına inanılır. Bugünde kırlardan çiçek veya ot toplayıp onları kaynattıktan sonra suyu içilirse bütün hastalıklara iyi geleceğine, bu su ile kırk gün yıkanılırsa gençleşip güzelleşileceğine inanılır.
Hıdrellez gecesi Hızır’ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği inancıyla çeşitli uygulamalar yapılır. Yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır
Anadolu’nun bazı yerlerinde Hıdrellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adeti vardır. Kesilen kurban ve adanan adaklar “Hızır hakkı” için olmalıdır. Çünkü yapılan tüm bu hazırlıklar Hızır’a rastlamak amacına yöneliktir.
Günlerin neşeli, bereketli, hoş geçmesi dileği ile…
Hasan Kaya
Eğitimci-Şair-yazar
YORUMLAR
Güzel bir çalışma.
Unutmuşuz biz 6 Mayısın Hıdırellez olduğunu.
Oysa çocukluğumuzun değişmez güzel günlerinden biriydi.
Annem, çok önemserdi Hıdırellezi ve muhakkak pikniğe götürürdü bizleri.
Genellikle gittiğimiz yer de,
şu anda Karadeniz Teknik Üniversitesi kampüsü içerisinde kalan ve Trabzon Havaalanını gören bir fındık bahçesiydi.
Kamu malı olduğundan olsa gerek,
o güzel yerde, fındık ağaçları altında piknik yapmamıza kimse karışmazdı.
O yıllarda, günden tek bir uçak inerdi Trabzon'a ve onun inişini seyretmek, yakından görmek büyük bir zevkti bizim için.
Güzel günlerdi.
Verdiğiniz bilgilerle biraz daha anlam kazandı gün.
Her ne kadar eski günlerdeki gibi şevkle kutlanmıyorsa da.
