ATEŞİN DÜŞMESİ İLE…

• 19 Şubat 2014 Çarşamba 13:21:37

Erikler, payamlar çiçek açar,
Soğuklar kırılır, cemreden kaçar.
Güneş ışığını bir başka saçar.
En iyi ilaçtır bu güzel havalar.

İlk cemre 20 Şubatta havaya,
İkinci cemre 27 Şubatta suya.
Bir hafta sonra ise toprak anaya.
Cemre düşer, havalar başlar ısınmaya.

Cemreler düşünce havalar ılır,
Kış bitti ,soğuklar gelecek kışa kalır.
Cemrelerle soğuklar hemen kırılır.
İnsanlar çıkar, dışarıda hava alır.

Suya düştüğü zaman cemre,
Ilık akmaya başlar her dere.
Bir sıcaklık yayılır her yere.
Güneş yüzünü gösterir çok kere.

Son cemre ise toprağa düşer,
Topraktan canlılar çıkar üçer, beşer…
Çiftçi toprağı verim için eşer.
Toprak anaya koşar bir çok beşer…

Cemre nedir? Cemre düştüğü zaman havada bir değişiklik olur mu? Havalar ılır mı? Havalarda bir değişiklik, bir sıcaklık gördünüz mü? Havalar nasıl?
Cemre; İlkbahar başlangıcında yedişer gün arayla önce havada sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışı. Arapça olan sözcük kor durumunda ateş anlamına gelir.
Eskiden yıl "Kasım, 180 gün" ve "hızır, 185 gün" olarak ikiye ayrılırdı. Kasım; Kasım ayının sekizinde başlar, 46’sında erbain, 86’sında da hamsin girer, kışın en soğuk 90 günü böylece geçerdi. Cemrelerin ilkinin, Kasımın 105’inde (19-20 Şubat) "havaya", ikincisinin Kasımın 112’sinde (26-27 Şubat) "suya", üçüncüsünün de Kasımın 119’unda (5-6 Mart) "toprağa" düştüğüne inanılırdı.
Ayrıca; Mina Vadisi’nde Arafat’tan gelen hacıların attıkları taşlarla oluşan yığınlara da "cemre" adı verilir.
Azerbaycan Türklerinin yaratılışla ilgili eski inançlarından kaynaklanan ve Nevruz Bayramından önce, yılın son Çarşamba gününde yapılan "boz ayın dört çarşambası", uygulamasını ifade eden "Cemle" sözcüğü de "Cemre" ile aynı kelimedir.
Kısaca Şubat ayında, önce havada, sonra suda ve en sonra toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık yükselişine cemre denir.Cemrelerin düşmesi ile havada, suda, toprakta bir soğuk kırılması olur.Bahar kendini iyiden iyiye hissettirmeye başlar, Güneş bizlere başka gülmeye, bizleri başka ısıtmaya başlar.Tüm doğada bir canlılık başlar.Bizlerin yüzünde de bir sevinç belirir.Bu yıl Kış gerçek yüzünü göstermediğinden, sanki bu kış mevsiminin bizlere küs olmasından dolayı cemreler daha önceleri düşmüş gibi bir havayı teneffüs etmekteyiz.İnşallah cemreyi arayacağımız kışları doya doya yaşar,cemreye hasret kalırız.
Ateşin düşmesi ile nasıl bir sıcaklık hissedilir, sıcaklık belirir ise cemrelerin düşmesi ile de bir sıcaklık çöker,havalar ılır, havada Güneş fazla göz kırpar, bizlere daha çok görülür, bizlere çokça selam verir.Bizlere de hoş geldin bahar, merhaba Güneş demek düşer. Hayatımıza sıcaklık, renk kattığı için teşekkür etmek düşer.Bizlere de güzel havayı değerlendirmek, doya doya baharı yaşamak düşer, kim bilir belki de bu güzel günleri bir daha göremeyiz.Bu güzel günleri Güneş’in güzelliğinden yararlanarak yaşayanlara ne mutlu…

Hasan KAYA
Eğitimci-Şair Yazar