VİCDAN

• 22 Ekim 2013 Salı 15:33:05

Unuttuk mu? Bilemem. Yazma zorunluluğu hissettim nedense? Aradım da bulamadım galiba. Aynaya baktım, cık, hatırlayamadım. Olmalıydı bir yerlerde, gardırobun çekmecelerine baktım tek tek. Cık, yok yok. Gereksiz, lüzumsuz her bir şey var üçer beşer, ne yazık ki ‘vicdan’ yok…

Buldum sonunda müjde. Sözlükleri yaşamımıza katan emekçilere sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Zannederdim ki, kaleme alınan üç beş sözcük. İki kapak arasında saklamışlar insan mücevherini taşıyanlar. Olur da silinirse sadırlardan, hafızalardan bir gün diye. İnsanlığımız hazinelenmiş meğerse definde. Arayan bulurmuş, buldum en nihayetinde ‘Vicdan’ denen zümrüdün anlamını. Buyurun o halde, benim de olsun nasibim, paylaşayım sizlerle.

İnsaf:
1.Acımaya, vicdana veya mantığa dayanan adalet.
2. Acı, düşün anlamlarında bir seslenme sözü.
3.Haksızlık yapmamak.
4.Düşünceli, mantıklı, hakkaniyetli, vicdanlı olmak.
5.Adaletli ve merhametlice davranma, konuşma.
6.Hesaplı, ölçülü, hakkaniyetli olma hali.
7.Affedebilme duygusu.
8.Merhamet.
9.Rahmet.
10. Vicdan.
11. Adalet.
12. Dürüstlük.
13. Ağlamak.
14. Hoşgörü, tolerans, şans tanıma.
15.Kaygı.
16. Pişman.
17. Üzülmek.

İzan:
1.Anlayış, kavrama.
2.Düşünceli olma.
3.Ölçüp biçme, hesap etme, sonunu düşünme,.
4.İtaat etme, söz dinleme, edep.
5.Ezan okuma, haber etme, bildirme.
6.Akıl, huş.
7.Anlayış.
8.Mantık.
9.Muhakeme.
10.Dimağ.
11.Zekâ.
12.Beyin.
13.Kafa.
14.Müdrike.
15.Us.
16.Müfekkire.
17.Algı.
18.Anlamak.
19.Beceri.
20.Bilgi.
21.Bilinç.
22.Fikir.
23.Akıllı olma.
24.Düşünce.
25.Hafıza.
26.Sağduyu.
27.Aklî.
28.Dikkat.
29.Farkındalık.
30.Alırlık.
31.Yetenek, kabiliyet, hatır.

İnsaf duygudur, izan düşüncedir. İnsaf gönülde, izan akılda bulunur. İnsaf olmadan izan olmaz. İzanın olmadığı toplumda yararlı ve güzel uygulamalardan bahsedilemez.

Kalp – akıl - beş duyu
İnsaf – izan - fayda
Duygu – düşün - işlev

İnsafta fedakârlık, özveri vardır. Sorumluluk, inisiyatif almak söz konusudur. Peki, kim, kimler inisiyatif alabilirler? Melekler inisiyatif alamaz. Köleler inisiyatif alamaz. Şeytan inisiyatif kabul etmez, bana ne der. Fırsat kollayıcılar için düğün bayramdır insafsızlık. Kim kaldı geriye? Doğru bildiniz, elbette ki, ‘insan olana, insan evladına’. Matematik işleminin sağlamasını yapalım öyleyse, “İnsaf, İzan ancak ve ancak İnsan’da bulunur.”

Haydi, kalın insan olabilme yetileriyle, neşeyle.

Şair Yazar Kemal ALKAN

Kaynakça
1- Osmanlıca Türkçe Lügat – Mevlüt KARACA ‘Hisar YAYINEVİ’
2- Türkçe Sözlük- Türk Dil Kurumu YAYINLARI
3- Kanar Arapça Türkçe Sözlük – Prof. Dr. Mehmet KANAR ‘SaY’
4- Öz Türkçe Sözlük – Ali PÜSKÜLLÜOĞLU ‘ABC’
5- Microsoft Word Sözlüğü