AMANOSLAR ÇAĞIRIR BİZLERİ…

• 1 Ağustos 2013 Perşembe 15:30:12

AMANOSLAR ÇAĞIRIR BİZLERİ…

Dağların başında bulut olduğu zaman,
Çevredeki yaylaları basar duman.
Serin olur, rüzgar ile serinlenir her yan.
Bu sıcak günlerde Amanoslardır derman.

Bu sıradağların tepesini duman kaplar,
Dağlar sanki bembeyaz eşarp bağlar.
İçine kapanmış gibidir bu sıradağlar.
Dimdik uzanarak gider Amanoslar.

Amanos dağlarına, Nur dağları da denir.
Halk arasında gavur dağları olarak bilinir.
Hassa’da,Mığır da en yüksek tepeye gelinir.
Bu yüksek dağ altı ay gelinlik giyinir

Her sıradağın bağrında bir yayla var,
Yaylalar yazın sıcak günlerini kovar.
Yüksek dağlar, etrafında sanki duvar.
Kuzeyden güneye uzanır Amanoslar.

Yaylalar yanına çağırır tüm insanları.
Misafir eder, bağrına basar yananları.
Başında olsa da bulutları, kara dumanları.
İnsanı yalnız bırakmaz Amanos dağları…

Kıvrım kıvrım yaylalara çıkar tüm yollar,
Sıcaklardan korumak için uzanır kollar.
Yaz günlerinde boş bırakılır mı yaylalar?
Bir çok canlının yaşam alanıdır Amanoslar.

Nice kışları atlattı bu yüce dağlar.
Üç-dört ay başında eksik olmaz kar.
Şimdi az da olsa dereleri buz gibi akar.
Yaylalar yönünden zengindir Amanoslar.
Amanos dağları nerededir? Neyi ile meşhur? Nur Dağları ya da Amanos Dağları (halk arasında Gavur Dağları olarak da bilinir), Akdeniz bölgesinin doğusunda, Dış Toroslar’ın güneybatıya doğru uzantısı olan sıradağlar Toros Dağları sisteminin en güneyindeki bölümünü oluşturan dağlardır.Kuzeyden güneye doğru uzanarak Asi Nehri’nin Akdeniz’e döküldüğü Samandağ deltasında sona erer. Bittiği noktanın karşısında Suriye sınırındaki gösterişli Keldağ vardır. Sıradağların büyük bir kısmı Hatay’da olup Amik Ovası ile Akdeniz’i birbirinden ayırır. Sıradağların en yüksek noktası Hatay’ın Hassa ilçesindeki Mığır Tepesi’dir (Bozdağ). Bu noktada yükseklik 2262 m’dir.
Amanos Dağları ismi nereden gelmekte ve bu isim ne zaman verilmiştir? Bu dağlar;Kahramanmaraş yakınındaki Ahır dağının güneyinden başlayarak İskenderun Körfezinin doğusundaki Hızır Burnuna kadar devam eder. Uzunluğu 175 km olup yaklaşık olarak 4000 kilometrekare yer kaplar. Bu dağlara Gavur Dağları, Elma Dağı, Amanus Dağı, Kızıldağ, Nur Dağları gibi isimler verilmişse de, 1941 yılında toplanan Coğrafya Kongresi “Amanos Dağları” adı verilmesini uygun görmüştür.

Amanos Dağları, 1500-2200 m yükseklikte dik yamaçlı sıradağlar halinde uzanırlar. Yalnız etrafındaki bölgelerle arasında elverişli geçitler vardır. Bu geçitlerin çoğu akarsuların araziyi aşındırdığı bel ve boyun yerlerindedir. Bunlar tarihi çağlarda önemli geçitler olmuştur. Bunların en önemlileri: Toprakkale-İskenderun demiryolunun geçtiği, Dara olarak da bilinen “Amanos Geçidi” ve İskenderun’un kuzeyindeki “Sakal tutan” geçididir. Bunlardan başka, Bahçe ile Kaypak arasındaki geçit ve İskenderun’u Irak’a bağlayan yolun geçtiği Belen geçidi önemli geçitlerdendir.

Amanos Dağlarının her tarafında Akdeniz iklimi hakimdir. Yaz aylarında yüksek yerler serin olur. Ortalama yağış 1000 milimetrenin üstünde olup, yükseklere çıkıldıkça miktar artar. Yağışın en bol olduğu mevsimler kış ve ilkbahardır. Bitki örtüsü bakımından zengindir. Dağın batı yamaçlarında 900 metreye kadar olan bölümde sık makilere rastlanır. Daha yükseklerde ise çok zengin ormanlar vardır.Amanos Dağları, orman ve maden bakımından çok zengindir. Pek fazla yabani zeytin ağaçları vardır. Dağın etekleri ile yüksek yerlerdeki düzlüklerde verimli topraklar bulunur. Bölge halkı kerestecilik, kömür işletmeciliği, odunculuk, bağcılık ve hayvan yetiştiriciliği ile uğraşır.Yaz aylarında İskenderun, Mersin ile çevresi çok sıcak olur. Amanos dağlarının eteklerinden yükseklere çıkıldıkça hava serinler. Havası serin, suyu çok güzel olan yüksek yerlerdeki yaylalara yazın halk akın eder. Son senelerde buralarda pek çok turistik tesis yapılmıştır.Geçen hafta yayınladığımız; Tatil deyince Dinlenme; Dinlenme deyince de Yaylaya Yolculuk yazısında olduğu gibi bu yaz günlerinde bizleri yaylalar çağırır, yaylalar da Dağlar da olduğuna göre Çevremizdeki Amanos dağları Çağırır Bizi… Duydunuz mu Bu sesi? Sizleri de bu dağları görmeye davet ediyor, iyi gezmeler diliyorum…

Hasan KAYA
Eğitimci-Şair-Yazar